Δεύτερος γύρος: δύο αντίπαλοι μία πολιτική

του Κώστα Βενιζέλου  – 

Στο ραντεβού με την ιστορία το 1/3 των ψηφοφόρων έμεινε στον καναπέ. Στο ραντεβού με την ιστορία, οι πολίτες που προσήλθαν στις κάλπες επέλεξαν τον διπολισμό και την πεπατημένη στο Κυπριακό και την οικονομία. Όποια ανάλυση του αποτελέσματος, όποιες εξηγήσεις και ερμηνείες και να δοθούν, ισχύει αυτό που λέγεται πάντα και σε κάθε περίπτωση: «μετά την απομάκρυνση από το ταμείο ουδέν λάθος αναγνωρίζεται».

Συνεπώς, είτε διά της αποχής είτε διά της λογικής της συνήθειας, το σκηνικό παραμένει αναλλοίωτο. Ήταν η εναλλακτική επιλογή που είχαν ενώπιόν τους οι πολίτες πειστική; Όπως εκ του αποτελέσματος προκύπτει δεν έπεισε. Δεν έπεισε ο λεγόμενος ενδιάμεσος χώρος, γιατί η εικόνα που εξέπεμπε παρέπεμπε σε ένα σκορποχώρι (οι δυνάμεις που στήριζαν τον Νικόλα Παπαδόπουλο) και ο τρόπος προβολής και παρουσίασης των θέσεων δεν ήταν αποτελεσματικός.

Η πολυδιαφημιζόμενη νέα στρατηγική επιχειρούσε να ισορροπήσει μεταξύ διαφορετικών απόψεων και δεν απέφευγε στο τέλος την πεπατημένη, τον λεγόμενο διακοινοτικό διάλογο, δίνοντας βασικά το βάρος σε μια διεκδικητική πολιτική παρά σε μια νέα προσέγγιση, μια νέα φιλοσοφία. Η απερίσκεπτη αναφορά πως οι εκλογές ήταν δημοψήφισμα για το Κυπριακό θα τη βρίσκουν μπροστά τους οι ενδιάμεσοι. Όχι μόνο εσωτερικά, αλλά και από τους διάφορους τρίτους που έχουν ρόλο εν δυνάμει μεσολαβητών και ετοιμάζονται για νέα παρέμβαση.

Το θέμα για όλους, νικητές και ηττημένους, είναι πώς θα διαχειριστούν την επόμενη ημέρα. Μπορούν να διαμορφωθούν προϋποθέσεις για συνεργασίες; Όπως αποδεικνύεται διαχρονικά οι νικητές θέλουν διακαώς δίπλα τους ηττημένους, που ειρήσθω εν παρόδω τους έβριζαν και υπονόμευαν τους προηγούμενους μήνες. Από την πλευρά τους,  οι ηττημένοι επιχειρούν να βρουν τρόπους να μαλακώσουν την ήττα, να κρύψουν την αποτυχία, επιζητώντας μια δεύτερη ευκαιρία μέσω άλλου υποψηφίου. Είναι προφανές πως για να μην ενισχυθεί το κύμα της αποχής, οι συνεργασίες δεν μπορούν να είναι ευκαιριακές και να παραπέμπουν σε συναλλαγές βολέματος. Μπορεί τούτο να γίνει;

Πρώτο δεδομένο είναι πως Αναστασιάδης και Μαλάς εκφράζουν την ίδια φιλοσοφία στο Κυπριακό. Κοντολογίς, όποιος και να εκλεγεί θα ακολουθήσει την ίδια πολιτική. Οι λεγόμενοι ενδιάμεσοι βρίσκονται στην αντίπερα όχθη από τους δυο μονομάχους στο Κυπριακό. Θα συνομολογήσουν μια συνεργασία ακόμη και εάν επιμένουν Αναστασιάδης και Μαλάς, για παράδειγμα, στην εκ περιτροπής προεδρία, στις τέσσερις ελευθερίες για Τούρκους υπηκόους, στα τουρκοκυπριακά βέτο κ.λπ.; Πώς θα βρεθεί συνισταμένη; Ποιος θα νερώσει το κρασί του περισσότερο και τι θα ισχύσει μετεκλογικά;

Γιατί όπως αποδείχθηκε και με τον νυν Πρόεδρο, οι προεκλογικές δεσμεύσεις λειτουργούν μόνο ως άλλοθι γιατί μετεκλογικά ξεχνιούνται. Οι δυο μονομάχοι δεν μπορούν να αποστασιοποιηθούν από την πεπατημένη στο Κυπριακό καθώς είναι ταυτισμένοι αμφότεροι με τη φιλοσοφία αυτή. Αν και καταγράφονται αδιέξοδες συζητήσεις  πέραν των 43 χρόνων, επιμένουν κυριαρχούμενοι από φοβικά σύνδρομα και επιβεβαιώνουν αδυναμία διαμόρφωσης μιας άλλης πορείας. Και όταν αναφερόμαστε σε άλλη πορεία δεν εννοούμε την αυτοχειρία για λύση δυο κρατών, που υποστηρίζουν κάποιοι.

Δεύτερο δεδομένο είναι πως στην οικονομία οι διαφορές μπορούν να καλυφθούν, επειδή περισσότερο διαχείριση γίνεται παρά άσκηση πολιτικής. Ούτως ή άλλως, υπάρχουν περιορισμοί και ντιρεκτίβες που έχουν καθοριστεί από την εποχή της τρόικα, που αμφότερα τα κόμματα του διπολισμού είχαν σχέση με το πείραμα. Οι μεν τους προσκάλεσαν, οι δε τους υποδέχθηκαν.

Πολλά θα εξαρτηθούν από τις συνεργασίες που θα επιτευχθούν, αν και κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί πως μπορεί να «μεταφέρει» τους ψηφοφόρους τους σε αντίπαλα στρατόπεδα. Το σίγουρο είναι πως ο διπολισμός καλά κρατεί. Κομματικές διαφοροποιήσεις θα υπάρξουν, κυρίως, σε όσους επιβεβαίωσαν πως είναι είδος προς εξαφάνιση πολιτικά.