Είναι “ξεγραμμένος” ο Μητσοτάκης;

Η στήλη δεν διαθέτει στοιχεία αν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε άμεση, έμμεση ή και την παραμικρή γνώση για το ευρύτατο κύκλωμα παρακολουθήσεων που η κυβέρνηση, αρχικά, δήθεν αγνοούσε και τώρα επιβεβαιώνει ως υπαρκτό και δραστηριοποιούμενο στο παρακρατικό περιθώριο. Πολύ περισσότερο, η στήλη δεν γνωρίζει αν ο πρωθυπουργός θα κριθεί προσεχώς για ευθεία, συγκαλυμμένη, ή μηδενική ανάμειξη στις “ιδιωτικές” ή τις κρατικές (ΕΥΠ) πτυχές της όλης υπόθεσης.

Επομένως, εφόσον δεν γνωρίζουμε, δεν θα διαπράξουμε την ηθική, πολιτική και νομική απρέπεια να καταδικάσουμε αυθαίρετα τον πρωθυπουργό, όπως ο ίδιος αντιθεσμικά, προσβλητικά (και με σκοπιμότητα επηρεασμού της Δικαιοσύνης) αποτόλμησε στη Βουλή, στις 30 Ιανουαρίου 2022. όταν έκανε λόγο, σχεδόν ωρυόμενος, για «συμμορία» εκδοτών και δημοσιογράφων, στις υποθέσεις Novartis και Μιωνή. Άλλωστε, έλαβε αποστομωτική απάντηση στις 30 Ιουνίου, όταν το Δικαστικό Συμβούλιο του Αρείου Πάγου εξέδωσε, ομόφωνα, την απαλλακτική του απόφαση.

Οι πεπειραμένοι δικαστές (που, εκ του νόμου, ήταν υποχρεωμένοι να διερευνήσουν ένα διάτρητο πόρισμα της Επιτροπής της Βουλής) πέταξαν στο καλάθι των αχρήστων, ως “μη υπόθεση”, τα μυθεύματα και την όλη σκευωρία που έφερε τη σφραγίδα ανάμειξης του Μαξίμου και ποικίλων συνομιλητών του. Όμως, από την άλλη πλευρά, γνωρίζουμε άριστα ότι το σκάνδαλο των υποκλοπών κοστίζει ήδη πολύ (πάρα πολύ!) στην εικόνα, στην ισχύ και την αποτελεσματικότητα των χειρισμών της χώρας διεθνώς.

Οι ξένες κυβερνήσεις και τα μέσα ενημέρωσης, πραγματικά, εξεπλάγησαν, όταν αποκαλύφθηκε η πρώτη φάση του σκανδάλου στις αρχές Αυγούστου. Για τον απλό λόγο ότι ανάλογα περιστατικά, όπως η ομολογημένη παγίδευση των επικοινωνιών του προέδρου του ΠΑΣΟΚ από την ΕΥΠ, συμβαίνουν μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα και αφρικανικές “μπανανίες”, αλλά όχι στην Ευρώπη. Ή, έστω, η τελευταία γνωστή ιστορία αφορά τις υποκλοπές στη Γαλλία την περίοδο 1983-86, οι οποίες αποκαλύφθηκαν το 1993, γκρεμίζοντας το κύρος του προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, τον μύθο της 14ετούς θητείας του, λίγο πριν λήξει, και την υστεροφημία του.

Το “ελληνικό Watergate”

Για το “ελληνικό Watergate”, η κυρίαρχη αξιολόγηση των πρεσβειών στην Αθήνα και πολλών πηγών στο εξωτερικό, τον περασμένο Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, είχε δύο όψεις: Αφενός ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε καταφέρει να ξεπεράσει τη χειρότερη φάση του σκανδάλου των υποκλοπών, αφετέρου ότι παρά το (τότε) “κουκούλωμα”, η υπόθεση παρέμενε ως κηλίδα στην εικόνα της Ελλάδας και της κυβέρνησης. Έλληνας διπλωμάτης σχολίαζε, στις Βρυξέλλες, ότι «επί τρία χρόνια όλα ήταν σχεδόν άψογα για εμάς, αλλά τώρα σε κάθε γωνία βρίσκουμε μπροστά μας τις υποκλοπές».

Ωστόσο, η κατάσταση επιδεινώθηκε, σε αφάνταστο βαθμό, το τελευταίο δεκαήμερο με τα καινούργια δημοσιεύματα και στοιχεία. Η κηλίδα στην εικόνα, ειδικά του πρωθυπουργού, μεγάλωσε. Και άρχισε να ακούγεται, επαναλαμβανόμενα και με ένταση (όπως το 2011 για τους Γεώργιο Παπανδρέου και Ευάγγελο Βενιζέλο και το 2014 για τον Αντώνη Σαμαρά) το αξιολογικό ερώτημα αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξελίσσεται σε “lame duck” (κουτσή πάπια).

Πρόκειται περί της αμερικανικής έκφρασης για έναν πολιτικό ή κυβέρνηση στο τέλος της θητείας τους. Συνήθως, χρησιμοποιείται όταν έχει εκλεγεί ο επόμενος ηγέτης (π.χ. στις ΗΠΑ στη μεταβατική περίοδο μέχρι την ορκωμοσία του νέου προέδρου), ενώ στην Ευρώπη το “lame duck” παραπέμπει σε όποιον καταρρέει και πρόκειται να αναχωρήσει σύντομα από την εξουσία με αβέβαιες επιπτώσεις για τον ίδιο, την κυβέρνηση, το κόμμα και, ίσως, τη χώρα του.

Πορεία προς την κατηφόρα

Πάντως, στην παρούσα φάση ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν αξιολογείται από τις ξένες πρεσβείες ως “σίγουρα ξεγραμμένος”. Γι’ αυτό, καθώς η ΝΔ διατηρεί δημοσκοπική απόσταση ασφαλείας από τον ΣΥΡΙΖΑ, το ενδιαφέρον τους στρέφεται κυρίως στις εσωκομματικές εξελίξεις της Κεντροδεξιάς, με έμφαση στο ενδεχόμενο αμφισβήτησης ή προεκλογικής αντικατάστασης του Κυριάκου Μητσοτάκη, ή στην απόδειξη κάποιας ικανότητάς του να αναστρέψει την κατηφορική πορεία πολύ σύντομα.

Γιατί, όσο θα περνά ο καιρός και ο πρωθυπουργός δεν θα παρουσιάζει αξιόπιστο αντίλογο, τα πεπραγμένα του δεν θα είναι υπερασπίσιμα ούτε από τον ίδιο, ούτε από τον όποιο διάδοχό του, πριν από τις κάλπες. Δυστυχώς, σε αυτή τη φάση αβεβαιότητας, αλλά και καχυποψίας από τις ξένες κυβερνήσεις έφερε τη χώρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διά πράξεων ή παραλείψεων στο σκάνδαλο των υποκλοπών.

Ακόμα και αν –όπως δηλώνει– δεν είχε γνώση και ανάμειξη, έχει ουσιαστικά παραδεχτεί ότι δεν μπορούσε να προστατεύσει την ασφάλεια των τηλεπικοινωνιών του ιδίου και των υπουργών του, σε ώρες μάλιστα κορύφωσης της έντασης με την Τουρκία. Προφανώς δικαιώνονται και οι αμερικανικές προειδοποιήσεις προς τον πρωθυπουργό το 2019-20 ότι, βασιζόμενες και στο υπάρχον χάος, οι εταιρίες της Κίνας θα είχαν πρόσβαση (ειδικά αν κέρδιζαν τα συμβόλαια των δικτύων 5G) στις τηλεπικοινωνίες του ελληνικού κράτους και των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ που σταθμεύουν στη χώρα.

Εξίσου δυσάρεστο είναι το συμπέρασμα, που επίσης συζητείται στους διπλωματικούς διαδρόμους, ότι η υπόθεση των υποκλοπών έχει διαταράξει και τη συνήθως καλά μελετημένη τακτική του πρωθυπουργού στις συνομιλίες με ξένους ηγέτες. Ψιθυρίζεται χαρακτηριστικά ότι, ενώ ο διάλογος του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς στις 27 Οκτωβρίου κύλησε ομαλά στα ελληνοτουρκικά, ακολούθησε σύγχυση στο κεφάλαιο των Βαλκανίων.

Ο πρωθυπουργός φέρεται άλλοτε ότι υπογράμμιζε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή και άλλοτε ότι ζητούσε μεσολάβηση από τον Σολτς προς τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία για την επίλυση διμερών μας εκκρεμοτήτων! Ασφαλώς, παρόμοια περιστατικά δεν αποτελούν και την καλύτερη εγγύηση για ομαλή και παραγωγική άσκηση της εξουσίας μέχρι τις εκλογές.