Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να περιμένει από το 2026 περισσότερα;

Το ΠΑΣΟΚ μπαίνει στο 2026 με έναν σαφή και σχεδόν μονοδιάστατο στόχο που δεν είναι άλλος από το να πλησιάσει (επιτέλους) τη ΝΔ και να καταστεί, έστω και καθυστερημένα, αξιόπιστη εναλλακτική διακυβέρνησης. Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι τα δεδομένα με τα οποία ξεκινά τη νέα χρονιά δεν δικαιολογούν αισιοδοξία. Και αυτό όχι επειδή η κυβέρνηση Μητσοτάκη διανύει περίοδο πολιτικής ακμής (κάθε άλλο),  αλλά επειδή το ΠΑΣΟΚ αποτυγχάνει συστηματικά να κεφαλαιοποιήσει τη φθορά της.

Το 2025 υπήρξε αναμφίβολα το πιο δύσκολο ημερολογιακό έτος για τη ΝΔ από το 2019 μέχρι σήμερα. Σκάνδαλα, κοινωνική πίεση λόγω ακρίβειας, αγροτικές κινητοποιήσεις, θεσμικές σκιές και μια εμφανής κόπωση της κυβερνητικής αφήγησης δημιούργησαν ένα περιβάλλον που, υπό φυσιολογικές πολιτικές συνθήκες, θα έπρεπε να ευνοεί την αξιωματική αντιπολίτευση. Κι όμως, αυτό δεν συνέβη. Στις δημοσκοπήσεις, η ΝΔ παραμένει αδιαμφισβήτητα πρώτη (ακόμα και με ψαλιδισμένο ποσοστό), με το ΠΑΣΟΚ να ακολουθεί σχεδόν δέκα μονάδες πίσω, χωρίς δυναμική σύγκλισης.

Το πιο ανησυχητικό για τη Χαριλάου Τρικούπη δεν είναι μόνο η απόσταση από την κορυφή, αλλά η αδυναμία παραγωγής πολιτικών κερδών ακόμη και σε περιόδους έντονης κυβερνητικής φθοράς. Αντί να λειτουργήσει ως ο φυσικός αποδέκτης της δυσαρέσκειας, το ΠΑΣΟΚ είδε κατά διαστήματα τη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις να απειλείται ακόμη και από την Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, γεγονός που αποτυπώνει όχι απλώς συγκυριακή υστέρηση, αλλά βαθύτερο πρόβλημα πολιτικής ταυτότητας και απεύθυνσης.

Ο πήχης για ΠΑΣΟΚ και Ανδρουλάκη

Εδώ ακριβώς γεννάται το κρίσιμο ερώτημα: τι είναι αυτό που κάνει τον Νίκο Ανδρουλάκη να πιστεύει ότι το 2026 θα είναι διαφορετικό; Τι έχει αλλάξει ουσιαστικά σε σχέση με τα τέσσερα προηγούμενα χρόνια της ηγεσίας του, κατά τα οποία το κόμμα δεν κατάφερε ούτε να πλησιάσει τη ΝΔ ούτε να εμπνεύσει αίσθηση εναλλακτικής εξουσίας; Η επανάληψη της ίδιας στρατηγικής, με παρόμοια πρόσωπα, παρόμοιο λόγο και παρόμοια πολιτική προσεκτικότητα, δύσκολα μπορεί να παράγει διαφορετικό αποτέλεσμα.

Για να αλλάξει η μοίρα του το 2026, το ΠΑΣΟΚ θα χρειαστεί ριζικές αλλαγές. Και αυτές δεν αφορούν μόνο το πρόγραμμα ή την επικοινωνία, αλλά πιθανότατα και τα πρόσωπα, τον τρόπο άσκησης αντιπολίτευσης και το ίδιο το αφήγημα εξουσίας. Γεγονός που δείχνει πως όσο ο χρόνος κυλά κατά τη διάρκεια του νέου έτους και το ΠΑΣΟΚ δεν “ανεβαίνει” η κριτική στον Νίκο Ανδρουλάκη θα μεγαλώνει.

Το παράδοξο (όπως επαναλάβαμε) είναι ότι, παρά τα κυβερνητικά στραβοπατήματα, η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν φαίνεται να χρειάζεται να κάνουν κάτι ιδιαίτερο για να κρατούν το ΠΑΣΟΚ καθηλωμένο. Η απουσία πολιτικής τόλμης από τη Χαριλάου Τρικούπη λειτουργεί, στην πράξη, ως άτυπο δίχτυ ασφαλείας για το Μαξίμου. Και τα πράγματα αναμένεται να γίνουν ακόμη πιο δύσκολα, εάν στην εξίσωση προστεθούν νέα κόμματα, είτε από τον Αλέξη Τσίπρα, είτε από τον Αντώνη Σαμαρά, είτε από την Καρυστιανού, που θα αναδιατάξουν το πολιτικό σκηνικό και θα αποσπάσουν κρίσιμα ακροατήρια.

Σε αυτό το περιβάλλον, το ΠΑΣΟΚ μοιάζει να βρίσκεται σε τέλμα. Και αν το 2026 δεν αποτελέσει έτος τομής, αλλά απλώς συνέχεια της ίδιας πολιτικής αδράνειας, τότε το ερώτημα δεν θα είναι αν μπορεί να πλησιάσει τη ΝΔ, αλλά αν μπορεί να διατηρήσει τον ρόλο του ως βασικός πυλώνας του πολιτικού συστήματος. Και κυρίως αν θα μπορεί ο Νίκος Ανδρουλάκης να σταθεί στη θέση που έχει έως και σήμερα.