Διχάζει τον ΣΥΡΙΖΑ η καρατόμηση Πολάκη – Κέρδη και ζημιές για τον Τσίπρα

Μπορεί η καρατόμηση Πολάκη ενισχύει το ηγετικό προφίλ του Αλέξη Τσίπρα (ήταν προσωπική απόφαση, όπως δήλωσε για να προστατεύσει τον ΣΥΡΙΖΑ και την παράταξη), ωστόσο ήταν κίνηση φορσέ για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Από την στιγμή που ο Παύλος Πολάκης αμφισβήτησε τις δηλώσεις Τσίπρα για το “τι σημαίνει την άλλη φορά θα είναι αλλιώς”, δηλαδή για το πώς θα ασκήσει την εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ αν κερδίσει τις εκλογές, εάν το ανεχόταν θα πλανιόταν το ερώτημα ποιος κάνει κουμάντο και ποιος δίνει την γραμμή ακόμη και για τα μείζονα θέματα.

Ένα ερώτημα είναι γιατί τράβηξε τόσο πολύ το σχοινί ο Πολάκης. Αψύς μπορεί να είναι, αλλά πολιτικά ανόητος δεν είναι, άρα είναι βέβαιο ότι πρόβλεψε την αντίδραση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε ακόμη και μετά την επίμαχη ανάρτηση απέρριψε συμβιβαστικές προτάσεις για ανασκευή, προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση.

Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είχε δείξει τις όχι καλές προθέσεις της απέναντι στον Πολάκη όταν άφησε (με αντικανονική διαδικασία) εκτός ψηφοδελτίου Χανίων τον Μιχάλη Χαιρετάκη, φίλο και σύντροφο του Πολάκη για να κάνει το χατίρι του Γιώργου Σταθάκη. Τότε ο Παύλος Πολάκης απείλησε ότι δεν θα είναι και εκείνος υποψήφιος, για να πάρει την απάντηση από την ηγεσία “οι υποψηφιότητες δεν είναι υποχρεωτικές”, εν ολίγοις καλή τύχη.

Η εσωκομματική διαδικασία

Το θέμα του Παύλου Πολάκη προκαλεί κραδασμούς στον ΣΥΡΙΖΑ και τα μέτρα εναντίον του δεν είναι απλή υπόθεση. Γι’ αυτό και ο Τσίπρας έδωσε σημασία στην εσωκομματική διαδικασία. Κατ’ αρχήν τον παρέπεμψε στο Εκτελεστικό Γραφείο και την Επιτροπή Πολιτικού Σχεδιασμού σε κοινή συνεδρίαση. Το γραφείο Τύπου έδωσε έμφαση στο ότι τα δύο όργανα αποφάσισαν ομόφωνα, τόσο για το ότι ήταν «απόλυτα δικαιολογημένη η απόφαση Τσίπρα», όσο και να εισηγηθούν στην Πολιτική Γραμματεία να μείνει εκτός ψηφοδελτίων ο “αψύς Κρητικός”. Τυπικά η Πολιτική Γραμματεία θα επικυρώσει την απόφαση του Εκτελεστικού Γραφείου.

Παράλληλα ο Πολάκης παραπέμπεται στην Επιτροπή Δεοντολογίας του κόμματος που μπορεί να αποφασίσει από την διαγραφή του από μέλος, μέχρι την προσωρινή αναστολή της κομματικής του ιδιότητας. Το ενδιαφέρον είναι ότι προς το παρόν ο “αψύς Κρητικός” παραμένει βουλευτής του κόμματος.

Η επίμαχη τοποθέτηση του Πολάκη – για τι πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ ώστε η άλλη φορά να είναι αλλιώς – που ξεχείλισε το ποτήρι έχει προκαλέσει ευρεία συζήτηση μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι αφενός έχει δίκιο στην τοποθέτησή του και αφετέρου ότι “η διαγραφή του δεν θα κατευνάσει τις συστημικές δυνάμεις, αντίθετα θα τις αποθρασύνει”. Επιπλέον είναι πολλά τα μεσαία στελέχη που αντιπαρέρχονται το άκομψο των τοποθετήσεων του Πολάκη και υπογραμμίζουν “την εντιμότητα και την κομματική και πολιτική του συνέπεια”.

Διχάζει η απόφαση

Η καθαίρεση Πολάκη έχει ευρύτερο πολιτικό συμβολισμό και θετικά στοιχεία για την ηγεσία. Σε κάθε περίπτωση αποδυναμώνει το αντισύριζα μέτωπο και ενισχύει τις προϋποθέσεις προσέγγισης με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ή έστω αφαιρεί ένα βασικό εμπόδιο. Επιπλέον στερεί από την κυβέρνηση και τα συστημικά μέσα ενημέρωσης μία αφορμή συνεχών επιθέσεων – καθώς τον είχαν δαιμονοποιήσει για το ύφος και το ήθος των δηλώσεων, αν και περισσότερο φοβούνται το περιεχόμενο των θέσεων που εκφράζει. Η κυβέρνηση πάντως ήδη προσαρμόζει την προπαγανδιστική της γραμμή κάνοντας πια λόγο για “πολακισμό του ΣΥΡΙΖΑ” και ζητώντας και άλλες απομακρύνσεις στελεχών.

Λίγο πριν τις κάλπες δεν μπορεί οποιοδήποτε στέλεχος να εκδηλώνει διαφορετική γραμμή για την θεσμική συμπεριφορά του ΣΥΡΙΖΑ, ανέφερε ο Τσίπρας σε δημόσιες δηλώσεις του και πρόσθεσε ότι 48 ώρες ασχολούμαστε με τις δηλώσεις Πολάκη και όχι με τις ενέργειες της κυβέρνησης. Με βεβαιότητα μπορεί κανείς να προβλέψει ότι ο “αψύς Κρητικός” θα έδινε και άλλες αφορμές για να ασχολούνται τα ΜΜΕ μαζί του, ενδεχομένως και μερικές ημέρες πριν την κάλπη. Κάτι παρόμοιο είχε κάνει και πριν τις ευρωεκλογές του 2019 με την επίθεση στον Στέλιο Κυμπουρόπουλο, με αποτέλεσμα να βγει πρώτος στην σταυροδοσία.

Είναι σαφές ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα ήθελε μερικές ημέρες πριν τις εκλογές μία αντίστοιχη κατάσταση, που θα ήταν πολύ εύκολο να δημιουργηθεί από μία πονηρή πρόκληση στον αψίκορο κρητικό, που πέφτει στην παγίδα των social media. Αποδοκιμάζοντας το περιεχόμενο της τοποθέτησης του Παύλου Πολάκη για το τι πρέπει να πράξει ο ΣΥΡΙΖΑ για να είναι η άλλη φορά αλλιώς, ο Τσίπρας στέλνει καθησυχαστικά μηνύματα σε ένα τμήμα του κατεστημένου και δημιουργεί την εντύπωση ότι μετατρέπεται σε συστημικό κόμμα, με στόχο την προσέγγιση μετριοπαθών ψηφοφόρων.

Οι συνέπειες της απόφασης

Από την άλλη η απομάκρυνση Πολάκη έχει και συνέπειες. Κατ’ αρχήν δυσαρεστεί ένα τμήμα των ψηφοφόρων του σκληρού πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ και δημιουργεί το ερώτημα τι θα πράξουν στην κάλπη. Αυτές τις ημέρες και ενώ τα πράγματα ακόμη είναι ζεστά, ο στενός πυρήνας του ΣΥΡΙΖΑ είναι διχασμένος και υπάρχουν ψηφοφόροι που δηλώνουν ότι η διαγραφή Πολάκη θα τους απομακρύνει από την κάλπη, ή από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά μέχρι τις εκλογές είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν και άλλα διλήμματα.

Ακολούθως η αντιπαράθεση εγείρει και ουσιαστικό ερώτημα για την φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ που συνδέεται με το εάν, προκειμένου να κερδίσει τις εκλογές, αξίζει να απεμπολήσει βασικά στοιχεία του ριζοσπαστικού του χαρακτήρα. Γιατί φυσικά κανείς, στο αριστερό κοινό του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αμφιβάλλει ότι εάν θέλει την επόμενη φορά να πάρει και την εξουσία και όχι μόνο την κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει σκληρή σύγκρουση με το κατεστημένο – περίπου όπως πρότεινε ο Πολάκης.

Ένα ερώτημα είναι πλέον τι θα πράξει ο Πολάκης. Ήδη υπάρχουν εκτιμήσεις ότι μπορεί να κινηθεί στην ίδρυση δικού του κόμματος. Σε αυτή την περίπτωση είναι βέβαιο ότι ένα τμήμα του σκληρού πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ θα τον ακολουθήσει. Εκτιμάται ότι θα κερδίσει και ψηφοφόρους από την ευρύτερη πέραν του ΣΥΡΙΖΑ αριστερά. Εάν όμως οι εκλογές κριθούν στο νήμα, όπως πιθανολογείται, το ποσοστό αυτό ενδεχομένως στερήσει την πρωτιά στον ΣΥΡΙΖΑ. Με δεδομένο ότι ο Πολάκης επανειλημμένως έχει δηλώσει ότι στόχος είναι η απαλλαγή από το καθεστώς Μητσοτάκη, δύσκολα θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση πριν τις εκλογές.