Εκλογή Τραμπ: Το ναυάγιο των δημοσκοπήσεων και των συστημικών ΜΜΕ

Η δημοσκόπηση της Σέλτζερ αποτύπωνε ότι η Χάρις θα μπορούσε να πετύχει μια σαρωτική νίκη, ενώ οι αναλυτές φάνηκε ότι υποτίμησαν το αυξημένο ενδιαφέρον των ψηφοφόρων για τα δικαιώματα στην άμβλωση. Η έρευνα θεωρήθηκε αμέσως αξιόπιστη, δεδομένων των επιτυχιών της Σέλτζερ, κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ και της φήμης της, ως “χρυσού κανόνα” στις δημοσκοπήσεις της Αϊόβα, από το 2008.

Η “γκουρού” δημοσκόπος και αναλύτρια τράβηξε την προσοχή και προκάλεσε έκπληξη στον πολιτικό κόσμο και τα ΜΜΕ, ενώ η εν λόγω δημοσκόπηση έγινε δημοφιλής (viral), καθώς έδειχνε την Χάρις να προηγείται του Τραμπ κατά τέσσερεις μονάδες στην Αϊόβα, την οποία εκείνος κέρδισε εύκολα το 2016 και το 2020. Από την άλλη, ο Τραμπ δεν έκανε καμία προεκλογική συγκέντρωση στην Αϊόβα και κέρδισε άνετα την πολιτεία με 56% των ψήφων – πάνω από 12 μονάδες διαφορά από τη νίκη 47%-44% της Χάρις, που είχε προβλέψει η Σέλτζερ.

Μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε από την παταγώδη αποτυχία της πρόβλεψης, η Ανν Σέλτζερ δήλωσε ότι, θα αναθεωρήσει τη μεθοδολογία της για να εντοπίσει τι πήγε στραβά. «Θα εξετάσω δεδομένα από πολλές πηγές, ελπίζοντας να μάθω γιατί συνέβη αυτό. Καλωσορίζω τα διδάγματα που μπορεί να μου προσφέρει αυτή η διαδικασία», ανέφερε.

Παρά τις σύγχρονες μεθόδους και τα εξελιγμένα μοντέλα, πολλοί δημοσκόποι δεν κατάφεραν να αποτυπώσουν την πραγματική εικόνα της πρόθεσης ψήφου, ενώ υποτίμησαν τις δυναμικές που κρύβονται πίσω από πολιτικές ομάδες και ανεξάρτητους ψηφοφόρους. Η αποτυχία αυτή προκάλεσε αμφιβολίες για το κατά πόσο οι δημοσκοπήσεις ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ιδίως όταν, σε μια συνθήκη (σ.σ. εκλογική), τα πολιτικά πιστεύω δεν αποκαλύπτονται εύκολα και οι ψηφοφόροι μπορεί να διακατέχονται από ένα αίσθημα δυσπιστίας ή απογοήτευσης προς το πολιτικό σύστημα.

Συστημικά ΜΜΕ & κοινωνικά δίκτυα την εποχή Τραμπ

Παράλληλα με την αναξιοπιστία των δημοσκοπήσεων, η πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση μεταξύ Τραμπ και Χάρις στις ΗΠΑ ανέδειξε σοβαρά ζητήματα σχετικά με τον ρόλο των μέσων μαζικής ενημέρωσης, παγκοσμίως. Παραδοσιακά ΜΜΕ, που κάποτε αποτελούσαν την κύρια πηγή πληροφόρησης, έχουν δεχτεί κριτική για κατευθυνόμενη και μονομερή κάλυψη των πολιτικών ζητημάτων. Eπιλέγουν να προωθούν συγκεκριμένες απόψεις, παραμελώντας τον ρόλο της αντικειμενικής ενημέρωσης.

Η συνδυασμένη αποτυχία των δημοσκοπήσεων και των μέσων ενημέρωσης έναντι του φαινομένου Τραμπ, έχει καλλιεργήσει ένα αίσθημα δυσπιστίας στους πολίτες, που θεωρούν ότι η πληροφόρηση, με την οποία κατακλύζονται καθημερινά, δεν είναι αμερόληπτη, ούτε ανεπηρέαστη. Αυτό το κλίμα ενισχύει τη στροφή προς τα κοινωνικά δίκτυα, ως εναλλακτική πηγή πληροφόρησης, ένα φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζει τόσο τις αμερικανικές, όσο και τις διεθνείς ειδησεογραφικές πηγές.

Την ίδια στιγμή, τα κοινωνικά δίκτυα επιτρέπουν στους χρήστες να μοιράζονται άμεσα πληροφορίες και να εκφράζουν απόψεις που, πολλές φορές δεν βρίσκουν χώρο στις καθιερωμένες και “αλά καρτ” ειδήσεις. Έτσι, τα κοινωνικά μέσα προσφέρουν έναν πιο συμμετοχικό και πλουραλιστικό τρόπο πληροφόρησης, ο οποίος αντικατοπτρίζει καλύτερα την πολυφωνία, την ανεξαρτησία και την ενημέρωση από πολιτικές σκοπιμότητες.

Ωστόσο, η πληροφόρηση μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα δεν είναι πάντα αξιόπιστη και συχνά εκτίθεται σε παραπληροφόρηση. Παρ’ όλα αυτά, για πολλούς, αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο σε έναν κόσμο όπου, οι δημοσκοπήσεις δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και τα συστημικά ΜΜΕ φαίνονται να “εξυπηρετούν συμφέροντα”.

Η αποτυχία πρόβλεψης των εκλογικών αποτελεσμάτων και η μονομερής πληροφόρηση από τα ΜΜΕ καθιστούν απαραίτητη τη στροφή προς πιο πολυφωνικές και αδέσμευτες πηγές ενημέρωσης, παρόλο, που και αυτές χρειάζονται έλεγχο αξιοπιστίας.