Εάν μιλούσα αυτά θα έλεγα στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ

Σήμερα αρχίζει το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής. Ένα συνέδριο που το χαρακτηρίζουν ως Συνέδριο «νέας αφετηρίας» και «υψηλών προσδοκιών». Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα, σε μήνυμα του, το χαρακτηρίζει και ως «η ώρα για την ανατολή του πράσινου ήλιου».

Πριν λίγες μέρες στην ιστοσελίδα tovima.gr ο Κωνσταντίνος Γάτσιος καθηγητής, πρώην πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και Μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠAΣΟΚ, έγραφε: «Στην πιο κρίσιμη, ίσως, καμπή της νεότερης Ιστορίας, η πατρίδα μας χρειάζεται ένα πολιτικό κόμμα, μία πολιτική δύναμη, η οποία με ανιδιοτέλεια αλλά και στιβαρότητα, με ρεαλισμό αλλά και όραμα, θα μπορεί να λειτουργήσει ως ανορθωτικός παράγοντας για τη χώρα…

»Πολλοί ενδιαφερόμαστε να ανήκουμε και να αγωνιζόμαστε σε ένα τέτοιο κόμμα. Ένα κόμμα, ένα κίνημα, που έχει ως στόχο και ως κίνητρο της δράσης του την ατομική χειραφέτηση και ελευθερία, την κοινωνική πρόοδο, την προάσπιση της πατρίδας και την εθνική ανεξαρτησία. Κόμματα τα οποία υπάρχουν για να προωθούν τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των μελών τους και των –αφανών και εμφανών– υποστηρικτών τους μέσω της κατάκτησης και της νομής της εξουσίας, ή κόμματα τα οποία μέσα από μία αυτοαναφορικότητα υπάρχουν για να προβάλλουν την “ορθότητα” μίας κάποιας ιδεολογικής καθαρότητας απέναντι στην κοινωνία αλλά και στην ιστορία, δεν τα θεωρούμε χρήσιμα και δεν μας ενδιαφέρουν…

»Και αν κάποιος πει πως δεν γνωρίζει πώς επιτυγχάνεται μία τέτοια αλλαγή, θα απαντήσω ότι δεν ξέρω κανέναν άλλον τρόπο εκτός από εκείνον του θετικού παραδείγματος, εκτός δηλαδή από την περίπτωση που οι φορείς του νέου, εκείνοι που προσωποποιούν την αλλαγή προς το καλύτερο, θα δώσουν με τη συμπεριφορά τους και με τη στάση ζωής το παράδειγμα και στους υπόλοιπους, βοηθώντας τους να οργανώσουν τη ζωή τους με βάση τις νέες αξίες. Η αλλαγή προς το καλύτερο πάντα έτσι γινόταν στην Ιστορία. Αυτό όμως, δηλαδή το να δώσεις το παράδειγμα και το έναυσμα, και ακόμη περισσότερο να οργανώσεις έναν αναγεννητικό μετασχηματισμό της κοινωνίας, είναι σήμερα το κύριο καθήκον, η κύρια αποστολή ενός ανορθωτικού πολιτικού κινήματος. Αυτό, λοιπόν, πρέπει να είμαστε, αυτό πρέπει να γίνουμε στο ΠΑΣΟΚ».

ΠΑΣΟΚ: Δεν αρκούν οι καλές προθέσεις

Πολύ ενδιαφέρουσες οι παραπάνω επισημάνσεις και άλλες πολλές που έγιναν και θα γίνουν και στο μέλλον από ηγετικά στελέχη του Κινήματος και για τις οποίες οι περισσότεροι στο ΠΑΣΟΚ συμφωνούσαν και θα συμφωνούν. Όμως, στην όλη πορεία του Κινήματος αυτές τελικά οι επιθυμίες έμειναν στο καλάθι των καλών προθέσεων, δηλαδή, στο καλάθι των αχρήστων. Aυτό, γιατί το καλό παράδειγμα ήταν αδύνατο να αναπτυχθεί σε ένα καθαρόαιμο καπιταλιστικό πλαίσιο, το οποίο έχει ως αξιωματική αρχή λειτουργίας του τον ανταγωνισμό, παρόμοιο με αυτόν που βλέπουμε να λειτουργεί και στον οικονομικό τομέα και το οποίο προάγει τον ολιγαρχισμό.

Όσο αυτό συνεχίζουμε να το αγνοούμε τόσο επιδεικτικά, δεν αντιλαμβανόμαστε ότι αναγκαία και ικανή συνθήκη για να προκύψει στην πράξη η καλή πρόθεση είναι η χρήση ενός καθαρόαιμου δημοκρατικού πλαισίου. Χωρίς αυτό προκοπή δεν θα βλέπουμε και η στιβάδα των απογοητευμένων και αδιάφορων θα αυξάνει συνεχώς. Μα θα πει κανείς, μάλλον οι περισσότεροι, πως το πλαίσιο που χρησιμοποιούμε είναι δημοκρατικό. Όλα προκύπτουν με αδιάβλητες εκλογές! Και αυτό είναι το πρόβλημα!

Όλοι προσαρμοστήκαμε στην επινόηση του καπιταλιστικού συστήματος για την αλήθεια των Λατίνων και το καπιταλιστικό σύστημα αργότερα το υιοθέτησε για να μπορεί να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο στα οικονομικά και τα πολιτικά δρώμενα. Και η επινόηση είναι οι εκλογές που θεωρείται από τους πολίτες των σημερινών κοινωνιών συνώνυμο της δημοκρατίας.

Και για να έχει το σύστημα καλά δεμένο το γάιδαρο, πρόσθεσε και την έννοια του επαγγελματισμού της πολιτικής, έτσι ώστε και οι πιο ικανοί φωτισμένοι πολιτικοί που επιδιώκουν την ανανέωση της θητείας τους δια της εκλογής να βρίσκονται συνεχώς υπό έλεγχο δια του μεγάλου κεφαλαίου, γιατί αυτό μπορεί και επενδύει στην αγορά που δημιουργούν οι ικανοί και φωτισμένοι, δια της ανάγκης της επανεκλογής τους.

Προτάσεις για τον εκδημοκρατισμό των κομμάτων

Εάν, λοιπόν, επιθυμούμε οι καλές προθέσεις να γίνονται πράξη και να μην καταλήγουν στα αζήτητα τότε υπάρχει δρόμος. Μια καλή αρχή θα είναι τα πολιτικά κόμματα από κέντρα διαπλοκής να μεταμορφωθούν σε πραγματικές εστίες δημοκρατίας. Και αυτό για να επιτευχθεί χρειάζονται μόνο κατάλληλοι καταστατικοί κανόνες, όπως για παράδειγμα είναι οι κάτωθι:

• H χρήση του μέσου της κλήρωσης για την ανάδειξη όλων των πολιτικών αξιωματούχων στα κομματικά όργανα. Η κλήρωση να γίνεται ανάμεσα σε εθελοντές που πληρούν τα προσόντα και που ορίζονται από το καταστατικό τους για κάθε κομματικό όργανο.
• Η θητεία τους να είναι μια, χωρίς να ανανεώνεται, εκτός του προέδρου, του δημάρχου και του περιφερειάρχη που μπορεί να ανανεώσει τη θητεία του για μια ακόμη φορά.
• Η εκλογή των κομματικών προέδρων και των υποψηφίων για το δήμο και την περιφέρεια να γίνεται από τις Νομαρχιακές συνελεύσεις, όπου οι ψηφοφόροι είναι οι κληρωτοί πολιτικοί αξιωματούχοι της περιοχής-διοικήσεις Τοπικών, Επαρχιακών και Νομαρχιακών Οργανώσεων, τοπικοί σύνεδροι για το Συνέδριο, κομματικοί δημοτικοί και περιφερειακοί σύμβουλοι, βουλευτές και ευρωβουλευτές. Σε αυτές τις Συνελεύσεις οι υποψήφιοι παρουσιάζουν το όραμά τους.
• Οι βουλευτές, οι ευρωβουλευτές και οι περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι να αναδεικνύονται με τις καθιερωμένες εκλογές, χωρίς σταυρό. Τα ψηφοδέλτια να προκύπτουν με κλήρωση από ομάδα εθελοντών που πληρούν τα προσόντα προβλεπόμενα από το καταστατικό και ο καθορισμός της σειράς εκλογής τους να καθορίζεται με δεύτερη κλήρωση μετά τις εκλογές και όχι από τον πρόεδρο του κόμματος ή άλλου κομματικού οργάνου πριν από τις εκλογές.
• Η τοπική οργάνωση να παίζει καθοριστικό λόγο και οι αποφάσεις για την τοπική ανάπτυξη να είναι δεσμευτικές.

Αυτοί οι κανόνες που δεν χρειάζονται συνταγματικές αλλαγές, βγάζουν τη διαπλοκή πάσης μορφής έξω από το κόμμα και κάνει το χρηματισμό πολύ ακριβό σε αυτούς που πράττουν, ενώ οδηγεί τα καπιταλιστικά μέσα διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και ελέγχου της πολιτικής στα αζήτητα. Και κάτι παραπάνω οι κανόνες αυτοί αυξάνουν το ενδιαφέρον των πολιτών να πάρουν μέρος στα κοινά, χωρίς να χρειάζεται να διαθέτουν τον υπέρογκο πλούτο και μέσον που απαιτούνται σήμερα για τέτοιες δραστηριότητες (βλ. επίσης το βιβλίο “Δούρειος Ίππος της Δημοκρατίας”, εκδόσεις Άμμων).