Ευκαιρία για λύσεις out of the box η πανδημία – Ας μάθουμε από τους κεφαλαιοκράτες

Τώρα που σταδιακά θα βγούμε από τις καραντίνες, πολλοί ανησυχούν για το τι θα συμβεί σε περίπτωση που επανέλθει η επιδημία δριμύτερη και πώς αυτή η ταλαίπωρη κοινωνία θα αντέξει έναν καινούριο εγκλεισμό. Έχουν δίκιο! Ωστόσο επιτρέψτε μου να εικάσω, έχοντας μπροστά μου την εικόνα όπως αυτή διαμορφώθηκε από την αρχή της υγειονομικής κρίσης μέχρι σήμερα. Με κάθε λογική επιφύλαξη, προβλέπω ότι δεν θα γίνει τίποτε. Ούτε θα υπάρξει νέος εγκλεισμός και καραντίνα σαν αυτήν που βιώσαμε.

Τουλάχιστον όσο η διασυνδεσιμότητα με το εξωτερικό θα μένει σε χαμηλά και σχετικά ελεγχόμενα επίπεδα, η επιδημία θα κρατείται “χαμηλά”. Η διασπορά στο εσωτερικό της χώρας μάλλον βρίσκεται πλέον σε πλήρη περιορισμό και – ίσως βοηθούντος και του καλοκαιριού –, να μη δημιουργήσει προβλήματα. Η επιδημία θα υποβόσκει προκαλώντας, σποραδικά, λίγες δεκάδες κρούσματα ημερησίως και λιγότερους θανάτους.

Αυτά τα νέα κρούσματα θα ελέγχονται πιο εύκολα τώρα πια με ιχνηλάτηση επαφών και στοχευμένες απομονώσεις. Ενώ οι επιδημιολογικές μελέτες που αναμένεται να “τρέξουν” θα δώσουν μια καλύτερη εικόνα για το τι πραγματικά συμβαίνει και την εξάπλωση της ίωσης. Τοπικές καραντίνες φυσικά δεν αποκλείονται, για παράδειγμα σε κάποιο συνοικισμό Ρομά ή μια δομή μεταναστών, μια κλινική κτλ. Στο βαθμό που δεν θα υπάρξουν πολλά σοβαρά περιστατικά να απειλούν με υπερφόρτωση και κορεσμό τις ΜΕΘ, τα μέτρα θα χαλαρώνουν ολοένα και πιο πολύ.

Στο εξής μια επαναφορά της καραντίνας δεν συμφέρει κανέναν και θα κάνουν τα πάντα για να την αποφύγουν, ακόμη και κρύβοντας δυσάρεστα περιστατικά, στον αντίποδα της μέχρι τώρα προπαγάνδας, που είχε σαν στόχο –μέσω του τρόμου– την πειθαρχία και την καθολική επιβολή των μέτρων. Πέραν του γεγονότος ότι μια επανάληψη αυτών των μέτρων θα είναι ολοένα και πιο δύσκολο να επιβληθεί.

Ήλθε για να μείνει

Σύμφωνα με τις ενδείξεις, ο Covid-19, ως μολυσματική νόσος, ήλθε για να μείνει και θα μάθουμε να ζούμε μαζί του, όπως και με τόσα άλλα. Εξάλλου, εάν η αρχική της επέλαση προκάλεσε τον φόβο και μας έκανε όλους υποχόνδριους, σταδιακά θα πρέπει να αφήσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα να επαναλειτουργήσει, διότι όσο το “τεμπελιάζουμε” με όλα αυτά, τόσο πιο ευάλωτοι γινόμαστε απέναντι σε κάθε μικρόβιο, ή ιό κι όχι μόνον στο νέο κορωνοϊό. Αυτό το γνωρίζουν καλύτερα από όλους οι λοιμωξιολόγοι.

Πολύ περισσότερο που –τώρα πια– το πληροφοριακό υλικό και η γνώση που αποκτήθηκε από την ιατρική κοινότητα διεθνώς, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα τριών μηνών για τον νέο κορωνοϊό και τη νόσο που προκαλεί, είναι αρκετή ώστε να μη βαδίζει στα τυφλά όπως τον πρώτον καιρό. Συνεπώς, η ψυχραιμία επιστρέφει εκεί απ’ όπου χάθηκε πρώτα. Κι αυτό είναι καλό νέο.

Καλό νέο είναι επίσης ότι ολοένα και περισσότερο επιβεβαιώνεται η αρχική εικασία ότι η θνητότητα που προκαλεί ο Covid-19 δεν είναι πολύ υψηλά επίπεδα και μόνο η κατάρρευση των συστημάτων, που συνέβη σε περιπτώσεις όπως στη βόρεια Ιταλία ή τη Νέα Υόρκη, την εκτόξευσαν. Κάτι που θα μπορούσε βέβαια εύκολα να συμβεί κι εδώ ιδίως με τα προϋπάρχοντα χάλια του ΕΣΥ. Αυτό το γλυτώσαμε και κερδίσαμε κάμποσο χρόνο.

Τώρα, το αποτύπωμα που αφήνει πίσω του το lockdown βεβαίως είναι τεράστιο στην οικονομία. Κάτι που ενώ ήδη υποβόσκει, θα φανεί σε λίγο καιρό μέσα στο καλοκαίρι έντονα με την καταβύθιση του τουρισμού και κυρίως από τον Σεπτέμβριο και μετά. Ωστόσο, τα προβλήματα είναι χειρότερα σε διεθνές επίπεδο με την ύφεση σε πρωτόγνωρα βάθη και τη γεωπολιτική αντιπαράθεση έτοιμη να χτυπήσει ταβάνι. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τη μεγαλύτερη καταστροφή κεφαλαίου στην ιστορία του καπιταλισμού, με το σύστημα να αδυνατεί στοιχειωδώς να ανταποκριθεί.

Λύσεις out of the box

Για τη χώρα μας, που βρίσκονταν έτσι κι αλλιώς σε προβληματική κατάσταση πολύ πριν την πανδημία, εξ αιτίας των μνημονίων και παρά τα φληναφήματα των πολιτικών ότι θα επέρχονταν η ανάπτυξη, τα πράγματα θα εξελιχθούν ακόμη χειρότερα και απαιτούνται λύσεις “out of the box” εδώ και τώρα. Η Ελλάδα είναι μικρομεσαία χώρα. Παρά τις τεράστιες αδυναμίες της, έχει τρομερές ευελιξίες και δυνατότητες να αποφύγει την κατακρήμνιση και πολύ σύντομα να ανακάμψει, έχοντας προστατεύσει τους αδύναμους.

Δεν έχει τις τεράστιες αλληλεξαρτήσεις με άλλες μεγάλες οικονομίες, που η μια μπορεί να παρασύρει την άλλη. Δεν είμαστε Γερμανία να μην μπορούμε να πουλήσουμε τις Μερσεντές που παράγουμε στην Αμερική, ή στην Κίνα, ούτε τα εργαλεία στον άνεργο Ιταλό και Ισπανό. Δεν διαθέτουμε τους υπερεθνικούς ομίλους που ήδη κινδυνεύουν να “βαρέσουν κανόνι”. Η αχίλλειος πτέρνα μας αφορά μόνον στον τουρισμό, σχεδόν αποκλειστικά.

Η Ελλάδα, όμως, έχει τη δυνατότητα να ανακάμψει σε ελάχιστο χρόνο, αφού δεν απευθύνεται σε μεγάλες αγορές για τα προϊόντα της, ενώ υπάρχει πληθώρα εναλλακτικών επιλογών προμήθειας των εισαγομένων που έχει ανάγκη. Προχωρώντας σε σοβαρές αναδιαρθρώσεις της οικονομικής της βάσης, προσφέροντας άπλετη προστασία στα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέχρις ότου καθιερωθεί ένα νέο μοντέλο στηριγμένο σε ουσιαστική παραγωγική ανασυγκρότηση, σε συνθήκες αποκατάστασης λαϊκής και εθνικής κυριαρχίας.

Η στροφή στην παραγωγή από τις υπηρεσίες μπορεί να γίνει εύκολα και γρήγορα, ανακτώντας την εσωτερική αγορά, που μέχρι τώρα την έχουμε αφήσει να την λυμαίνονται ξένοι μεταπράτες. Μπορεί να γίνει, επιχορηγώντας με καθαρό μη δανειακό χρήμα επιλεγμένους τομείς από την πρωτογενή παραγωγή μέχρι τη μεταποίηση, τη βιοτεχνία και τη μικρομεσαία εμπορική επιχείρηση με σκοπό την ενίσχυση της προσφοράς.

Ταυτόχρονα με μια σειρά δημόσιες επενδύσεις και χορήγηση εισοδήματος απ’ ευθείας στα νοικοκυριά, θα μπορούσε να ενισχυθεί άμεσα και το σκέλος της ενεργού ζήτησης, διαγράφοντας συνάμα τουλάχιστον μέρος των ιδιωτικών χρεών, για να γίνει ένα καθαρό Restart. Κι ο Covid-19 μάς δίνει αυτήν την ευκαιρία, όσο κι αν αυτό φαίνεται παράξενο.

Το χρήμα και η πολιτική βούληση

Για να γίνουν, όμως, αυτά, πρώτον χρειάζεται πολιτική βούληση και δεύτερον χρήματα. Τα χρήματα αποκτώνται εδώ και τώρα με την ανάκτηση της νομισματικής μας κυριαρχίας και την οριστική διαγραφή του παράνομου χρέους που μας έχει καθηλώσει εδώ και δέκα χρόνια. Αυτό προϋποθέτει ρήξη με την Ευρωζώνη. Εδώ απαιτείται η πολιτική βούληση για αλλαγή πλαισίου λειτουργίας της πατρίδας μας.

Χωρίς αυτήν τη βούληση ας το ξεχάσουμε και δεν θα μας φταίει η καραντίνα! Μια πολιτική “ευγονικής”, που προτείνουν έστω έμμεσα διάφοροι ελαφρόμυαλοι, δεν συνιστά λύση. Δεν θα επέλυε κανένα από τα χρονίζοντα προβλήματα με βάση τις δεσμεύσεις του υπάρχοντος πλαισίου. Και οι αποφάσεις θα συνεχίσουν να λαμβάνονται μακρυά από εμάς και χωρίς εμάς. Για να ξεφύγουμε οριστικά και αμετάκλητα από τη χρόνια κρίση και τη συνεπαγόμενη ακόμα μεγαλύτερη φτωχοποίηση, την κοινωνική διάλυση, μέχρι και την αποφυγή μιας μεγάλης εθνικής καταστροφής προϋποτίθενται ρήξεις και ανατροπές.

Το πολιτικό σύστημα, όμως, αδυνατεί να τις κάνει. Παραμένει εγκλωβισμένο στο ευρωενωσιακό πλαίσιο, στα συμφέροντα λίγων και στις νεοφιλελεύθερες –ανεξαρτήτως δεξιάς ή αριστερής πολιτικής χροιάς– φαντασιώσεις του. Ο Covid-19 άνοιξε πεδίο δόξης λαμπρόν για την ανάδειξη της εναλλακτικής και την επιβολή της, προφανώς μέσω σκληρής προσπάθειας. Εάν για τους κεφαλαιοκράτες κάθε κρίση αποτελεί και μια ευκαιρία, ας μάθουμε από αυτούς. Δεν θα υπάρξει άλλη!