Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να επανακάμψει ως φορέας Αλλαγής;
04/10/2024Οι εκλογές για την ανάδειξη της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ διενεργούνται αναμφισβήτητα σε μια κρίσιμη χρονικά συγκυρία, αφού το βαριά τραυματισμένο πολιτικό σύστημα της χώρας δείχνει στοιχεία κατάρρευσης. Η ΝΔ έχει σοβαρή μείωση της εκλογική της επιρροής και πλέον, πέντε χρόνια στην κυβέρνηση αδυνατεί να καλύπτει με επικοινωνιακό τρόπο την ταξική και επικίνδυνη πολιτική της.
Ο ΣΥΡΙΖΑ τυπικά κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται λόγω των τεράστιων εσωτερικών πληγών του σε μια ιδιότυπη κατάσταση πολιτικής ρευστοποίησης με αποκλειστική κυριαρχία της παραπολιτικής και των προσωπικών μαχαιρωμάτων. Έτσι, απέναντι στον ασθενή και επικίνδυνο μονοπολισμό της ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ το οποίο φαίνεται να ανακάμπτει μερικώς δημοσκοπικά, αποτελεί το μεγάλο ερωτηματικό για το εάν θα μπορέσει να αποτελέσει τον αντίπαλο εναλλακτικό κυβερνητικό πόλο. Βέβαια, οι ιδεολογικές ρυτίδες του καταστροφικός κυβερνητισμός, που επικράτησε επί πολλές δεκαετίες στην ύστερη μεταπολιτευτική περίοδο και η εισαγωγή της χώρας στο μνημονιακό Μινώταυρο αποτελούν σοβαρά βαρίδια στην προοπτική μιας σοβαρής πολιτικής και ιδεολογικής ανάκαμψης του.
Το πρόσφατο debate των υποψηφίων αρχηγών του πέραν του γεγονότος ότι υπήρξε στοιχειωδώς ένας πολιτικός διάλογος κατέδειξε δύο σημαντικά ζητήματα. Αφενός, ότι λείπει η αναγκαία ολιστική πρόταση εξουσίας για την σωτηρία της χώρας και αφετέρου ότι όλοι οι υποψήφιοι του, πέραν μικρών επιμέρους διαφορών τους, κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος, στο επίπεδο του ηγετικού προφίλ. Απομένει συνεπώς η ολοκλήρωση της διαδικασίας και το στοίχημα αν μέσα από τη συμμετοχή του κόσμου στη ψηφοφορία και τη συνειδητοποίηση των κρίσιμων στιγμών υπάρξει η αναγκαία σοβαρή αυτοκριτική και η προσπάθεια εμβάπτισης του στις ιδεολογικές του ρίζες μέσα από μια σύγχρονη ματιά.
Πως το ΠΑΣΟΚ έφερε την Αλλαγή στην Ελλάδα
Με βάση τη διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη που αποτύπωσε, συμβόλισε, αλλά, κυρίως, συγκρότησε κάτω από την ιδεολογική της «ομπρέλα», τον αριστερόστροφο ριζοσπαστισμό της Ελληνικής κοινωνίας, που διαμορφώθηκε καθ’ όλη την μετεμφυλιακή περίοδο με αποκορύφωση την χουντική επταετία, το νεοσύστατο, τότε, ΠΑ.ΣΟ.Κ. έγινε ισχυρή πολιτική δύναμη και κυριάρχησε στην πολιτική ζωή επί 36 χρόνια. Εξέφρασε πολιτικά και ιδεολογικά τα λαϊκά στρώματα (εργάτες, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι, μικρομεσαίοι), που ασφυκτιούσαν από την πολιτική καταπίεση και το παρακράτος της Δεξιάς, καθώς και από την έντονη κοινωνική και οικονομική τους περιθωριοποίηση, κατά την μετεμφυλιακή περίοδο.
Έτσι, πέτυχε αυτή την πολιτική «ηγεμονία», γιατί εξέφρασε την μεγάλη συλλογική προσδοκία των στρωμάτων αυτών, η οποία αφορούσε τον εκδημοκρατισμό της χώρας, την οριστική υπέρβαση των διαιρέσεων του Εμφυλίου, την εθνική χειραφέτηση από την εξωτερική πολιτική εξάρτησης και, τέλος, την δημιουργία μιας σύγχρονης κοινωνίας, με δίκαιη οικονομική ανάπτυξη και με ισχυρά στοιχεία Κράτους Δικαίου και Πρόνοιας, που ήταν τα επιτεύγματα της παραδοσιακής ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας κατά την μεταπολεμική περίοδο έως τις απαρχές της κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού στη δεκαετία του ’90.
Η σταδιακή απομάκρυνση από το γράμμα και το πνεύμα της 3ης του Σεπτέμβρη λόγω της ραγδαίας κρατικοποίησης του κόμματος, της ακύρωσης κάθε εγχειρήματος σοσιαλιστικής μετάβασης, της παγκόσμιας ιδεολογικής κρίσης της Αριστεράς μετά την κατάρρευση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού σε συνδυασμό με την προσχώρηση της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας στον ωκεανό της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης από τη δεκαετία του ’90 και έκτοτε, οδήγησε σε ιδεολογικό και πολιτικό εκφυλισμό αυτό το ριζοσπαστικό κίνημα και την πρώτη φορά Αριστερά σε κυβερνητικό επίπεδο στην Ελλάδα.
Η μετάλλαξη αυτή εμφανίσθηκε, σταδιακά κατά την άσκηση της κυβερνητικής εξουσίας από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. (1986-1993) και κορυφώθηκε στην περίοδο της εκσυγχρονιστικής διακυβέρνησης (1996-2004), κατά την οποία κυριάρχησε ο τεχνοκρατικός και οικονομίστικος διαχειριστικός λόγος, με πλείστα όσα νεοφιλελεύθερα ιδεολογικά «δάνεια». Γιγαντώθηκε, δε, κατά την περίοδο της διετίας 2009 – 2011, με την εισδοχή του Δ.Ν.Τ. και την αποδοχή των καταστρεπτικών μνημονίων, που «κονιορτοποίησε» κάθε στοιχείο του γράμματος και του πνεύματος της διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη, που συνδύαζε το Εθνικό με το Κοινωνικό στη βάση της θεωρίας της εξάρτησης της χώρας και της ιδιαίτερης κοινωνικής διαστρωμάτωσης με την έλλειψη σοβαρής οργανωμένης εργατικής τάξης εν σχέσει με τις δυτικές καπιταλιστικές χώρες, προκαλώντας κρίση γιγαντιαίων διαστάσεων που έφτασε στο σημείο εξαφάνισης του ως κόμμα το 2012 εξού και ο όρος Pasokification.
Η ανάγκη για νέα πολιτική
Η σημερινή του μερική ανάκαμψη ως τρίτου και ήδη δημοσκοπικά ως δεύτερου κόμματος μετά την οριακή επιβίωση του στα δύσκολα χρόνια του μνημονιακού οδοστρωτήρα, αποτελεί αντικειμενικά τη τελευταία μεγάλη του ευκαιρία, αφενός να δικαιώσει τη πρώτη δημιουργική και προοδευτική ιστορική πορεία του, και αφετέρου να αποτελέσει ξανά τον πολιτικό χώρο, που θα συνεισφέρει στη δημιουργία των σύγχρονων λύσεων που αντιμετωπίζει ο Ελληνισμός.
Για να γίνει όμως αυτό το πολιτικό άλμα, απαιτείται η επαναδιατύπωση ενός νέου σχεδίου πολιτικής δράσης, που να συνδέεται με τα συμφέροντα των χειμαζόμενων λαϊκών τάξεων, αλλά και την ανάγκη δημιουργίας ενός ισχυρού δημοκρατικού πατριωτισμού ως «ομπρέλας» για τη διαφύλαξη των εθνικών δικαίων του Ελληνισμού. Δηλαδή, η επαναδιατύπωση μιας αριστερής σοσιαλδημοκρατικής πρότασης στις νέες οξύτατες συνθήκες, όπως τα σοβαρότατα προβλήματα παραγωγικής ανασυγκρότησης, αφού κυριαρχεί παντού ο παρασιτισμός και η αναξιοκρατία, η γιγάντωση των κοινωνικών ανισοτήτων, αλλά και τα ζητήματα εθνικής κυριαρχίας απέναντι στον υπαρκτό και δομικό τουρκικό κίνδυνο, από την νέα ιμπεριαλιστική φάση, που έχει εισέλθει το νεο-οθωμανικό καθεστώς της Τουρκίας. Πρόγραμμα που πρέπει να έχει ένα σύγχρονο αριστερό σοσιαλδημοκρατικό πρόσημο το οποίο δεν θα αποτελεί το αναμάσημα των παλαιών πολιτικών «εκσυγχρονιστικών» προγραμμάτων των τελευταίων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, αλλά και της σημερινής παραπαίουσας ακόμα ιδεολογικά ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, που δεν τολμά καν να προτείνει την εφαρμογή της κευνσιανής πολιτικής έναντι των νεοφιλελεύθερων δογμάτων, ενώ την ίδια ώρα στους αντίπαλους παγκόσμιους πόλους, ΗΠΑ, Κίνα κλπ, κυριαρχεί η σαρωτική κρατική παρέμβαση στην οικονομία.
Ένα νέο πρόγραμμα για το ΠΑΣΟΚ
Το νέο αυτό πρόγραμμα πρέπει να έχει ολιστικό χαρακτήρα και όχι επιμέρους, έστω και θετικές προτάσεις έναντι της ταξικής διαχειριστικής πολιτικής της ΝΔ προκειμένου να υπερκεράσει τη βαριά σκουριά της μεταμνημονιακής περίοδου και της σημερινής παρακμιακής πορείας της χώρας, επικεντρώνοντας στα κεντρικά ζητήματα που αφορούν την επιβίωση του Ελληνισμού, που μεταξύ άλλων είναι :
Καταρχήν, η ανατροπή του καταστρεπτικού κυρίαρχου οικονομικού παρασιτισμού που έχει οδηγήσει την Ελλάδα στην απώλεια της όποιας στοιχειώδους παραγωγικής της δυνατότητας και να την έχει μετατρέψει σε χώρα που εισάγει τα πάντα. Καθημερινά, δε, αυτή ως παρίας στο διεθνές οικονομικό σύστημα, μετατρέπεται σε μια ιδιότυπη «τουριστική αποικία», όπου ξένα συμφέροντα αγοράζουν αντί πινακίου φακής τις ελληνικές περιουσίες (βιομηχανίες, κατοικίες, ξενοδοχεία και μεγάλες δημόσιες επιχειρήσεις). Τα προβλεπόμενα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης που προβλέφθηκε από την Ε.Ε για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κορωνοϊού και που για τη χώρα μας μαζί με τις μοχλεύσεις ιδιωτικών κεφαλαίων προβλέπονται στα 90 δις ευρώ αποτελούν την τελευταία ευκαιρία για αλλαγή του παραγωγικού – παρασιτικού μοντέλου με ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα, τη βοήθεια του δευτερογενούς τομέα με προτεραιότητα στις διατροφικές εταιρείες, τη στόχευση σε επιχειρήσεις υπηρεσιών και έρευνας με βοήθεια της επιστήμης και της τεχνολογίας για τη δημιουργία ισχυρών ελληνικών εταιριών, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για ένα νέο ανταγωνιστικό παραγωγικό μοντέλο.
Δυστυχώς για τη χώρα και τον ελληνικό λαό η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει επιδοθεί στη κατασπατάληση αυτών των πόρων, που κατευθύνονται στους παρασιτικούς παρασιτικούς αρμούς μιας στενής οικονομικής ολιγαρχίας που διαπλέκεται φανερά πλέον με την εξουσία και η οποία εκποιεί με τον τρόπο αυτό την τελευταία ευκαιρία. Αλλά δυστυχώς στο θέμα αυτό παρατηρείται κα ουσιαστική αφωνία από την αντιπολίτευση. Πέραν κάποιων ασύνδετων χαμηλής εντάσεως μέτρων ,απουσιάζει η ολιστική αντιμετώπιση του παρασιτισμού μέσα από ένα συγκεκριμένο σχέδιο οικονομικής ενίσχυσης των τομέων εκείνων που θα οδηγούσαν στην αναγκαία ενδογενή ελληνική ανάπτυξη.
Επιπροσθέτως, χρειάζεται άμεσα η ριζική λύση του προβλήματος του εσωτερικού χρέους και των κόκκινων δανείων ως συνέπεια της χρεωκοπίας της χώρας το 2010 και της εισαγωγής της στο μνημονιακό οδοστρωτήρα, που έχει μετατραπεί σε εσωτερική γάγγραινα, τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνική συνοχή. Δεκατέσσερα χρόνια μετά συνεχίζει να αποτελεί κρίσιμο ζήτημα επιβίωσης, της κοινωνικής συνοχής της χώρας αλλά και της στοιχειώδους εσωτερικής κυριαρχίας αφού μέσω αυτών επιχειρείται η εκποίηση χιλιάδων επιχειρήσεων και κατοικιών.
Για αυτό το θέμα πρώτης προτεραιότητας σε κοινωνικό, αλλά και εθνικό επίπεδο η ΝΔ, ως νεοφιλελεύθερη έκφραση, με κυνικό τρόπο φαίνεται να μην «ιδρώνει το αυτί» της, αφού έχει αφήσει ανεξέλεγκτη τη δράση των funds και των πάσης φύσεως «κορακιών». Αλλά και στο μείζον αυτό θέμα η αντιπολίτευση δεν εμφανίζει ένα συνεκτικό σχέδιο αντιμετώπισης. Ειδικότερα το ΠΑΣΟΚ, έχει περιοριστεί σε επιμέρους θετικές προτάσεις, όπως η διαφάνεια των συναλλαγών, η υποχρέωση ενημέρωσης των πολιτών ή η εμφάνιση του «δανειολογίου», που όμως ακόμα και αν υλοποιηθούν δεν θα λύσουν στο παραμικρό το οξύτατο αυτό πρόβλημα.
Απαιτείται συνεπώς η μια ριζοσπαστική σοβαρή πολιτική λύση, ευεργετική για την οικονομία και την κοινωνία, όπως για παράδειγμα η εκ των υστέρων αναλογική εφαρμογή της «ρήτρας προτεραιότητας» των δανειοληπτών, που θα είναι η νομοθέτηση της υποχρέωσης των funds και servicers να προβούν σε έγγραφη πρόταση ρύθμισης προς κάθε δανειολήπτη με βάση την τιμή που αγόρασαν τα επιμέρους δάνεια από τις Τράπεζες προσαυξημένη κατά 10% με 20% ανάλογα του ύψους του δανείου.
Εθνική στρατηγική σε μία επικίνδυνη εποχή
Περαιτέρω, η ανάγκη εθνικής στρατηγικής για τη θέση της χώρας στο νέο γεωπολιτικό τοπίο ενός πολυπολικού κόσμου και η μέγιστη προτεραιότητα αντιμετώπισης της δομικής τουρκικής απειλής μέσω των νεο-οθωμανικών οραμάτων της γαλάζιας πατρίδας, καθώς και η αποτροπή της προϊούσας δημογραφικής κατάρρευσης είναι εκ των πρωτευόντων ζητημάτων Βασικός βραχίονας μιας τέτοιας στρατηγικής, πέραν της συνεχούς ενίσχυσης της αποτρεπτικής δύναμης των ενόπλων δυνάμεων είναι και η άμεση αναγέννηση της αμυντικής βιομηχανίας με βασικό στοιχείο τα τεχνολογικά επιτεύγματα στον τομέα αυτό. Ήδη, πέραν της σοβαρής οικονομικής διάστασης του θέματος ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος κατέδειξε την πλήρη αναγκαιότητα κάθε χώρα να παράγει μέρος του απαιτούμενου στρατιωτικού εξοπλισμού, δεδομένου ότι η Τουρκία έχει φτάσει ήδη στην παραγωγή του 80% των στρατιωτικών της αναγκών.
Σήμερα η Ελλάδα αντιμετωπίζει τεράστιους κινδύνους σε εθνικό, πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Για την υπέρβαση αυτής της κρίσης απαιτείται η πρόταξη ενός ριζοσπαστικού προγράμματος εθνικής πνοής και η αναζήτηση ενός νέου συλλογικού ορίζοντα για τη χώρα. Η ενδογενής ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, η ουσιαστική εμβάθυνση και ανάταξη της παιδείας, η προστασία των μεσαίων και χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων, η ανακοπή της δημογραφικής κατάρρευσης, η εμβάθυνση και προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος και των ατομικών και συλλογικών εγγυήσεων κάθε Έλληνα πολίτη και η αντιμετώπιση του τουρκικού επεκτατισμού μέσω μιας νέας εθνικής στρατηγικής αποτροπής, αποτελεί το αναγκαίο περιεχόμενο μιας νέας ολιστικής πρότασης εξουσίας.
Σε αυτό το πεδίο θα κριθεί το ΠΑΣΟΚ στις νέες κρίσιμες για τη χώρα συνθήκες. Τυχόν θετική ευόδωση μιας τέτοιας πορείας θα έχει τη θετική ανταπόκριση ακόμα και αυτών των πολιτών που δεν εκφράζονται από το σημερινό πολιτικό σύστημα, λόγω της απουσίας ενός ριζοσπαστικού πατριωτικού δημοκρατικού πολιτικού υποκειμένου που θα έφερνε ένα νέο πολιτικό παράδειγμα στη σημερινή νοσηρή κομματοκρατία και θα εφάρμοζε ένα νέο ριζοσπαστικό ορθολογικό πρόγραμμα αναγέννησης της χώρας.