Επενδύοντας στον Πούτιν, τον Μακρόν και στην κότα με τα χρυσά αυγά

Διανύουμε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο και το μείζον είναι να τύχουν οι εξελίξεις σωστής διαχείρισης. Σε μια κρίση αξιολογείται το τι έγινε και τι έπρεπε να είχε γίνει, όση σημασία και να έχει αυτή η άσκηση επί χάρτου. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια μικρή χώρα, της οποίας από το 1974 και εντεύθεν έδαφός της βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή. Τι έχει γίνει για να ανατραπούν τα κατοχικά δεδομένα όλα αυτά τα χρόνια, σχεδόν μισός αιώνας;

Οι ηγεσίες αποδέχθηκαν την ήττα και αναζήτησαν τρόπους νομιμοποίησης της “νέας κατάστασης πραγμάτων”. Δεν ορθώθηκε ουσιαστική πολιτική για ανατροπή της επιβληθείσας από την Τουρκία κατοχή (ούτε άμυνα, ούτε διεκδικητική πολιτική διαρκείας). «Δεν μπορούμε να τα βάλουμε με την πανίσχυρη κατοχική Τουρκία», η γνωστή επωδός! Δεν ήταν και δεν είναι επιλογή ο πόλεμος.

Για να αποτραπεί, όμως ο πόλεμος, για να μην επιτευχθούν πλήρως τα επεκτατικά σχέδια της κατοχικής δύναμης, χρειαζόταν και χρειάζεται άμυνα, αλλά και αποτρεπτική ισχύ.
Από το 1974 και εντεύθεν οι προτεραιότητες ήταν άλλες. Ασφαλώς και ήταν προτεραιότητα η επιβίωση και η οικονομία. Άλλωστε μια ισχυρή οικονομία αποτελεί όπλο σε έναν αγώνα. Βεβαίως, οικονομίες που κτίζονται στην άμμο, δεν μπορούν να έχουν διάρκεια, αντίθετα καταρρέουν.

Η λογική της αρπαχτής!

Κυρίως όταν, κατά περιόδους, πρυτανεύουν οι λογικές της αρπαχτής, των σκανδάλων ενώ επικρατεί και η υπερβολή, που τείνει να καταστεί κοινωνικό φαινόμενο. Επένδυσε για παράδειγμα, η χώρα στον τουρισμό, στην “κότα που γεννούσε τα χρυσά αυγά”. Κάποτε, γεννούσε χρυσά, τώρα ούτε κανονικά αυγά δεν κάνει! Σε κάθε κρίση, οικονομική και πολιτική, στην περιοχή, αλλά και παγκόσμια (όπως η πανδημία του κορονοϊού), χάνονται τουριστικές χρονιές και οι επιπτώσεις είναι αλυσιδωτές.

Επένδυσε, για παράδειγμα, το σύστημα στον τραπεζικό τομέα και στις υπηρεσίες. Κάποια στιγμή έφθασε στην κατάρρευση, συμπαρασύροντας την οικονομία, η οποία στηρίχθηκε και εδώ στην άμμο! Όχι της παραλίας και του κυπριακού ήλιου, που καλά κρατεί, αλλά σε αυτή που κτίζονται παλάτια για να καταρρέουν. Το τραπεζικό σύστημα μέχρι το 2013 διατήρησε κανάλια επικοινωνίας με το πολιτικό σύστημα, ενίοτε και υπόγεια. Στις “καλές εποχές” γινόντουσαν και μετεγγραφές!

Ένας καλός τραπεζίτης μπορούσε να αποτελέσει μέρος και του πολιτικού συστήματος. Εγγύηση, δήθεν, για τις αγορές. Επιλογές διαπιστευτήρια στο κατεστημένο, για να μην ανησυχεί πως από την όποια διακυβέρνηση δεν θα επηρεάζονταν τα κεκτημένα του! Τα κεκτημένα των χαμηλών επιδοματικά στρωμάτων, ήταν μόνο ένα άδειο σύνθημα στις συγκεντρώσεις, που χρησιμοποιούνταν για την αλίευση ψήφων.

Η ημικατεχόμενη Κύπρος, μια κοσμοπολίτικη χώρα ,ήθελε να υιοθετήσει άλλοτε μοντέλο Σιγκαπούρης και άλλοτε Ελβετίας. Και η κατοχή; Η άμυνα, λοιπόν, μόνο για εσωτερική κατανάλωση. Η προσοχή στην εικόνα! Η προσοχή στις παρελάσεις, που ενίοτε γινόντουσαν υπό τη σκιά των “περαστικών” ελληνικών φτερών! Κάποτε, βέβαια, υπήρξε το αλήστου μνήμης ενιαίο αμυντικό δόγμα, το οποίο στην κρίση των Ιμίων διαλύθηκε εις τα εξ’ ων συνετέθη.

Ο “προστάτης” Μακρόν

Με αποκορύφωμα, βέβαια, τους S-300, τους οποίους η Αθήνα σύστησε στη Λευκωσία για να αγοράσει, αλλά δεν έφθασαν ποτέ στο νησί. Πήγαν σε ένα άλλο νησί, την Κρήτη. Η άμυνα είναι σημαντική παράμετρος των κρατών. Ακόμη και των μικρών, όπως το Ισραήλ για παράδειγμα. Αυτό ποτέ δεν έγινε συνείδηση στην Κύπρο, ανεξαρτήτως αν το κράτος εισπράττει τις εισφορές των πολιτών για την άμυνα. Τα χρήματα αυτά κάλυπταν προφανώς άλλα κενά στον προϋπολογισμό και στα δημόσια ταμεία.

Όταν, λοιπόν, η Κύπρος προχωρούσε σε ένα στρατηγικού χαρακτήρα άνοιγμα για να μπει στον ενεργειακό χάρτη, δεν φρόντισε να διασφαλίσει πώς θα μπορούσε να υποστηρίξει αυτό το εγχείρημα. Εναπόθεσε την υλοποίησή του στους τρίτους. Στις εταιρείες και στις χώρες από τις οποίες προέρχονται. Δεν διασφάλισε τα ελάχιστα, να αγοράσει, για παράδειγμα, δυο φρεγάτες. Για προστασία της χώρας και των σχεδιασμών της και για να μην αφήνεται έρμαιο στις ορέξεις της Τουρκίας.

Η καλή άμυνα, επαναλαμβάνω, αποτρέπει τη σύγκρουση. Στην Κύπρο αναπτύχθηκε ένα σύνδρομο, να αναζητείται στήριξη από τρίτους. Κάποτε ήταν ο Πούτιν, το “ξανθό γένος”, τώρα είναι ο Μακρόν. Είναι τούτο απόρροια της…μητρικής έλλειψης; Είναι επειδή η Αθήνα περί άλλων τυρβάζει; Είναι γιατί υπάρχει η νοοτροπία του καναπέ και θέλουμε να παρακολουθήσουμε τη διάσωσή μας από τρίτους; Με τα πιο πάνω δεν ακυρώνονται προσπάθειες, δεν μειώνονται χειρισμοί. Δεν μπορεί, όμως, να κρύβονται διαχρονικές παθογένειες, που δεν επιτρέπουν στη χώρα να προχωρήσει.