Εκλογές ΗΠΑ: Τα γκάλοπ οι εκτιμήσεις και τα σενάρια λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες

Ήδη περί τα 78.000.000 Αμερικανοί πολίτες έχουν ψηφίσει με πρόωρη και επιστολική ψήφο, από του 150.000.000 που υπολογίζεται ότι θα συμμετάσχουν στις αμερικανικές εκλογές. 

Καθώς η Αμερική έχει τέσσερις διαφορετικές ζώνες ώρας οι πρώτες κάλπες στις ανατολικές Πολιτείες θα κλείσουν μετά την 1:00 της Τετάρτης, ώρα Ελλάδος. Μία ώρα νωρίτερα θα έχουν αρχίσει να δίνονται τα στοιχεία από τα πρώτα exit polls, η διαδικασία θα συνεχιστεί σε στάδια ανά μισή ή μία ώρα. 

Σύμφωνα με το BBC για τα στοιχεία όσων έχουν ψηφίσει μέχρι τώρα, οι Ρεπουμπλικάνοι αντιπροσωπεύουν το 36,1% των πρόωρων ψήφων σε εθνικό επίπεδο (από 30,5% το 2020), ενώ οι Δημοκρατικοί το 38,9% (44,8% το 2020).

Σε έξι πολιτείες που αναφέρουν στοιχεία για το φύλο, οι γυναίκες ρίχνουν μέχρι στιγμής το 54,2% των πρόωρων ψηφοδελτίων, ποσοστό υψηλότερο από ό,τι στις δημοσκοπήσεις εξόδου του 2020. Την πρόωρη προσέλευση επιλέγουν ελαφρώς περισσότερο οι λευκοί και μεγαλύτερης ηλικίας σε σχέση με το 2020, γεγονός που εκτιμάται ότι ευνοεί τον Ντόναλντ Τραμπ.

Στην Πενσυλβάνια, έχουν ψηφίσει περισσότεροι Δημοκρατικοί σε σχέση με τους Ρεπουμπλικανούς – αν και με μικρότερη διαφορά από ό,τι το 2020, όταν ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε την πολιτεία.

Κρίσιμες θεωρούνται οι 7 “πολιτείες κλειδιά”, γνωστές ως swing states καθώς αλλάζουν χέρια μεταξύ δημοκρατικών και ρεπουμπλικανών και καθορίζουν πολλές φορές το αποτέλεσμα: Αριζόνα, Γουισκόνσιν, Πενσυλβάνια, Νεβάδα, Τζόρτζια, Μίσιγκαν και Βόρεια Καρολίνα.

Σύμφωνα με το ιδιόμορφο εκλογικό σύστημα των εκλεκτόρων που ισχύει στις ΗΠΑ, πρόεδρος εκλέγεται όποιος κερδίσει τον μαγικό αριθμό των 270 εκλεκτόρων σε σύνολο 538. Ο υποψήφιος που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους σε μία πολιτεία αυτομάτως κερδίζει και όλους τους εκλέκτορές της. Εξαίρεση αποτελούν η Νεμπράσκα και το Μέιν που μοιράζουν αναλογικά τους εκλέκτορες στους δύο υποψήφιους. Θεωρητικά οι εκλέκτορες μπορούν να κατευθύνουν την ψήφο τους όπου επιθυμούν, ωστόσο αυτό συμβαίνει σπανίως αφού πρόκειται για αξιωματούχους των κομμάτων. Στις εκλογές του 2016 δύο εκλέκτορες από τους 304 του Τραμπ, από το Τέξας, άλλαξαν στάση αλλά αυτό δεν επηρέασε το αποτέλεσμα. 

Δημοσκοπήσεις 

Το σύστημα των εκλεκτόρων προκαλεί το παράδοξο ένας υποψήφιος να κερδίσει την πλειοψηφία των πολιτών αλλά να μην έχει την πλειοψηφία των εκλεκτόρων. Συνέβη με την Χίλαρι Κλίντον το 2016 όταν είχε περίπου 3 εκ. περισσότερες ψήφους αλλά ήταν πολύ πίσω στους εκλέκτορες. Κάπως έτσι αποκτούν σχετική μόνο σημασία οι εθνικές δημοσκοπήσεις και αυξάνεται η σημασία των swing states που παραδοσιακά καθορίζουν το αποτέλεσμα. Στις εθνικές δημοσκοπήσεις από την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς της η Καμάλα Χάρις ανέτρεψε το προβάδισμα που είχε μέχρι τότε ο Ντόναλντ Τραμπ έναντι του Τζο Μπάιντεν. 

Σύμφωνα με την ανάλυση του BBC πιο περίπλοκη είναι η κατάσταση στις 7 πολιτείες κλειδιά. Την ημέρα που ο Μπάιντεν εγκατέλειψε την κούρσα, ήταν πίσω από τον Τραμπ κατά σχεδόν πέντε ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο όρο στις επτά «ταλαντευόμενες» πολιτείες. Η Χάρις όμως ανέτρεψε την κατάσταση. Έτσι, σύμφωνα πάντα με τις δημοσκοπήσεις, στην Αριζόνα, την Τζόρτζια, τη Νεβάδα και τη Βόρεια Καρολίνα, το προβάδισμα έχει αλλάξει χέρια μερικές φορές από τις αρχές Αυγούστου, αλλά ο Τραμπ έχει μικρό προβάδισμα σε όλες αυτές προς το παρόν.

Στις τρεις άλλες πολιτείες – Μίσιγκαν, Πενσιλβάνια και Ουισκόνσιν – η Χάρις προηγούνταν από τις αρχές Αυγούστου, μερικές φορές με δύο ή τρεις μονάδες, αλλά στις δημοσκοπήσεις τώρα ο Τραμπ έχει πολύ μικρό προβάδισμα στην Πενσιλβάνια. Και οι τρεις αυτές πολιτείες ήταν προπύργια των Δημοκρατικών πριν ο Τραμπ τις κερδίσει το 2016. Ο Μπάιντεν τις ανακατέλαβε το 2020 και αν η Χάρις μπορέσει να κάνει το ίδιο, τότε θα είναι σε τροχιά εκλογικής νίκης.

Τα βασικά σενάρια των εκλογών πλέον έχουν ως εξής: 

1. Νίκη της Χάρις με μικρή διαφορά από τον Τραμπ. Δημοσκοπήσεις και στοιχεία από την εκ των προτέρων καθώς και την επιστολική ψηφοφορία έδειξαν ότι είναι πιθανή μία νίκη της Χάρις με μικρή διαφορά. 

Έχει μικρό προβάδισμα στο Μίσιγκαν, στην Πενσιλβάνια και στο Ουισκόνσιν – πολιτείες κρίσιμες, οι οποίες, μαζί με τη 2η περιφέρεια στη Νεμπράσκα, θα της έδιναν τις 270 ψήφους του εκλεκτορικού σώματος που απαιτούνται για τη νίκη. Ενδεχόμενη επικράτησή της στη Νεβάδα, όπου επίσης έχει μικρό προβάδισμα, θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω το σύνολο των εκλεκτόρων της Χάρις.

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις αμερικανικών ΜΜΕ σημαντικός παράγοντας για νίκη της θα μπορούσε να είναι η ψήφος των μεγαλύτερων σε ηλικία λευκών, δημογραφικής ομάδας που γενικά υποστηρίζει τους Ρεπουμπλικάνους αλλά ενδέχεται να μετακινηθεί στους Δημοκρατικούς.

2. Νίκη του Τραμπ με μικρή διαφορά εφόσον είτε μέσω των ανατολικών πολιτειών -επικρατώντας στην Τζόρτζια, στη Βόρεια Καρολίνα και στην Πενσιλβάνια- είτε μέσω των πολιτειών του Νότου, κερδίζοντας στην Αριζόνα, στην Τζόρτζια, στη Νεβάδα και στη Βόρεια Καρολίνα. Η Πενσυλβάνια είναι σημαντικό κομμάτι του παζλ: ενώ μοιάζει να προηγείται εκεί ελαφρώς η Χάρις, η δική του επικράτηση θα έδινε στον Τραμπ 270 εκλεκτορικές ψήφους.

Σε αυτό το σενάριο, η επιτυχία του Τραμπ ίσως εξαρτηθεί από την αυξημένη υποστήριξη αφροαμερικανών και ισπανόφωνων ψηφοφόρους. Δημοσκοπήσεις θέλουν τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει κερδίσει έδαφος στη δημογραφική μερίδα των μαύρων ανδρών, ιδίως στις ανατολικές πολιτείες, και σε αυτήν των ισπανόφωνων στον Νότο, όπου ζητήματα όπως το κόστος της στέγης και η ασφάλεια των συνόρων έχουν μεγάλο βάρος.

3. Καθαρή νίκη ενός εκ των δύο, ενδεχόμενο που δεν μπορεί να αποκλειστεί παρά τις δημοσκοπήσεις. Άλλωστε και στο παρελθόν οι δημοσκοπήσεις έπεσαν έξω, αδυνατώντας να προβλέψουν την ψήφο της τελευταίας στιγμής. Για τη Χάρις, η μεγάλη προσέλευση γυναικών στα εκλογικά κέντρα, ειδικά μετά την αναίρεση του δικαιώματος στην άμβλωση από το Ανώτατο Δικαστήριο, θα μπορούσε να αποδειχθεί κλειδί. Ενδεικτικό είναι ότι πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε την Χάρις να προηγείται του Τραμπ κατά τρεις μονάδες στην Άιοβα, πολιτεία που ο Τραμπ κέρδισε με οκτώ μονάδες το 2020, υποδεικνύοντας ότι θα μπορούσε να τα πάει καλά και σε άλλες πολιτείες αν οι γυναίκες ψηφίσουν μαζικά.

Για τον Τραμπ, καθαρή νίκη θα συνεπαγόταν ιστορική υποστήριξη από τους αφροαμερικανούς και τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους, γεγονός που θα αντικατόπτριζε τη δυσαρέσκεια για την εκστρατεία της Χάρις, και τις πολιτικές της κυβέρνησης του απερχόμενου προέδρου Τζο Μπάιντεν, ειδικά για την υποστήριξή της στον πόλεμο του Ισραήλ σε δυο μέτωπα, στη Λωρίδα της Γάζας και στον Λίβανο.

4.Ισοπαλία. Δεν μπορεί να αποκλειστεί ακόμη και ισοδυναμία στο εκλεκτορικό σώμα (269-269). Σε περίπτωση ισοπαλίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων θα έκρινε την εκλογή τον Ιανουάριο, με κάθε πολιτειακή αντιπροσωπεία να έχει μία ψήφο.

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν κάποιες μεταβολές που μπορεί να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα.

Καθώς η Αμερική βρίσκεται ήδη σε έναν άτυπο εμφύλιο οι αρχές των ΗΠΑ προετοιμάζονται για πιθανές διαμαρτυρίες ή ταραχές μετά τις εκλογές. Άλλωστε ο Τραμπ έχει δηλώσει πως εάν χάσει θα του έχουν κλέψει τη νίκη. Οι επιχειρήσεις κοντά στον Λευκό Οίκο έχουν ήδη καλύψει τις εισόδους τους με σανίδες, αντικατοπτρίζοντας την ατμόσφαιρα ανησυχίας για ενδεχόμενες αντιδράσεις και το ξέσπασμα ταραχών.

Ενδέχεται η Αμερική να βγει από την όλη διαδικασία πιο διχασμένη πριν. 

 

Με πληροφορίες από το AΠΕ και τη Naftemporiki.gr