Δημοσιονομικοί περιορισμοί και εκλογικοί σχεδιασμοί

Καθώς η κυβέρνηση αναγνωρίζει σαν βασικό της πρόβλημα την ακρίβεια που εξανεμίζει το οικογενειακό εισόδημα και φέρνει τις επιχειρήσεις στα πρόθυρα χρεοκοπίας, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει το επόμενο πακέτο στήριξης. Το βέβαιο είναι ότι τα μέτρα δεν θα είναι οριζόντια, θα είναι «έξυπνα και στοχευμένα», όπως έχει ήδη δηλώσει ο πρωθυπουργός και οι αρμόδιοι υπουργοί.

Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι να δημιουργηθεί, μέσω των εισοδηματικών κριτηρίων που θα προβλέπονται, η εντύπωση ότι δεν αφορούν μόνο τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα αλλά και την μεσαία τάξη, ή έστω ένα τμήμα της, που επίσης πλήττεται και είναι έτοιμο να πάρει εκλογικό διαζύγιο από την ΝΔ. Από τη μία υπάρχουν οι περιορισμοί της ΕΕ, όπως περιγράφονται από το προχθεσινό Eurogroup και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που αφήνουν δημοσιονομικό περιθώριο αλλά περιορισμένο και επισημαίνουν ότι η δημοσιονομική προσαρμογή θα επανέλθει το 2023, στο πλαίσιο της βιωσιμότητας του χρέους.

Από την άλλη υπάρχουν οι πολιτικοί υπολογισμοί και το πιθανό ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Εν ολίγοις, εάν ο πρωθυπουργός έχει αποφασίσει να πάει σε εκλογές τον Μάιο και αμέσως μετά στον Ιούνιο, ή τον Σεπτέμβριο / Οκτώβριο θα πρέπει η κυβέρνηση να είναι πιο γενναιόδωρη και τα μέτρα να μην περιοριστούν στα φτωχά εισοδηματικά στρώματα, αλλά να αγγίξουν και την μεσαία τάξη.

Το προαναγγελθέν πακέτο στήριξης θα ανακοινωθεί κατά πάσα πιθανότητα την Πέμπτη και ενώ έχουν προηγηθεί τηλεσυσκέψεις του οικονομικού επιτελείου με τον πρωθυπουργό. Ο επικοινωνιακός σχεδιασμός χάλασε λόγω της ασθένειας του πρωθυπουργού. Ωστόσο, κρίνεται ότι οι ανακοινώσεις δεν μπορούν να περιμένουν μέχρι την επόμενη εβδομάδα όταν θα λήξει η καραντίνα. Μέχρι τότε τα στελέχη (Άδωνις Γεωργιάδης, Μανώλης Κεφαλογιάννης) βγαίνουν στα τηλεοπτικά παράθυρα και κάνουν συγκρίσεις με την Ουκρανία, προκειμένου να πείσουν ότι στην Ελλάδα τα πράγματα είναι καλύτερα!

Δημοσιονομικοί περιορισμοί

Μέχρι τώρα η κυβέρνηση ακολούθησε την γραμμή ότι «για όλα φταίει ο Πούτιν και ο πόλεμος στην Ουκρανία». Ωστόσο, το επιχείρημα τείνει να εξαντλήσει την δυναμική του, καθώς στο τέλος της ημέρας νοικοκυριά και επιχειρήσεις μετρούν τις απώλειές τους και βγαίνουν μείον. Αν και οι διαρροές είναι περιορισμένες, η κυβέρνηση σχεδιάζει μέτρα για να ελαφρύνει τις ανατιμήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο και για τον μήνα Απρίλιο.

Αναμένεται αυξημένη επιδότηση και ειδική μέριμνα για τις επιχειρήσεις. Μέτρα θα υπάρξουν και για τις τιμές των καυσίμων και επιστροφή μέρους του φόρου καυσίμων για τους πιο ευάλωτους. Η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει ότι δεν θα μειώσει οριζόντια τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, αφού άλλωστε –όπως έχουν δηλώσει οι αρμόδιοι υπουργοί– από μία τέτοια κίνηση θα ευνοούνταν οι πλούσιοι ιδιοκτήτες που κινούνται με αυτοκίνητο. Πάντως, οι μέχρι τώρα αυξημένοι φόροι έχουν δημιουργήσει πλεόνασμα, που μπορεί να διατεθεί με εισοδηματικά κριτήρια.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος άφησε ανοιχτό να χορηγηθεί κουπόνι για τα καύσιμα. Τέλος, όπως έχει προαναγγείλει ο πρωθυπουργός, θα υπάρξει εφάπαξ ενίσχυση των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων εν όψει του Πάσχα, το «επίδομα ακρίβειας». Πιθανότατα θα αφορά χαμηλοσυνταξιούχους, δικαιούχους αναπηρικών επιδομάτων, προνοιακών επιδομάτων και τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Καθώς ο πληθωρισμός τείνει προς διψήφιο νούμερο, τα μέτρα στήριξης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις κρίνονται απαραίτητα τόσο για οικονομικούς όσο και για πολιτικούς-εκλογικούς λόγους. Ωστόσο, αναγκαστικά θα κινούνται στο πλαίσιο που βάζει η ΕΕ, η οποία ναι μεν αναγνωρίζει τις ειδικές συνθήκες λόγω του Ουκρανικού, αλλά δεν εγκαταλείπει την πολιτική της δημοσιονομικής προσαρμογής, που θα είναι σταδιακή, με ορίζοντα το 2023 στο πλαίσιο της σταθεροποίησης του χρέους. Επιπλέον, συστήνει ανάπτυξη με εθνικά επιδοτούμενες επενδύσεις παράλληλα με μεταρρυθμίσεις που απομακρύνουν τις ελπίδες για ένα νέο ευρωπαϊκό Ταμείο.