Γερμανία: Τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα – Άνοιγμα από το AfD σε Μερτς – Συγχαρητήρια από Μητσοτάκη

Στην δεύτερη θέση, όπως έδειχναν και όλες οι δημοσκοπήσεις, βρίσκεται το AfD (Εναλλακτική για την Γερμανία) (με 19,9(+9,5), με το υψηλότερο ποσοστό στην 11ετή ιστορία της και στην τρίτη θέση το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) με 16,2% (-9,5), με την χειρότερη επίδοση της ιστορίας του.

Ακολουθούν οι Πράσινοι με 13% (-1,7), οι οποίοι παρότι συμμετείχαν στην κυβέρνηση κατάφεραν να διατηρήσουν τις δυνάμεις τους και η Αριστερά με 8,5% (+3,6), η οποία αποτελεί μια από τις εκπλήξεις αυτών των εκλογών, καθώς μέχρι τον τελευταίο μήνα κινείτο κοντά στο 3%, αλλά κατάφερε να ανατρέψει την εικόνα με μια ιδιαίτερα δυναμική και νεανική καμπάνια, με κεντρικό πρόσωπο τη νέα 36χρονη αρχηγό Χάιντι Ράιχινεκ.

Ακριβώς στο όριο εισόδου στη βουλή με 5% (-6,4) βρίσκονται οι Φιλελεύθεροι (FDP), οι οποίοι θα πρέπει ακόμη να περιμένουν για να βεβαιωθούν ότι παραμένουν στην Bundestag, όπως και η νεοσύστατη Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) που βρίσκεται επίσης στο 5% στην πρώτη συμμετοχή της σε εθνικές κάλπες. Σύμφωνα με την μέχρι τώρα εικόνα, ο πιθανότερος κυβερνητικός συνασπισμός είναι μεταξύ CDU/CSU και SPD, αλλά πολλά θα εξαρτηθούν και από το πόσα κόμματα θα μπουν τελικά στην επόμενη βουλή.

Δηλώσεις Βάιντελ-Μερτς

Η επικεφαλής του AFD ήταν η πρώτη αρχηγός που προέβη σε δηλώσεις: «Διπλασιαστήκαμε σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Ήθελαν να μας διχοτομήσουν, αλλά έγινε ακριβώς το αντίθετο. Μια συμμετοχή μας στην κυβέρνηση θα είναι στόχος μας για να υλοποιήσουμε την επιθυμία του λαού. Αν γίνει απάτη στις εκλογές και κάνουν συνασπισμό με τους αριστερούς οι επόμενες εκλογές θα έρθουν γρήγορα και θα γίνουμε μεγαλύτερη δύναμη. Αυτός είναι ο στόχος μας».

«Οι επόμενες εκλογές θα έρθουν πολύ νωρίτερα και θα ξεπεράσουμε το CDU», δήλωσε επιπλέον, που δεν έκρυψε τις φιλοδοξίες της για συμμετοχή στην κυβέρνηση, αν και κάτι τέτοιο έχει αποκλειστεί από κάθε άλλο κόμμα. Σε δηλώσεις της στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ARD η Βάιντελ, χαρακτήρισε «ιστορικό» το αποτέλεσμα για το κόμμα της, που διπλασίασε τις ψήφους του από το 2021.

Από τα κεντρικά γραφεία του κόμματός της στο Βερολίνο, η Βάιντελ ανέφερε ότι το κόμμα της παραμένει ανοιχτό σε συνομιλίες για το σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, προσθέτοντας ότι ο αποκλεισμός του AfD ισοδυναμεί με «απάτη των ψηφοφόρων». Αντίθετα, υποστήριξε ότι ένας συνασπισμός του συντηρητικού CDU/CSU, του Σοσιαλδημοκρατικού SPD και των Πρασίνων, που δείχνει αριθμητικά να είναι πολύ πιθανό, θα ήταν απλώς μια επανάληψη της «ίδιας παλιάς» πολιτικής.

Η Βάιντελ κατηγόρησε τους Χριστιανοδημοκράτες ότι έχουν το πρόγραμμα του κόμματός της. Η ίδια δήλωσε ότι έχοντας 140 έδρες στη Βουλή, έναντι 85 που είχε μέχρι σήμερα, το AfD είναι έτοιμο να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του για ζητήματα, όπως η μείωση της γραφειοκρατίας και η μείωση των φόρων. Η Βάιντελ δήλωσε ότι η κοινοβουλευτική της ομάδα θα συνέλθει την Τρίτη για να συζητήσει τον μελλοντικό της ρόλΟ. Στόχος της είναι να κυνηγήσει τα άλλα κόμματα για να διασφαλίσει ότι θα εφαρμόσουν «λογικές πολιτικές για τη χώρα μας». Η Βάιντελ είναι ομοφυλόφιλη, με σύντροφο από τη Σρι Λάνκα, με την οποία έχει δύο γιους, ενώ διαθέτει κατοικία και στην Ελβετία.

Με χειροκροτήματα έγινε δεκτός από τους παριστάμενους ο επόμενος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς. «Έχουμε κερδίσει τις εκλογές της σημερινής ημέρας», ανέφερε, φράση που έγινε δεκτή με χειροκροτήματα. «Κερδίσαμε τις εκλογές επειδή η συμμαχία συνεργάστηκε και προετοιμαστήκαμε πολύ καλά γι’ αυτές τις εκλογές», ανέφερε, ευχαριστώντας όλους όσοι βοήθησαν για το αποτέλεσμα αλλά και τη νεολαία.

«Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τη διακυβέρνηση της χώρας», τόνισε. Ο Μερτς ανέφερε ότι γνωρίζει την αποστολή του και ότι τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα και εξέφρασε τον σεβασμό του προς τα άλλα κόμματα, παρά τον μεγάλο ανταγωνισμό. «Θα μιλήσουμε όλοι μεταξύ μας, γρήγορα θα φτιάξουμε κυβέρνηση», ανέφερε εξηγώντας ότι ο κόσμος δεν θα περιμένει πολύ για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, κάτι που πρέπει να γίνει άμεσα.

Οι χαμένοι

Δηλώσεις έκανε ο απερχόμενος καγκελάριος και μεγάλος χαμένος των εκλογών Όλαφ Σολτς: «Έχουμε ένα πικρό αποτέλεσμα, είναι μία ήττα στις εκλογές και πρέπει να το διατυπώσω με σαφήνεια… Είμαστε σε μια δημοκρατική χώρα και έχουμε μια παλιά δημοκρατική ιστορία. Για μένα, σε αυτή τη χώρα, υπάρχει ένα ακραίο δεξιό κόμμα, ένα τέτοιο αποτέλεσμα σαν αυτό που έλαβε σήμερα που δεν πρέπει να το δεχόμαστε», είπε.

«Λέγαμε ανέκαθεν να μην υπάρξει συνεργασία με τους ακροδεξιούς. Εμμένουμε σε αυτό ως κόμμα και ελπίζουμε ότι και όλοι οι άλλοι θα το τηρήσουν τα επόμενα χρόνια…» Αναφορά έκανε ο Όλαφ Σολτς στον πόλεμο στην Ουκρανία. «Υποστηρίξαμε την Ουκρανία και υποστηρίξαμε να μην επεκταθεί ο πόλεμος», είπε. «Ελπίζω και στο μέλλον θα υπάρχει ένα ενωμένο Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα», ανέφερε, λέγοντας ότι δεν είναι κάτι το αυτονόητο. Πάντως, συνεχάρη τους Χριστιανοδημοκράτες του Φρίντριχ Μερτς για τη νίκη τους στις εκλογές.

Για ιστορική ήττα έκανε λόγο και ο γενικός γραμματέας του SPD Ματίας Μιρς, στην πρώτη αντίδραση του SPD μετά τη δημοσιοποίηση των exit poll. Ο Μιρς ανέφερε ότι είναι η σειρά των Χριστιανοδημοκρατών να σχηματίσουν κυβέρνηση, ενώ η ευθύνη της διακυβέρνησης περνά στον αρχηγό του CDU Φρίντριχ Μερτς. Ο αξιωματούχος δεν ανέφερε αν οι Σοσιαλδημοκράτες θα μετέχουν στη νέα κυβέρνηση, προσθέτοντας ότι τα μέλη του κόμματος θα έχουν τον τελευταίο λόγο.

Σε θρίλερ εξελίσσεται η βραδιά για τους Φιλελεύθερους αλλά και για τον αρχηγό τους Κρίστιαν Λίντνερ, που ακόμη δεν γνωρίζει αν η στρατηγική του να φύγει από τον συνασπισμό θα δικαιωθεί. «Πήραμε το πλήρες πολιτικό ρίσκο το περασμένο φθινόπωρο», ανέφερε ο επικεφαλής του FDP Κρίστιαν Λίντνερ και πρόσθεσε: «Σήμερα πληρώνουμε το τίμημα. Το FDP ήθελε να δώσει στη χώρα μια νέα αρχή. Αλλά αυτή η απόφαση ήταν η σωστή για τη Γερμανία». Το εκλογικό αποτέλεσμα δεν αποκλείεται να κρίνει το μέλλον του ίδιου του κ. Λίντνερ στην ηγεσία του κόμματος.

Οι εκπλήξεις

Ο επικεφαλής των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε υπερήφανος για το αποτέλεσμα. «Είμαι περήφανος που ξεφύγαμε από το 10% και πήγαμε προς το αποτέλεσμα του 2021. Όλα αυτά δεν είναι αυτονόητα» ανέφερε, εκφράζοντας τις ευχαριστίες του προς όλους όσοι μετείχαν σε αυτό. Σύμφωνα με τον Χάμπεκ, το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν δύσκολες και επίπονες πολιτικές διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης.

Ισχυρή κυβέρνηση ως απάντηση στην ταχεία άνοδο του ακροδεξιού AfD ζήτησε η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ. Με τον τρόπο αυτό, υπονόησε ότι οι Πράσινοι, από τους οποίους προέρχεται, είναι διαθέσιμοι για συμμετοχή σε τυχόν συνομιλίες συνασπισμού με το CDU/CSU.

Πάντως, η διαθεσιμότητα των Πρασίνων δεν σημαίνει ότι θα οδηγήσει και συνεργασία, καθώς ο ηγέτης του CSU, Μάρκους Σόντερ τόνισε στους οπαδούς του κόμματος ότι η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς τους Πράσινους, οι οποίοι «θα πρέπει να πάνε στην αντιπολίτευση».

Έκπληξη της προεκλογικής περιόδου αποτέλεσε ένα από τα μέχρι πρότινος πλέον δυσκίνητα κόμματα της ομοσπονδιακής κάτω Βουλής. Η Αριστερά (Die Linke), μετά την αποχώρηση της κυρίας Βάγκενκνεχτ από τις τάξεις της, έμοιαζε αδύναμη να αντιδράσει και, με ποσοστά περί το 3% στις δημοσκοπήσεις, θεωρείτο από πολλούς «πρώην κόμμα». Η ανάδειξη όμως στην ηγεσία της 36χρονης Χάιντι Ράιχινεκ, σχεδόν με «πραξικόπημα», ανατρέπει τα προγνωστικά.

Η Αριστερά είναι πλέον της μόδας και πρώτο κόμμα μεταξύ των νέων, ακόμη και αν πολλοί από αυτούς ακόμη δεν ψηφίζουν. Με δυναμική, μοντέρνα παρουσία, με τον αέρα ενός εκατομμυρίου ακολούθων στο TikTok, με λόγο φρέσκο, με ξεκάθαρα μηνύματα, η κυρία Ράιχινεκ μοιάζει ικανή να προσελκύσει ψηφοφόρους και νέα μέλη και θεωρείται βέβαιο ότι θα βρίσκεται στην επόμενη Bundestag. Η ίδια δεν αποκλείει μάλιστα την συμμετοχή της Αριστεράς σε μελλοντικό κυβερνητικό σχήμα.

Υπαρξιακή είναι η μάχη που δίνει και η νεοσύστατη «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW). Την πρώτη χρονιά μετά την ίδρυσή του, το κόμμα πέτυχε την είσοδό του σε τρία κρατιδιακά κοινοβούλια. Η προβολή της όμως περίπου ως «αριστερής AfD» σε πολλά ζητήματα, πάνω απ’ όλα στην πολιτική έναντι της Ρωσίας και των μεταναστών, φαίνεται να της κόστισε.

Γερμανία: Εκτιμήσεις για το αποτέλεσμα

Η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση CDU/CSU αναμένεται ότι θα είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο επόμενο γερμανικό κοινοβούλιο. Συγκεντρώνοντας ποσοστό 29%, ο Φρίντριχ Μερτς φαίνεται ότι θα γίνει ο επόμενος καγκελάριος. Ωστόσο, αν και σημείωσε άνοδο, το κόμμα δεν “πιάνει” το 30%, που θα θεωρούνταν ιδανικό αποτέλεσμα. Στους κερδισμένους βρίσκεται σαφώς το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), συγκεντρώνοντας ποσοστό ρεκόρ 20% και σχεδόν διπλασιάζει τα ποσοστά του στις εκλογές του 2021 (10,4%).

Κερδισμένο θεωρείται και το Αριστερό Die Linke, που ενώ ξεκίνησε με πολύ χαμηλά ποσοστά, μετά και τη διάσπαση και τη δημιουργία της Συμμαχίας της Σάχρα Βάγκενκνεχτ ή BSW, φαίνεται να συγκεντρώνει ποσοστό 9%, σχεδόν διπλάσιο ποσοστό από τις προηγούμενες εκλογές. Αναλυτές σημειώνουν ότι αθροιστικά τα δύο κόμματα μπορεί να πιάσουν το 14%, που είναι πολύ υψηλό για τα κόμματα της Αριστεράς.

Μικρή μείωση είδαν τα ποσοστά των Πρασίνων. Ωστόσο, άγνωστο παραμένει αν είναι δυνατή μια μετεκλογική σύμπραξη με τον Μερτς, γεγονός που δυσχεραίνει τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Στους χαμένους είναι σαφώς το κυβερνών σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του Όλαφ Σολτς, που έρχεται τρίτο στο 16%. Είναι το μικρότερο ποσοστό του κόμματος μεταπολεμικά. Μάχη για να μπουν στη Βουλή δίνουν το φιλελεύθερο FDP που οδήγησε στις πρόωρες εκλογές, αλλά και η Συμμαχία της Σάχρα Βάγκενκνεχτ.

Η προσέλευση των Γερμανών ψηφοφόρων στις κάλπες έφτασε το 52% έως τις 2 μ.μ. Οι ψηφοφόροι με επιστολική ψήφο δεν περιλαμβάνονται, σύμφωνα με το ZDF. Στις τελευταίες εκλογές το 2021, η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν 76,4 %, σύμφωνα με το επίσημο τελικό αποτέλεσμα. Την ίδια στιγμή ο μεγιστάνας και συνεργάτης του Τραμπ, Ίλον Μασκ, καλούσε με αναρτήσεις του τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν το κόμμα AfD (Εναλλακτική για την Γερμανία). Αυξημένη η συμμετοχή των ψηφοφόρων στα προπύργια του ακροδεξιού AfD στην Θουριγγία και στη Σαξονία, όπου φαίνεται ότι οι οπαδοί του κόμματος συσπειρώθηκαν.

Η επόμενη μέρα και το 2029

Από αύριο η κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς καθίσταται υπηρεσιακή, αλλά παραμένει στη θέση της μέχρι τον σχηματισμό νέου κυβερνητικού συνασπισμού, για τον οποίο τον πρώτο λόγο θα έχει ο αποψινός νικητής, κατά πάσα πιθανότητα ο Φρίντριχ Μερτς – τα γερμανικά ΜΜΕ άλλωστε τον χαρακτηρίζουν εδώ και μήνες «καγκελάριο εν αναμονή». Παρότι η χώρα δεν αντιμετωπίζει κίνδυνο πολιτικής αστάθειας ή ακυβερνησίας, αυτή τη φορά είναι διάχυτη η αίσθηση της ανάγκης να σχηματιστεί το συντομότερο δυνατό σταθερή νέα κυβέρνηση.

Τα προβλήματα στο εσωτερικό, η συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση, το μεταναστευτικό, και στο εξωτερικό η νέα πραγματικότητα μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και ραγδαίες εξελίξεις όσον αφορά την Ουκρανία, θεωρούνται εξαιρετικά πιεστικά κι όλοι αντιλαμβάνονται ότι δεν υπάρχει απεριόριστος χρόνος. Ήδη ο κ. Μερτς έχει φροντίσει να… σβήσει κάποιες «κόκκινες γραμμές» του: Δεν μιλά πλέον για 40.000 απελάσεις αλλά για 500, που αφορούν εξακριβωμένα επικίνδυνους ανθρώπους, δεν απορρίπτει κατηγορηματικά την μεταρρύθμιση του «φρένου χρέους» προκειμένου να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις στην άμυνα και να συνεχιστεί η στήριξη της Ουκρανίας.

Ο πιθανότερος επόμενος κυβερνητικός συνασπισμός αναμένεται να σχηματιστεί από τα CDU/CSU και SPD, αν και όσο χαμηλότερο είναι το ποσοστό του νικητή κι όσο περισσότερα από τα μικρά κόμματα εξασφαλίσουν τελικά την είσοδό τους στη Βουλή, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να απαιτηθεί σύμπραξη τριών κομμάτων. Αυτό θα μπορούσε να περιπλέξει την διαδικασία και να προκαλέσει καθυστερήσεις. Για τον Φρίντριχ Μερτς, θα ήταν ρεαλιστικό η νέα κυβέρνηση να αναλάβει τα καθήκοντά της περί το Πάσχα.

Τα κόμματα του λεγόμενου «δημοκρατικού τόξου» καλούνται να αποδείξουν ότι καταλαβαίνουν τα προβλήματα των πολιτών κι έχουν αποτελεσματικές λύσεις. Ακόμη και αν θεωρείται βέβαιο ότι η AfD δεν θα αναλάβει κυβερνητική ευθύνη, καθώς όλοι δεσμεύονται πως δεν θα συνεργαστούν μαζί της, η επόμενη κυβέρνηση θα βλέπει καθημερινά τη βαριά σκιά της και θα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο η ακροδεξιά -με εμφανή ή όχι εξωτερική υποστήριξη- να εξακολουθήσει να ενισχύεται και στις επόμενες εκλογές να αναδειχθεί ως ακόμη και πρώτη πολιτική δύναμη, όπως συνέβη στη γειτονική Αυστρία.