Τετ α τετ Γεραπετρίτη-Κάμερον μετά την απρέπεια Σούνακ – Οι βρετανικές αντιδράσεις

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Βρετανός ομόλογος του Ντέιβιντ Κάμερον, συναντήθηκαν στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Γιώργος Γεραπετρίτης επεσήμανε τη διαφωνία αρχής που υφίσταται ως προς το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Ωστόσο, οι δύο υπουργοί συμφώνησαν ότι υφίσταται ανάγκη συνεργασίας για τη διαφύλαξη των διμερών σχέσεων Ελλάδας – Ηνωμένου Βασιλείου και την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων. Προηγήθηκε η ακύρωση, με απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ, της προγραμματισμένης συνάντησης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, γεγονός που προκάλεσε την έντονη ενόχληση και απάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού, αλλά και εύλογα ερωτήματα για τους λόγους αυτής της κίνησης. Μετά την εξέλιξη αυτή ο κ. Μητσοτάκης προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Εκφράζω την ενόχλησή μου για το γεγονός ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός ακύρωσε την προγραμματισμένη μας συνάντηση λίγες ώρες πριν αυτή πραγματοποιηθεί.

»Ελλάδα και Βρετανία ενώνονται από παραδοσιακούς δεσμούς φιλίας και το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων είναι εξαιρετικά ευρύ. Οι θέσεις της Ελλάδος για το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι γνωστές. Ήλπιζα να έχω την ευκαιρία να τις συζητήσω και με τον Βρετανό ομόλογό μου, μαζί με τις μεγάλες προκλήσεις της διεθνούς συγκυρίας: Γάζα, Ουκρανία, Κλιματική κρίση, μετανάστευση. Όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεών του δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση επιχειρημάτων».

Σύμφωνα με πληροφορίες στην κυβέρνηση εκφράζουν την έντονη ενόχληση τους. Λένε ότι ήταν πολιτικά απρεπής η ακύρωση της συνάντησης με το Βρετανό πρωθυπουργό. Προσθέτουν πως ήταν προγραμματισμένη και προφανώς ο Ρίσι Σούνακ ενοχλήθηκε από όσα είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός στο BBC, τα οποία ωστόσο δεν ήταν διαφορετικά από όσα έχει πει μέχρι τώρα και αποτελούν πάγιες ελληνικές θέσεις. Σε κάθε περίπτωση, υπογραμμίζουν ότι το ζήτημα δεν αφορά τη βρετανική κυβέρνηση, αλλά το Βρετανικό Μουσείο, με το οποίο κάνουμε συζητήσεις και θα συνεχίσουμε να κάνουμε.

Στην ατζέντα δεν ήταν μόνο τα Γλυπτά

Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ερωτηθείς για την ακύρωση της συνάντησης του πρωθυπουργού με τον Βρετανό ομόλογό του, απέφυγε να σχολιάσει, σημειώνοντας πως δεν πιστεύει ότι η ακύρωση προήλθε λόγω των ερωτήσεων για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Παράλληλα επεσήμανε πως το θέμα επιστροφής των Γλυπτών είναι θέμα αρχών και πρέπει να το συζητάμε και συμπλήρωσε: «Δεν ήταν το μοναδικό θέμα για το οποίο ήρθαμε εδώ να συζητήσουμε. Είχαμε ισχυρή ατζέντα και συζητήσαμε με αρκετούς ανθρώπους».

Η δήλωση του γραφείου Σούνακ έχει ως εξής: «Η σχέση Ηνωμένου Βασιλείου-Ελλάδας είναι εξαιρετικά σημαντική. Από τη συνεργασία μας στο ΝΑΤΟ και στην αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων όπως η παράνομη μετανάστευση, μέχρι τις κοινές προσπάθειες για την επίλυση της κρίσης στη Μέση Ανατολή και του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης ήταν διαθέσιμος να συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό για να συζητήσουν αυτά τα σημαντικά θέματα». Με αυτή τη δήλωση απάντησε η Ντάουνινγκ Στριτ όταν ερωτήθηκε γιατί ο Βρετανός πρωθυπουργός ακύρωσε την συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογο του Κυριάκο Μητσοτάκη που ήταν προγραμματισμένη να γίνει το μεσημέρι της Τρίτης.

Στη συνέχεια με διαρροές το γραφείο του Βρετανού πρωθυπουργού προσπάθησε να αποδώσει την ευθύνη για την ακύρωση της συνάντησης στην Αθήνα, λέγοντας ότι είχε συμφωνηθεί να μην τεθεί θέμα Γλυπτών κατά την επίσκεψη Μητσοτάκη στο Λονδίνο, κάτι που διέψευσε αμέσως η ελληνική κυβέρνηση.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σε συνέντευξή του εκτιμά ότι το πρόβλημα εστιάζεται στον Σούνακ και όχι στις ελληνοβρετανικές σχέσεις. Η απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ να ακυρώσει τη συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογό του Κυριάκο Μητσοτάκη «δεν δείχνει σεβασμό, κι όχι μόνο στον πρωθυπουργό, γιατί ο πρωθυπουργός εκπροσωπεί μια ολόκληρη χώρα και τις θέσεις της, με τις οποίες μπορείς να διαφωνείς. Και νομίζω ότι ο καθένας κάνει τις επιλογές του», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης σε συνέντευξη του προς τον ΣΚΑΙ.

Ο κ.Μαρινάκης σημείωσε ότι η κυβέρνηση δεν θέλει να αναβαθμίσει το ζήτημα, να το γενικεύσει συνολικά απέναντι σε ένα κράτος, με το οποίο έχουμε μια σταθερά και διαχρονικά πάρα πολύ καλή σχέση. «Ούτως ή άλλως, η διαπραγμάτευση για τα Γλυπτά δεν είναι μεταξύ της Ελλάδας και του κράτους της Βρετανίας. Είναι με το Βρετανικό Μουσείο. Και σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να θεωρηθεί αυτό ως μία γενικευμένη γνώμη της χώρας μας και κρίση. Σε καμία περίπτωση. Σίγουρα, όμως, είναι κάτι το οποίο καταγράφεται ως μια ατομική συμπεριφορά του Βρετανού πρωθυπουργού» προσέθεσε ο κ.Μαρινάκης.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε επίσης ότι το συμβάν στο Λονδίνο δεν είναι σε καμία περίπτωση θέμα για αντιπολίτευση, ενώ χαρακτήρισε εντυπωσιακό το γεγονός ότι ενώ ο Βασιλιάς Κάρολος έχει αυτή τη ζεστή σχέση με τη χώρα μας και με την ελληνική κυβέρνηση, επιδεικνύεται τέτοια αγένεια από τον πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας.

Η συνέντευξη Μητσοτάκη στο BBC

Την Κυριακή ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραχώρησε συνέντευξη στο BBC One και τη δημοσιογράφο Laura Kuenssberg. Μιλώντας, επί βρετανικού εδάφους, για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι «θα φαίνονταν καλύτερα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Δεν είναι ζήτημα επιστροφής, τα Γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα και εκλάπησαν». «Για εμάς είναι ζήτημα επανένωσης, πού μπορείς να θαυμάσεις καλύτερα αυτά τα σημαντικά μνημεία. Αν κόβαμε μισή τη Μόνα Λίζα και η μισή ήταν στο Λούβρο, τι θα συνέβαινε;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. Αυτή η δήλωση φέρεται να ενόχλησε το Λονδίνο που απάντησε με την ακύρωση της αυριανής συνάντησης.

"If I told you [to] cut the Mona Lisa in half… do you think your viewers would appreciate the beauty of the painting?"

Greek PM Kyriakos Mitsotakis says returning the Elgin Marbles to Greece is about "reunification" not "ownership"
#BBCLauraK https://t.co/DYK0KHQRgx pic.twitter.com/hOJbK84VcR

— BBC Politics (@BBCPolitics) November 26, 2023

Με δηκτικό τρόπο σχολιάζει η δημοσιογράφος Laura Kuenssberg που πήρε τη συνέντευξη του κ. Μητσοτάκη, την απρεπή και αιφνίδια απόφαση του κ. Σούνακ να μην συναντήσει τον πρωθυπουργό, λόγω των δηλώσεων του για τα Γλυπτά. «Η συνέντευξή μας με τον Έλληνα πρωθυπουργό φαίνεται να έχει ταράξει την Ντάουνινγκ Στριτ αρκετά για να ακυρώσει τη συνάντηση του Σουνάκ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Τεράστια αντίδραση, δεδομένου ότι αυτό το θέμα είναι μακροχρόνιο μεταξύ των δύο χωρών…» γράφει στην πλατφόρμα Χ.

H συνάντηση με τον Στάρμερ

Η ακύρωση της συνάντησης γνωστοποιήθηκε μέσω του πρέσβη της Βρετανίας στην Αθήνα με τηλεφώνημα προς την διπλωματική σύμβουλο του πρωθυπουργού Άννα-Μαρία Μπούρα. Την ώρα εκείνη ο κ. Μητσοτάκης είχε συνάντηση στην πρεσβευτική κατοικία στο Λονδίνο με τον επικεφαλής του βρετανικού Εργατικού Κόμματος, Sir Keir Starmer.

Από την κυβέρνηση αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης δόθηκε έμφαση στη σημασία των ελληνοβρετανικών σχέσεων, ενώ υπογραμμίστηκε η ανάγκη προώθησης της συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα, τη Βρετανία και τις χώρες της ΕΕ. Προσθέτουν, πως ο πρωθυπουργός και ο ηγέτης των Εργατικών συζήτησαν τις οικονομικές επιτυχίες της Ελλάδας και τις επενδύσεις σε υποδομές, καθώς ο Starmer παρουσίασε το σχέδιό του για την ενίσχυση της ανάπτυξης στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Συζήτησαν, ακόμη, για τη σημασία στενής συνεργασίας σε ζητήματα ευρύτερης ευρωπαϊκής ασφάλειας, μετανάστευσης και δράσης για το Κλίμα, καθώς και για τους σημαντικούς πολιτιστικούς δεσμούς ανάμεσα στις δύο χώρες, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης συνεισφοράς των ελληνικών κοινοτήτων στη βρετανική κοινωνία. Επιπλέον, συμπληρώνουν ότι αντάλλαξαν απόψεις για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και συμφώνησαν στη σημασία των ανθρωπιστικών παύσεων.

Το BBC μιλάει για κρίση

To ΒΒC γράφει για την κρίση στις ελληνοβρετανικές σχέσεις: «Μια διπλωματική διαμάχη έχει ξεσπάσει μεταξύ της βρετανικής και της ελληνικής κυβέρνησης για τα Ελγίνεια Μάρμαρα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επρόκειτο να συναντηθεί με τον Ρίσι Σούνακ στο Λονδίνο, αλλά το Νο 10 (γραφείο του Βρετανού πρωθυπουργού) την ακύρωσε την τελευταία στιγμή. Εκπρόσωπος του Έλληνα πρωθυπουργού δήλωσε στο BBC ότι ήταν “απογοητευμένος” που η συνάντηση ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή. Η βρετανική κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι η συνάντηση ακυρώθηκε. Η ακύρωση ήρθε λίγες ημέρες αφότου ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε στη Laura Kuenssberg του BBC ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστραφούν».

Το BBC κλείνει το δημοσίευμα ως εξής: «Τα μάρμαρα, γνωστά και ως Γλυπτά του Παρθενώνα, είναι αρχαίοι ελληνικοί θησαυροί στο Βρετανικό Μουσείο που έφερε στο Ηνωμένο Βασίλειο ο Βρετανός διπλωμάτης Λόρδος Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα». Η βρετανική κυβέρνηση επιβεβαίωσε την ακύρωση και είπε ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Μια ανώτερη πηγή των Συντηρητικών δήλωσε: «Κατέστη αδύνατο για αυτή τη συνάντηση να προχωρήσει μετά από σχόλια σχετικά με τα μάρμαρα του Παρθενώνα πριν από αυτήν. Η θέση μας είναι σαφής – τα Ελγίνεια Μάρμαρα αποτελούν μέρος της μόνιμης συλλογής του Βρετανικού Μουσείου και ανήκουν εδώ. Είναι απερίσκεπτο για οποιονδήποτε Βρετανό πολιτικό να υπαινίσσεται ότι αυτό υπόκειται σε διαπραγμάτευση».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος

«Η στάση της βρετανικής κυβέρνησης δεν δείχνει σεβασμό όχι μόνο στον πρωθυπουργό αλλά σε όλη τη χώρα», δήλωσε σήμερα το πρωί ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ. «Δεν είναι κάτι που συνηθίζεται. Ψάχνουμε να βρούμε προηγούμενο και δεν βρίσκουμε. Η συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό ακυρώθηκε από την πλευρά του Βρετανού πρωθυπουργού και εικάζουμε το προφανές, ότι ενοχλήθηκε για τις δηλώσεις με τις πάγιες θέσεις της χώρας για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα», είπε χαρακτηριστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Τόνισε ότι η ακύρωση της συνάντησης έγινε γνωστή, κατά τη διάρκεια συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη με τον αρχηγό αξιωματικής αντιπολίτευσης της Βρετανίας στον οποίο εξέφρασε τις πάγιες θέσεις της χώρας μας για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα. «Προτιμότερο είναι η έκφραση μια διαφωνίας, ειδικά όταν έρχεται ένας πρωθυπουργός από μια άλλη χώρα με βαριά ατζέντα όπως είναι το Μεσανατολικό», είπε και πρόσθεσε ότι στη στάση αυτή απαντάει η δήλωση του κ. Μητσοτάκη ο οποίος εξέφρασε την ενόχλησή του και τόνισε ότι όποιος πιστεύει στις θέσεις του δε φοβάται να τις εκφράσει.

«Εμείς δεν θέλουμε να αναβαθμίσουμε το ζήτημα με μια χώρα που έχουμε καλές σχέσεις. Για τα γλυπτά, η διαπραγμάτευση είναι μεταξύ του ελληνικού κράτους και του Βρετανικού Μουσείου και αποτελεί μια διαδικασία που εξελίσσεται και σε καμία περίπτωση δε θέλουμε να θεωρηθεί γενικευμένη κρίση αλλά καταγράφεται ως ατομική αρνητική συμπεριφορά του Βρετανού πρωθυπουργού για την οποία εκφράζουμε την ενόχλησή μας», συμπληρώνοντας ότι η στάση Σούνακ «δεν εκφράζει το σύνολο μιας χώρας με την οποία έχουμε μια σχέση ετών». Στην ερώτηση, εάν υπάρχει κάτι παραπάνω στη στάση αυτή και αφορά και άλλα ζητήματα «νομίζω ότι η αιτία είναι το ζήτημα αυτό» και κατέληξε ότι «η χώρα θα συνεχίσει να εκφράζει τις πάγιες θέσεις της».

Τα βρετανικά Μέσα σήμερα

Το Sky News αναφέρει σήμερα ότι η βρετανική κυβέρνηση συζήτησε το ενδεχόμενο να μπλοκάρει την άδεια εξαγωγής γλυπτών του Παρθενώνα, την οποία ορισμένοι πιστεύουν ότι είναι απαραίτητο να σταλθούν πίσω. Το σχέδιο για προσωρινή παραχώρηση προωθεί ο Τζορτζ Όσμπορν, πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου και πρώην στέλεχος των Τόρις. Ένας ανώτερος εκπρόσωπος των Τόρις είπε ότι ο κ. Όσμπορν επεξεργαζόταν μια «κακή συμφωνία που καθιστά τη θέση του ανεπίτρεπτη», προσθέτοντας ότι «πρέπει να φύγει».

Οι Financial Times, οι οποίοι αναφέρουν ότι ο «Σούνακ σνομπάρει τον κ. Μητσοτάκη» τόνισαν ότι ο Στάρμερ, ο οποίος εκπροσωπεί την εκλογική περιφέρεια όπου βρίσκεται το Βρετανικό Μουσείο, επρόκειτο να πει στον κ. Μητσοτάκη ότι οι Εργατικοί δεν θα αλλάξουν τον νόμο σχετικά με τα Γλυπτά σε συνάντηση τη Δευτέρα.

Για διπλωματική διαμάχη μεταξύ της βρετανικής και της ελληνικής κυβέρνησης για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, κάνει λόγο το BBC. «Η εμφάνιση του κ. Μητσοτάκη στην Κυριακή του BBC έχει εκνευρίσει τον κ. Σούνακ» σχολιάζει το BBC και αναφέρεται σε ανώτερη πηγή των Συντηρητικών, η οποία υποστήριξε: «Ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί αυτή η συνάντηση μετά από σχόλια σχετικά με Γλυπτά του Παρθενώνα πριν από αυτήν». «Για τον κ. Σούνακ, η διπλωματική διαμάχη με την Ελλάδα είναι ένας ανεπιθύμητος αντιπερισπασμός σε μια εποχή που αντιμετωπίζει μια στάσιμη οικονομία και ένα ρήγμα στο Συντηρητικό Κόμμα του σχετικά με τη μεταναστευτική πολιτική» σχολιάζουν οι New York Times.

Αντιδράσεις στην Αθήνα

«Είναι απαράδεκτη η απόφαση του Βρετανού Πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ να ακυρώσει την προγραμματισμένη συνάντησή του με τον κ. Μητσοτάκη», σημειώνει με ανάρτηση του στο «Χ» ο Στέφανος Κασσελάκης. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ τονίζει ότι «η υπόθεση των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι ζήτημα που υπερβαίνει το πρόσωπο του εκάστοτε Έλληνα Πρωθυπουργού και τις κομματικές αντιπαραθέσεις. Είναι εθνική υπόθεση που αφορά την Ιστορία ενός ολόκληρου λαού. Και ηθικό ζήτημα που αφορά την ξεδιάντροπη κλοπή πολιτισμικού πλούτου από τον φυσικό του χώρο. Απαιτούμε, λοιπόν, σεβασμό από όλους στους θεσμούς και στα δίκαιά μας», καταλήγει.

Ενέργεια απαράδεκτη και εντελώς αντίθετη σε κάθε έννοια διπλωματίας, χαρακτήρισε ο Δημήτρης Μάντζος, αρμόδιος τομεάρχης Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ -ΚΙΝΑΛ με ανάρτησή του την αιφνίδια ακύρωση της συνάντησης του Βρετανού Πρωθυπουργό με τον Κ.Μητσοτάκη. «Η επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, ενός παγκοσμίου εμβέλειας μνημείου, αποτελεί οικουμενικό αίτημα», πρόσθεσε και συμπλήρωσε ότι «σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η αναλυτική ενημέρωση από την Κυβέρνηση, δεδομένων των κατά καιρούς διαρροών περί επικείμενης επίτευξης συμφωνίας».

«Η άρνηση του Βρετανού πρωθυπουργού Σούνακ να δεχθεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος βρισκόταν ήδη στην χώρα, συνιστά μία ασύλληπτη και πρωτοφανή πρόκληση, η οποία παραπέμπει σε μπανανίες και όχι σε κυρίαρχα κράτη», σημειώνει σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Λύση. Σύμφωνα με το κόμμα «την ίδια στιγμή, η Βρετανία υπέγραψε αμυντική συμφωνία με την βάρβαρη Τουρκία, την οποία μάλιστα ανακοίνωσε ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας της χώρας, με διθυραμβικά σχόλια». Παράλληλα, η Ελληνική Λύση επισημαίνει ότι «είχε προειδοποιήσει έγκαιρα ότι η πολιτική του “δεδομένου και πρόθυμου συμμάχου”, είναι καταστροφική για τα εθνικά συμφέροντα» και «δυστυχώς επιβεβαιωνόμαστε. Απαιτούμε λεπτομερείς εξηγήσεις για την ύψιστη αυτή προσβολή, που δείχνει φυσικά ότι η ΝΔ είναι πολύ ‘μικρή’ για να εκπροσωπεί την πατρίδα μας», καταλήγει η Ελληνική Λύση.