Δεν μπήκε καλά το 2021 για την κυβέρνηση Μητσοτάκη

Οι δύο ήττες που κατέγραψε η κυβέρνηση μέσα σε ένα μόλις 24ωρο την τελευταία εβδομάδα του έτους (η πρώτη για την συμμετοχή των χαμηλοσυνταξιούχων στα φάρμακα και η δεύτερη για τον κατά παρέκκλιση εμβολιασμό των αρίστων), δείχνουν ότι έχει περάσει το σημείο καμπής. Έχει παρέλθει η περίοδος που ήταν στο απυρόβλητο και πλέον οι αστοχίες και τα λάθη καταγράφονται και επιφέρουν το ανάλογο πολιτικό κόστος.

Η αιφνιδιαστική και μεθοδευμένη είσοδος των δυνάμεων καταστολής στη φοιτητική εστία του Πανεπιστημίου Αθηνών, που συνοδεύτηκε και από συνέντευξη του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη σε τηλεοπτικό κανάλι, (για να προκαλέσει τις συνήθεις αντιδράσεις από την πλευρά της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ), δεν κατάφερε να αλλάξει την ατζέντα και να σκεπάσει τον θόρυβο. Όπως δεν σκέπασαν τον θόρυβο από την ανέμελη βόλτα του πρωθυπουργού και της συζύγου του στην Πάρνηθα, oι “αποκάλυψεις” για την “βίλα Τσίπρα”.

Στις περιπτώσεις της εβδομάδας που μας πέρασε, –τα φάρμακα των χαμηλοσυνταξιούχων και τον εμβολιασμό των αρίστων– ο πρωθυπουργός αποφάσισε να διασώσει το προσωπικό του προφίλ, αδειάζοντας στην πρώτη περίπτωση τον αρμόδιο υπουργό και στην δεύτερη τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.

Αποδείχθηκε ότι τα συστημικά ΜΜΕ, στα οποία η κυβέρνηση διαθέτει την συντριπτική υπεροπλία δεν είναι σε θέση να ελέγξουν –ή τουλάχιστον όχι πλήρως– την κοινή γνώμη που πλέον διαμορφώνεται χαοτικά και εκφράζεται ενίοτε κατά κύματα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το Μέγαρο Μαξίμου είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τα οποία υπάρχει ένας ολόκληρος μηχανισμός παρακολούθησης, όπως και προσπάθεια επηρεασμού τους με επίσημες ιστοσελίδες, ενσωματωμένους δημοσιογράφους και fake acounts.

Περιθώρια για πολιτικές παρεμβάσεις

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η απόφαση του πρωθυπουργού να δώσει ακόμη 18,5 εκατομμύρια ευρώ στα ΜΜΕ για να προβάλλουν τα μηνύματα υπέρ του εμβολιασμού. Το υπουργείο Υγείας έχει προκηρύξει τον διαγωνισμό για τα media shop τα οποία θα μοιράσουν τα χρήματα.

Τα κριτήρια πάντως –όπως περιγράφονται από την απόφαση που αναρτήθηκε στην Διαύγεια–, είναι τόσο γενικά και αόριστα που αφήνουν τεράστια περιθώρια για πολιτικές παρεμβάσεις. Φυσικά είναι παρεμβάσεις που θα κάνει ο πυρήνας του επιτελικού κράτους (όπως και την πρώτη φορά με τα 20 εκ. ευρώ) και όχι ο συμπαθής Βασίλης Κικίλιας, ο οποίος αφού ενημέρωσε την Βουλή και τους πολιτικούς αρχηγούς, περιορίζεται στα διαδικαστικά. Στην πραγματικότητα δεν επιθυμεί ανάμειξη.

Εάν αυτά, όμως, αφορούν την διαχείριση στο πεδίο της κοινής γνώμης, οι δύο υποθέσεις της τελευταίας εβδομάδας αναδεικνύουν τα κενά και τις ελλείψεις του επιτελικού κράτους αλλά και την ευκολία με την οποία ο πρωθυπουργός, θα “κάψει” οποιονδήποτε, προκειμένου να αποφύγει την προσωπική χρέωση ευθυνών. Τόσο στην περίπτωση με τα φάρμακα των χαμηλοσυνταξιούχων, όσο και με τον εμβολιασμό των αρίστων, οι αποφάσεις ελήφθησαν, όχι από τον υπουργό και κάποιο στέλεχος, αλλά από τον πυρήνα του επιτελικού κράτους. Ο πρωθυπουργός ήταν πλήρως ενήμερος εάν δεν είχε υπαγορεύσει ο ίδιος τις δύο αποφάσεις.

Ο οργισμένος Μητσοτάκης

Η εκ των υστέρων προσπάθεια του επικοινωνιακού μηχανισμού με την βοήθεια των ενσωματωμένων ΜΜΕ να πείσουν ότι ο πρωθυπουργός απλώς παρενέβη εκ των υστέρων για να διορθώσει “με προσωπικές του αποφάσεις”, και ότι ήταν και οργισμένος, είναι αστεία και δείχνει απλώς την αμηχανία του συστήματος Μαξίμου. Γιατί με ποιον οργίστηκε ο πρωθυπουργός, με τον Γιώργο Γεραπετρίτη ή τον Στέλιο Πέτσα που είναι οι πιο κοντινοί του συνεργάτες;

Στο πλαίσιο αυτό είναι άστοχη και η φημολογία ότι ο πρωθυπουργός θα επισπεύσει τον ανασχηματισμό προκειμένου να θεραπεύσει τα κακώς κείμενα της κυβέρνησης. Από την στιγμή που όλες οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται από τον πρωθυπουργό και έναν στενό κύκλο συνεργατών του που αποτελούν το πυρήνα του επιτελικού κράτους, η βελτίωση του σχήματος προυποθέτει είτε δομική αλλαγή στον τρόπο λήψης των αποφάσεων είτε απομάκρυνση των συγκεκριμένων προσώπων.

Θα είναι όμως και αναγνώριση της αποτυχίας του μοντέλου διακυβέρνησης του επιτελικού κράτους, το οποίο στην πραγματικότητα μεταφέρει όλες τις αρμοδιότητες στο γραφείο του πρωθυπουργού κάνοντας τα μέλη της κυβέρνησης “υπουργούς των Μερσεντές”. Το να αναγνωρίσει τέτοιο λάθος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όσοι τον γνωρίζουν, λένε απλώς ότι δεν είναι μέσα στις πιθανότητες.