Διαλυτική εσωστρέφεια στο ΣΥΡΙΖΑ ενόψει Συνεδρίου

Αν και η κυβέρνηση έχει εισέλθει στην φάση της μη αναστρέψιμης φθοράς – σχετικά ερωτήματα υπάρχουν για πρώτη φορά στο εσωτερικό της ΝΔ – στον ΣΥΡΙΖΑ ασχολούνται περισσότερο με τα εσωτερικά τους. Όπως λένε βουλευτές ακόμη και σε δημόσιες δηλώσεις τους πια «ο κόσμος έχει βαρεθεί την συνεχή εσωκομματική αντιπαλότητα». Παρασκηνιακά σημειώνουν ότι «οι ψηφοφόροι μας εγκαταλείπουν». Σε συνδυασμό με την περιδίνηση στην οποία έχει περιέλθει το ΠΑΣΟΚ είναι εμφανές το κενό αντιπολίτευσης που επιτρέπει στον Κυριάκο Μητσοτάκη να διατηρεί έστω και εμφανώς αποδυναμωμένος και υπό αμφισβήτηση, την πολιτική κυριαρχία.

Ενώ η Κουμουνδούρου είναι απασχολημένη να απαντά στο σύστημα Μητσοτάκη που “κατακρεουργεί” τον πρόεδρο με ζητήματα παραπολιτικής, άλλοτε για τις διακοπές στη Μύκονο, άλλοτε για την «πισίνα στις Σπέτσες» και άλλοτε για την λίστα γάμου, πρόσωπα και ομάδες εντός του κόμματος αμφισβητούν την ηγεσία αν και κινούνται σε διαφορετικές τροχιές λόγω των συγκρουόμενων προσωπικών φιλοδοξιών.

Δημοσίως εμφανίζεται ο υπό διαγραφή Χρήστος Σπίρτζης που προβάλλει ότι εκφράζει τους 87 της Κεντρικής Επιτροπής – λόγω του κειμένου που είχαν υπογράψει παλαιότερα – αν και στην πραγματικότητα είναι λιγότεροι και δεν διαθέτουν εσωτερική ομοιογένεια. Προς ώρας η κινητικότητα είναι περισσότερο στο παρασκήνιο και στο διαδίκτυο και το ερώτημα είναι εάν στην επικείμενη Κεντρική Επιτροπή στις 7 Σεπτεμβρίου θα εκφραστεί η κριτική και η αμφισβήτηση στις επιλογές της ηγεσίας – κάτι πάντως που δεν έγινε στην προηγούμενη συνεδρίαση του οργάνου. Ορισμένοι λένε ότι «εάν τα όσα διαμείβονται στο παρασκήνιο εκδηλωθούν δημόσια τότε είναι αμφίβολο εάν θα φτάσουμε στο Συνέδριο του Οκτωβρίου». Αρκετοί εκτιμούν ότι θα τεθεί ξανά ζήτημα ηγεσίας.

Νέες αποχωρήσεις βουλευτών;

Η κατάσταση είναι συγκεχυμένη. Μία φήμη που κυκλοφορεί στα παρασκήνια θέλει ομάδα βουλευτών να σκέπτεται να αποχωρήσει, κάτι που θα στερήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το σενάριο, μετά και τον θόρυβο για «τους αποστάτες που πήραν μαζί τους τις έδρες στην διάσπαση», είναι ακραίο, ωστόσο είναι ενδεικτικό του κλίματος στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Παύλος Πολάκης ο οποίος διαγράφηκε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος όταν η Αθηνά Λινού έβαλε τα κλάματα έπειτα από επίθεση του σε συνεργάτιδα του Άδωνι Γεωργιάδη, κινείται σε δική του αυτόνομη κατεύθυνση, σε σύγκρουση πολλές φορές με την ηγεσία, ενώ έχει ανοίξει μέτωπο με την κ. Λινού, αλλά και με άλλους βουλευτές του κόμματος. Αρκετοί βλέπουν σενάριο αποχώρησης του βουλευτή (ο ίδιος το αρνείται), ο οποίος έχει ένα δικό του κομματικό κοινό που τον ακολουθεί. Παρότι η μόνιμη στοχοποίησή του προκαλεί φθορά, αρκετοί αναγνωρίζουν στον κ. Πολάκη ότι με τον δικό του άκομψο και ενίοτε άγαρμπο τρόπο αναδεικνύει σημαντικά ζητήματα, κάνει πολιτική και έχει συνολική αντιπολιτευτική ατζέντα απέναντι στο σύστημα Μητσοτάκη.

Πιο προσεκτικά κινείται και ο Σωκράτης Φάμελλος που επεδίωξε και όπως λένε “εκβίασε” την διαγραφή Πολάκη, θέλοντας να εκφράσει την “πολιτισμένη μετριοπαθή τάση του ΣΥΡΙΖΑ”. Καλός ρήτορας με συγκροτημένη παρουσία ο κ. Φάμελλος κεφαλαιοποιεί την εκπροσώπηση του ΣΥΡΙΖΑ ως επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας στις κοινοβουλευτικές αντιπαραθέσεις. Η διαγραφή Πολάκη του πιστώνεται σαν προσωπική εσωκομματική νίκη. Τις δικές της κινήσεις κάνει η Όλγα Γεροβασίλη η οποία άλλωστε ήταν εκείνη που σήκωσε το γάντι στο προηγούμενο Συνέδριο όταν ο Στέφανος Κασσελάκης είπε «βρείτε μου αντίπαλο για να πάμε ξανά στην κάλπη». Ανεξάρτητα από το αν ισχύει, την κ. Γεροβασίλη συνοδεύει η εντύπωση ότι είναι σε συνεννόηση με τον Αλέξη Τσίπρα.

Παράγοντας του παιχνιδιού που άλλοτε στηρίζει και άλλοτε παίρνει αποστάσεις από την ηγεσία παραμένει ο Νίκος Παππάς που διατηρεί εσωτερικό μηχανισμό, έστω και αποδυναμωμένο. Οι πληροφορίες πάντως λένε ότι η σχέση του με τον Αλέξη Τσίπρα δεν είναι καλή. Αισθητή την παρουσία τους σε κάθε ευκαιρία που δίνουν οι συνεδριάσεις της Πολιτικής Γραμματείας και ενίοτε στα ΜΜΕ, κάνουν και οι Θανάσης Θεοχαρόπουλος και Γιάννης Ραγκούσης. Επιπλέον υπάρχουν διάφορες ομάδες και υποομάδες σε διαρκείς αναδιατάξεις συσχετισμών. Πάντως είναι αμφίβολο εάν οι διαφορετικές ατζέντες μπορούν να συγκλίνουν σε μία συντεταγμένη αμφισβήτηση του Στέφανου Κασσελάκη.

Μία παράλληλη εξέλιξη είναι ότι αποδυναμώνεται το στρατόπεδο του προέδρου του κόμματος. Στελέχη που αποστασιοποιούνται του καταλογίζουν «έλλειψη επικοινωνίας και κυρίως ότι δεν έχει σταθερότητα στην συμπεριφορά του». Ακόμη και εκείνοι που παραμένουν κοντά του λένε ότι «είναι δύσκολο να υπερασπιζόμαστε τις επιλογές του προέδρου που δεν αφορούν την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ αλλά τα προσωπικά του θέματα». Φυσικά του αναγνωρίζουν ότι «είναι στόχος άδικων επιθέσεων από το μιντιακό σύστημα που καθοδηγείται προσωπικά από τον Κυριάκο Μητσοτάκη». Ωστόσο, προσθέτουν, «αφενός δίνει αφορμές και αφετέρου αυτό είναι μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης που θα έπρεπε να έχει βρει τρόπο να το αντιμετωπίσει».

Με το βλέμμα στον Τσίπρα

Στο βάθος διακρίνεται η φιγούρα του Αλέξη Τσίπρα ο οποίος έχει τις δικές του στοχεύσεις και προσωπικές φιλοδοξίες, όπως λένε οι συνομιλητές του, για επιστροφή σε ρόλο πρωταγωνιστή στις εξελίξεις στην ευρύτερη αριστερά και κεντροαριστερά. Αρκετά στελέχη του ζητούν να αναλάβει πολιτική πρωτοβουλία και ένα τμήμα των ψηφοφόρων -μικρότερο ή μεγαλύτερο-, εξακολουθεί να έχει το βλέμμα στραμμένο επάνω του. Ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε θέμα επιβεβαίωσης της ηγεσίας πριν το τελευταίο Συνέδριο, ενώ αμέσως μετά τις ευρωεκλογές μίλησε για προοπτική ενός νέου κόμματος της κεντροαριστεράς μέσα από την ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι κάνει συναντήσεις με στελέχη του κόμματος καθώς και παράγοντες του επιχειρηματικού και μιντιακού συστήματος, ακόμη και με ανθρώπους που τον πολέμησαν την περίοδο της κυβέρνησής του.

Πάντως περαιτέρω αποσύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ θα ευνοήσει το ΠΑΣΟΚ που έχει τις δικές του διεργασίες. Όποιος και αν επικρατήσει στη μάχη της ηγεσίας θα θελήσει να κάνει το ΠΑΣΟΚ κυρίαρχη δύναμη στην κεντροαριστερά με τον ίδιο επικεφαλής και να εισπράξει την αποσύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ, παρά να οδηγήσει σε μία συγχώνευση υπό τον Αλέξη Τσίπρα. Αν και διαθέτει απήχηση σε ένα τμήμα ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ που πάντως μειώνεται, ο κ. Τσίπρας θεωρείται “καμμένος” στην κοινωνία και στην ευρύτερη κεντροαριστερά. Θα χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για μία αποκατάσταση και επιστροφή, τον οποίο ο ίδιος δεν έδωσε, βγάζοντας αγωνία να μην ξεπεραστεί μετά την εκλογή Κασσελάκη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποσυντίθεται καθώς έχει γενικότερο πρόβλημα πολιτικής και ιδεολογικής ταυτότητας. Πολιτικά, δεν υπερασπίστηκε την κυβερνητική πενταετία του και δεν αντιμετώπισε τον απηνή πόλεμο του συστήματος και την απαξίωση που ακολούθησε την ήττα το 2019. Ενώ θεωρητικά είναι κατά της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης στην πράξη συμπεριφέρεται σαν νεοφιλελεύθερη αριστερά κάτι που γίνεται εμφανές με την έμφαση στην δικαιωματιστική ατζέντα και με την «ολιστική και συμπεριληπτική» ρητορική που αφορά τις ταυτοτικές μειονότητες και αφήνει αδιάφορη την πλειονότητα του κοινωνικού σώματος που παραμένει εγκλωβισμένη στην δεξιά ΝΔ είτε αναζητά νέα πολιτική ομπρέλα στα ακροδεξιά κόμματα.