Εκλογές και “καθαρή έξοδος” από τα Μνημόνια

Μπορεί η κυβέρνηση να διαβεβαιώνει σε όλους τους τόνους ότι θα εξαντλήσει την τετραετία, αλλά στην πραγματικότητα ο χρόνος των εκλογών θα αποφασισθεί από το επιτελείο του Μαξίμου με βάση τις πολιτικές συνθήκες και πιο συγκεκριμένα με κριτήριο πότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποσπάσει το μεγαλύτερο δυνατόν ποσοστό. Ο χρόνος των εκλογών, άλλωστε, είναι πάντα ανοικτό ζήτημα. Με άλλα λόγια, ισχύει το βλέποντας και κάνοντας. Ο Τσίπρας θέλει να εξαντλήσει την τετραετία, αλλά αυτό θα συμβεί μόνο εάν πεισθεί ότι δεν θα του κοστίσει ακριβά όσον αφορά το εκλογικό ποσοστό. Προς το παρόν, πάντως, σύνθημά του είναι η “καθαρή έξοδος”.

Στο Μαξίμου θεωρούν πως η μάχη για την εξουσία παίζεται. Σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες, μάλιστα, επικαλούνται μυστικές δημοσκοπήσεις, οι οποίες δείχνουν μία διαφορά της τάξεως των πέντε μονάδων, η οποία μπορεί να υπερκαλυφθεί. Είναι, άλλωστε, ίδιον κάθε κυβέρνησης, η οποία δημοσκοπικά βρίσκεται στη δεύτερη θέση, να υποκύπτει στο σύνδρομο μίας υπεραισιόδοξης ανάγνωσης της εκλογικής προοπτικής. Σύνδρομο, το οποίο συχνά προσλαμβάνει διαστάσεις πολιτικής τύφλωσης. Όταν βρίσκεσαι στην εξουσία, η ελπίδα παραμονής πεθαίνει τελευταία και σ’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελεί εξαίρεση.

Η αισιοδοξία στο Μαξίμου τροφοδοτείται από το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πληρώνει πολιτικό-εκλογικό κόστος, λόγω των βαρύτατων μνημονιακών μέτρων που εφάρμοσε, αλλά δεν καταρρέει. Για την ακρίβεια, έχει σταθεροποιήσει χαμηλότερα το δημοσκοπικό ποσοστό του, αλλά έχει εδραιωθεί ως ο ένας από τους δύο πυλώνες του πολιτικού συστήματος.

Πατώντας στα παραπάνω, το Μαξίμου επιδιώκει να μετατρέψει τις επόμενες εκλογές σε ντέρμπι με δύο βασικά όπλα. Το πρώτο είναι το αφήγημα της «καθαρής εξόδου» από τα Μνημόνια. Το δεύτερο όπλο, με το οποίο ο Τσίπρας θα δώσει τη μάχη των εκλογών είναι το σύνθημα ότι κάνει πράξη την επαγγελία του για πάταξη της διαπλοκής και διαφθοράς στο πολιτικό σύστημα και ευρύτερα στον δημόσιο βίο.

Περί “καθαρής εξόδου”

Όσον αφορά το πρώτο όπλο, ακόμα και εάν ισχύσει το πιο αισιόδοξο σενάριο για το μεταμνημονιακό καθεστώς, “καθαρή έξοδος” δεν υφίσταται. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για σύνθημα. Το γεγονός ότι δεν θα υπάρξει προληπτική πιστωτική γραμμή δεν σημαίνει «καθαρή έξοδο». Υπενθυμίζουμε ότι η Ελλάδα έχει αναλάβει δύσκολες δεσμεύσεις για πολλά-πολλά χρόνια. Και βεβαίως θα παραμείνει σε καθεστώς εποπτείας. Αν και δεν έχουν ακόμα καθορισθεί οι λεπτομέρειες κατά πάσα πιθανότητα θα είναι αυστηρότερη σε σύγκριση με Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρο.

Μπορεί οι εταίροι και άλλοι διεθνείς παράγοντες, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τον Γκουρία του ΟΟΣΑ, να μην φείδονται καλών λόγων, αλλά όλα δείχνουν ότι η στάση των δανειστών θα παραμείνει ιδιαίτερα ανελαστική. Όπως μας είπε κυβερνητικό στέλεχος, το οικονομικό επιτελείο κρατάει μικρό καλάθι, παρότι στο Μαξίμου επιμένουν στους αισιόδοξους τόνους για προφανείς επικοινωνιακούς λόγους.

Υπενθυμίζουμε ότι λόγω της επίμονης άρνησης του Βερολίνου, η κυβέρνηση απέτυχε να προσεγγίσει τους δύο αλληλένδετους και μείζονος σημασίας στόχους της: την ανακοίνωση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους και ως εκ τούτου τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Όπως το ίδιο στέλεχος ομολογεί, στο Μαξίμου είχαν την τάση να θεωρούν ότι το εμπόδιο ήταν ο Σόιμπλε. Γι’ αυτό και προσγειώθηκαν ανωμάλως όταν αποδείχθηκε ότι ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Οικονομικών Σολτς βαδίζει στα χνάρια του προκατόχου του.

Παρόλα αυτά, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, το καλοκαίρι θα κλείσει ένας κύκλος και θα έχει απήχηση το αφήγημα του Τσίπρα ότι βγάζει την Ελλάδα από τα Μνημόνια, ότι τα πολύ δύσκολα θα περάσουν και πως εφεξής τα νοικοκυριά θα δουν καλύτερες ημέρες. Οι πολίτες έχουν ζωτική ανάγκη να ελπίσουν.