Εκλογικός νόμος: Η πονηρή διατύπωση του εκπροσώπου…

Κάτι σαν το Vertigo ή τον “Δεσμώτη του Ιλίγγου”, το θρίλερ του Άλφρεντ Χίτσκοκ (παραγωγής 1958), φέρνει στο μυαλό, ο απίθανος χορός της εκλογολογίας και τα “πέρα- δώθε” για το εάν θα αλλάξει ο εκλογικός νόμος. Η ΝΔ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη έλαβαν το 39,85% και 158 έδρες και ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 31,53% και 86 έδρες. Δημοσκοπικά η ΝΔ διατηρεί ευδιάκριτο προβάδισμα, έχοντας συμπληρώσει οκτώ μήνες από το μέσον της θητείας της.

Όμως η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση βρίσκεται στη “πρέσα”, λόγω των κακών χειρισμών με πρόσφατο παράδειγμα την χιονόπτωση οπότε και κατέρρευσε το περιβόητο επιτελικό κράτος. Τις ανεπάρκειες είχαν καταδείξει και οι φωτιές του καλοκαιριού και τις καταδεικνύει ακόμα ο πρωταθλητισμός της Ελλάδας σε θανάτους από τον κορονοϊό. Και βλέπετε ότι δεν αναφερόμαστε στην ακρίβεια και στην ενεργειακή κρίση για να μην απλώσουμε πολύ τραχανά.

Είναι λογικό, λοιπόν, σε μια τέτοια συγκυρία τα σενάρια για πρόωρες εκλογές να μπαίνουν στο τραπέζι. Άλλωστε αυτή η συζήτηση έχει ανοίξει από πέρυσι και απλώς αναζητείται η πιο πρόσφορη κατάσταση για εκλογικό αιφνιδιασμό. Όμως, το επιτελείο στο Μαξίμου δείχνει να φοβάται το “ύψος”! Κάτι ανάλογο με το vertigo, από το οποίο ταλανίζονταν ο Τζέϊμς Στιούαρτ, ο πρωταγωνιστής της προαναφερθείσας ταινίας. Άλλωστε ο ίδιος Αλφρεντ Χίτσκοκ φοβόταν τα ύψη, την αστυνομία και τις ίδιες του τις ταινίες γιατί, ποτέ δεν ήταν απόλυτα έτοιμος για την υποδοχή του κοινού.

Η εκλογολογία έχει ανοίξει εδώ και καιρό, όμως τις ίδιες ώρες διακρίνεται έλλειψη αυτοπεποίθησης και “φόβος για την επόμενη ημέρα. Όχι, ο Κυριάκος δεν φοβάται μήπως χάσει τις εκλογές. Ας είναι καλά ο ΣΥΡΙΖΑ που φροντίζει με τις ιδεοληψίες του να στηρίζει εκλογικά τη ΝΔ. Ο Κυριάκος φοβάται την επόμενη ημέρα, επειδή συνειδητοποιεί ότι η αυτοδυναμία έχει καταντήσει πια όνειρο απατηλό. Θυμάται τον πατέρα του Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο οποίος κατάφερε, λόγω απλής αναλογικής, να εξασφαλίσει την αναγκαία κοινοβουλευτική αυτοδυναμία (την 151η έδρα την εξασφάλισε, παίρνοντας με μετεγγραφή τον τότε μοναδικό βουλευτή της ΔΗΑΝΑ, τον Θόδωρο Κατσίκη.

Απροσπέλαστη η αυτοδυναμία

Το πρόβλημα, λοιπόν, του Κυριάκου είναι ότι και με τον δικό του εκλογικό νόμο η αυτοδυναμία είναι απροσπέλαστη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ψάξει για πρόθυμο κυβερνητικό εταίρο και ο Ανδρουλάκης το παίζει δύσκολος. Κάπως έτσι προέκυψε και η ιδέα να αλλάξουν τον δικό τους εκλογικό νόμο για να κατεβάσουν το όριο της αυτοδυναμίας. Θα μου πείτε ότι κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με ομολογία αποτυχίας και κυρίως με θεσμική ξευτίλα.

Θα συμφωνήσω, αλλά δεν έχει καμία σημασία εάν εγώ συμφωνώ. Σημασία έχει τι θα μετρήσει περισσότερο στη ζυγαριά του Μαξίμου. Εξ ου και το vertigo, για το οποίο σας έλεγα παραπάνω. Πώς να το κάνουμε δεν έχει ξαναγίνει να αλλάζει μια κυβέρνηση τον δικό της εκλογικό νόμο, πριν μάλιστα εφαρμοστεί! Τι θα πούνε στο κόσμο: «Φοβόμαστε να δούμε από ψηλά γιατί ζαλιζόμαστε ότι δεν θα έχουμε αυτοδυναμία;» Δεν σηκώνει. Όπως είπαν και κάποιοι θα ήταν «ομολογία ήττας». Κάπως έτσι πάγωσαν προς το παρόν οι σχετικές συζητήσεις.

Όμως κυριακάτικα δημοσιεύματα φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ επανάφεραν το θέμα αλλαγής του εκλογικού νόμου, τροφοδοτώντας την αίσθηση πως δεν υπάρχει “πολιτική αυτοπεποίθηση” στο Μαξίμου. Οι πολιτικές παρενέργειες, από την συντήρηση τέτοιων σεναρίων, φαίνεται πως έγιναν εμφανείς. Μετά μάλιστα από σύσκεψη το πρωί της Δευτέρας υπό τον πρωθυπουργό (ο λεγόμενος πρωινός καφές), κυβερνητικές πηγές κατ’ αρχήν μέσω διαρροών, επεσήμαιναν πως οι εκλογές θα γίνουν με τον «ισχύοντα εκλογικό νόμο» και «η ΝΔ θα κερδίσει, σχηματίζοντας αυτοδύναμη κυβέρνηση». Κρατείστε τις διατυπώσεις…

Εκλογικός νόμος και “vertigo”

Τα σενάρια, λοιπόν, που διακινούνταν όλες αυτές τις μέρες ανέφεραν ότι το κυβερνητικό επιτελείο επεξεργάζεται αλλαγές στον νόμο της ενισχυμένης αναλογικής, που η ίδια η κυβέρνηση ψήφισε, με στόχο την ενίσχυση του μπόνους για το πρώτο κόμμα και μείωση κατ’ επέκταση του ποσοστού που απαιτείται για την επίτευξη αυτοδυναμίας. Ο νόμος του 2019 προβλέπει ότι χρειάζεται 38-39%, ανάλογα το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής, προκειμένου το πρώτο κόμμα να εξασφαλίσει αυτοδυναμία.

Αν άλλαζε ο εκλογικός νόμος της ενισχυμένης αναλογικής, μια αύξηση του μπόνους θα μπορούσε να κατεβάσει αυτόν τον πήχη στο 36% ή και χαμηλότερα, οδηγώντας πιο εύκολα στον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης. Η ηττοπάθεια που δημιουργούσαν όλες αυτές οι σκέψεις και συζητήσεις, πέρναγε σε ολόκληρη την κυβέρνηση και το κόμμα. Φοβήθηκαν, λοιπόν, ότι ανοίγει μία πόρτα αμφισβήτησης της πολιτικής ηγεμονίας της ΝΔ.

Έτσι, λοιπόν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, όταν ρωτήθηκε για πιθανές αλλαγές στον εκλογικό νόμο, απάντησε: «Οι εκλογές θα γίνουν στην ώρα τους. Θα γίνουν με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο και θα κερδηθούν με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο από τη ΝΔ». Και εγώ που είμαι καχύποπτη Κόμπρα, αναρωτιέμαι: ποιος είναι ο ισχύων εκλογικός νόμος, με τον οποίο θα γίνουν οι επόμενες εκλογές; Είναι η απλή αναλογική.

Η ψηφισμένη από τη ΝΔ ενισχυμένη αναλογική, για την αλλαγή της οποίας γίνεται η όλη συζήτηση, δεν είναι ο ισχύων εκλογικός νόμος. Γιατί εάν ήταν με αυτόν θα γίνονταν οι επόμενες εκλογές. Η ενισχυμένη αναλογική θα γίνει ισχύων εκλογικός νόμος αμέσως μετά τη διεξαγωγή των επόμενων εκλογών και όπως είναι γνωστό θα ισχύσει για τις μεθεπόμενες.

Με άλλα λόγια, η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου μόνο διάψευση δεν είναι. Δεν ξέρω αν φταίνε τα ελληνικά του εκπροσώπου, αλλά εάν ήθελε πραγματικά να διαψεύσει τα σενάρια, θα δήλωνε ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να ψηφίσει εκλογικό νόμο μέχρι τις επόμενες εκλογές. Και θα είχε ξεκαθαρίσει το τοπίο. Δεν το έπραξε, αλλά τον σκοπό του τον υπηρέτησε, την έφαγαν την ντρίπλα οι δημοσιογράφοι…