Δεν κόπηκε τιμολόγιο στις Βρυξέλλες – Χωρίς συμφωνία η Σύνοδος για τον προϋπολογισμό

Χωρίς συμφωνία, όπως ήταν αναμενόμενο, ολοκληρώθηκε στις Βρυξέλλες το σκληρό “παζάρι” ανάμεσα στα κράτη  για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για τα επόμενα επτά χρόνια, γνωστό και ως νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.

Η Σύνοδος Κορυφής, ελλείψει συμφωνίας διέκοψε τις εργασίες της αργά το βράδυ της Πέμπτης και έδωσε τη θέση της σε έναν παρασκηνιακό μαραθώνιο διαβουλεύσεων μεταξύ ομάδων κρατών-μελών, αλλά και μεμονωμένων συναντήσεων ευρωπαίων ηγετών με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Και αυτός όμως ο μαραθώνιος δεν έφερε αποτέλεσμα.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Σύνοδος Κορυφής ήταν προγραμματισμένο να επαναληφθεί στις 10 το πρωί της Παρασκευής, αλλά μετατέθηκε για τις πέντε το απόγευμα, προκειμένου να γίνουν νέες διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών μελών και του Σάρλ Μισέλ, αλλά και μεταξύ ομάδων κρατών με κοινά γεωγραφικά ή οικονομικά χαρακτηριστικά. Δεν επαναλήφθηκε όμως ούτε στις πέντε, αλλά στις 19:00 (20:00 ώρα Ελλάδας) και κράτησε μόνον είκοσι λεπτά, τα οποία ήταν αρκετά για να συμφωνήσουν και πάλι οι ευρωπαίοι ηγέτες στο ότι διαφωνούν.

Οι πρώτες δηλώσεις μετα το ναυάγιο 

«Δυστυχώς σήμερα διαπιστώσαμε ότι δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία και πως χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο» δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ αμέσως μετά το τέλος της συνόδου κορυφής. Ο ίδιος αναγνώρισε ότι η διαπραγμάτευση για τον προϋπολογισμό της ΕΕ είναι πολύ δύσκολη, ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Οι διαφορές μεταξύ των ηγετών των χωρών μελών της ΕΕ ήταν πολύ μεγάλες ώστε να συμφωνηθεί τώρα το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ μετά τη λήξη της έκτακτης συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες. Πρόσθεσε επίσης ότι δεν έχει ληφθεί κάποια απόφαση για το πότε θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για τον επταετή προϋπολογισμό.

«Δεν στάθηκε δυνατόν να υπάρξει σήμερα συμφωνία για τον προϋπολογισμό της Ένωσης» δήλωσε από την πλευρά του ο Μακρόν. Συμπλήρωσε μάλιστα χαριτολογώντας ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν χρειάζονται την Βρετανία για να διαφωνούν. Οι αλλεπάλληλες καθυστερήσεις στην επανέναρξη της Συνόδου έδειχναν άλλωστε από μόνες τους ότι το βάθος των διαφωνιών για την κατάρτιση του νέου επταετούς προϋπολογισμού είναι μεγάλο και προδίκαζαν ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία σε αυτή τη Σύνοδο.

Βαθύ το χάσμα 

Οι έντονες διαφορές φάνηκαν ήδη από το βράδυ της Πέμπτης, κυρίως ανάμεσα στις χώρες που είναι «καθαροί συνεισφορείς» και στις «χώρες της Συνοχής». Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν κυρίως οι χώρες της ομάδας “Φρούγκαλ”, δηλαδή των χωρών που δεν θέλουν επέκταση του κοινοτικού προϋπολογισμού πάνω από το 1% του κοινοτικού ΑΕΠ. Στην δεύτερη, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, ανήκουν οι χώρες της ομάδας των “Φίλων της Συνοχής”, τις χώρες δηλαδή που ενισχύονται για την σύγκλιση των οικονομιών τους με τον ισχυρό Βορρά.

Το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού και η Κοινή Αγροτική Πολιτική ήταν άλλωστε οι “κόκκινες γραμμές” που έθεσαν οι “σφιχτοχέρηδές” της Ένωσης, ανάμεσά τους η Ολλανδία, η Δανία, η Σουηδία και η Αυστρία, οι οποίοι δεν δέχονται προϋπολογισμό που θα ξεπερνά το 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ. Οι προαναφερόμενοι, μαζί με τη Γερμανία επιδιώκουν η  κατανομή των πόρων να ευνοεί τις νέες προτεραιότητες, όπως την έρευνα, την άμυνα και την προστασία των εξωτερικών συνόρων, ρίχνοντας σε δεύτερη μοίρα τις “παλιές πολιτικές” που αφορούσαν κυρίως τη Συνοχή και την ΚΑΠ.

Η συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ ήταν για συνεισφορά της τάξης του 1,074% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ, το οποίο κατέβασε τελικά στο 1,69%, αλλά και πάλι δεν έγινε αποδεκτή. Η Μέρκελ δήλωσε βέβαια προσερχόμενη στη Σύνοδο, ότι είναι ικανοποιημένη με την συμβιβαστική πρόταση Μισέλ, η οποία μειώνει κατά 100 δισεκατομμύρια ευρώ τους πόρους που προορίζονται για την ΚΑΠ και την Συνοχή, προγράμματα που απορροφούν περίπου το 60% του προϋπολογισμού.  Από την πλευρά του, ο Μακρόν, αν και αναγνώρισε μια κάποια πρόοδο, δήλωσε έτοιμος να αγωνισθεί για την Κοινή Αγροτική Πολιτική, θέση με την οποία συντάχθηκε και η Ισπανία, αλλά και συνολικά περίπου δεκαπέντε χώρες της νότιας και της ανατολικής Ευρώπης.

Ένα άλλο σημείο έντονης τριβής είναι οι επιστροφές που λαμβάνουν πέντε χώρες (Γερμανία, Δανία, Ολλανδία, Αυστρία και Σουηδία) και ανέρχονται στα πέντε  δισεκατομμύρια ευρώ. Οι χώρες αυτές είναι “καθαροί συνεισφορείς”, στην παρούσα φάση όμως κυβερνώνται από εύθραυστες κυβερνητικές πλειοψηφίες και δέχονται τις ανάλογες πιέσεις. Την ίδια ώρα, μια άλλη ομάδα χωρών, με επικεφαλής την Γαλλία, θέλει την κατάργηση των επιστροφών, ειδικά μετά την αποχώρηση της Βρετανίας. Και αυτό γιατί, οι επιστροφές είναι ένας θεσμός που επιβλήθηκε το 1984 από το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο ήταν επίσης “καθαρός συνεισφορέας”.

 

Οι “κόκκινες γραμμές” Μητσοτάκη

Εξαιρετικά περιορισμένες χαρακτήρισε τις προσδοκίες για μια συμφωνία στην πρώτη απόπειρα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας, ωστόσο ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η «υπερβολική δραματοποίηση», αφού η ΕΕ συνήθως «καταλήγει σε λύσεις, οι οποίες μερικές φορές παίρνουν πολύ κόπο, πολύ χρόνο και πολλή προσπάθεια».

Ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι σαφώς και έχουν τεθεί στόχοι αλλά τα πράγματα είναι πιο δύσκολα λόγω Brexit και σχολίασε ότι «κάποιοι επέμειναν ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα με λιγότερους πόρους οπότε δεν κατέστη δυνατή η συμφωνία». Πρόσθεσε πάντως ότι παραμένουν οι προτεραιότητές μας που αφορούν την διασφάλιση του εισοδήματος των αγροτών και την βοήθειά τους για την μετάβαση σε μεθόδους πιο φιλικές στο περιβάλλον, όπως και το να έχουμε ένα εμπροσθοβαρές ΕΣΠΑ και να βρεθούν πόροι για να καταστεί δυνατή η δίκαιη μετάβαση στην απολιγνιτοποίηση. Σημείωσε επίσης ότι πρέπει να στηριχθούν πολιτικές που αφορούν στη μετανάστευση, τη φύλαξη των συνόρων και τη λειτουργία της Frontex.

Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη για την Ελλάδα είναι «αδιαπραγμάτευση η στήριξη των δύο παραδοσιακών πυλώνων της ΕΕ, η Κοινή Αγροτική Πολιτική και η Πολιτική Συνοχής». Τόνισε μάλιστα ότι αυτές οι πολιτικές, οι οποίες αφορούν όλους τους πολίτες πρέπει να εξακολουθήσουν να στηρίζονται και με ενισχυμένο τρόπο από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.