Γερμανικές αποζημιώσεις: Το στρίβειν δι΄ επιτροπών των ελληνικών κυβερνήσεων

Η άποψη του αναγνώστη Ήφαιστου σε σχόλιό του που συνόδευσε το άρθρο μου για το πρώτο Μνημόνιο ότι «έπρεπε να κηρύξουμε στάση πληρωμών και να απαιτήσουμε από τη Γερμανία την καταβολή των αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου που άρχισε να αποπληρώνει ο Χίτλερ αλλά όχι οι πολιτικοί του απόγονοι…», μού θύμισε ένα μέγιστο εθνικό, πολιτικό και οικονομικό θέμα, το οποίο όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις συντηρούν επί πάνω από επτά δεκαετίες με το γνωστό “στρίβειν δι΄επιτροπών … λεονταρισμών και δηλώσεων”, διότι, μόλις έρχονται τα δύσκολα από την Μέρκελ και την οποιαδήποτε Μέρκελ, το ξεχνάνε το θέμα για να το ξαναθυμηθούνε στη συνέχεια σε επετείους εκ του ασφαλούς ως αντιπολίτευση και να το αποφεύγουν ως “καυτή πατάτα” ως κυβέρνηση!

Όπως ο “Μάρτης δεν λείπει από καμιά Σαρακοστή”, έτσι και το περιβόητο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων και κατοχικών δανείων δεν λείπει από καμιά ελληνική κυβέρνηση έτσι για να το… θυμόμαστε! Όπως, για παράδειγμα, με την αναζωπύρωσή του το 2018 και τον Απρίλιο του 2019 με τη συγκρότηση της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για το ίδιο, την κατάθεση και πανηγυρική έγκριση με μεγαλοστομίες από όλα τα κόμματα (πλην της “Χρυσής Αυγής”!) του σχετικού πολυσέλιδου Πορίσματος και τη δέσμευση για υποβολή του στη Γερμανία μήπως συγκινηθούν “τάχατες” οι ασυγκίνητοι επί 75 χρόνια Γερμανοί.

Αλλά, γιατί, άραγε, κυβερνήσεις και αντιπολιτεύσεις, στελέχη κυβερνήσεων και αντιπολιτεύσεων ξαναλένε τα ίδια που έχουν πολύ πρόσφατα ξαναπεί; Μήπως, διότι ξεχνάνε τί έχουν πει ή δηλώσει ή ανακοινώσει ή μήπως τα ξαναλένε νομίζοντας ότι τα ξεχνάει ο “λαός” κι έτσι συντηρούν ένα “πιασάρικο” θέμα για εσωτερική κατανάλωση;

Στις 17 Αυγούστου του 2018 ο τότε πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, προαναγγέλλοντας την ψήφιση στη Βουλή του Πορίσματος, αναφέρθηκε στις μεγάλες καταστροφές που υπέστη η χώρα μας «από τους κατακτητές, σε συνεργασία με προδότες-δωσίλογους μέσα από το λαό μας» και στην … καθυστέρηση δεκαετιών για τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων και κατοχικών δανείων. Συγκεκριμένα, επεσήμανε, μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

«Η χώρα έχει καθυστερήσει πάρα πολύ, σε διεθνή και σε ευρωπαϊκή κλίμακα, να διεκδικήσει την αλήθεια και τη μνήμη σε σχέση με την αποκατάσταση, τις επανορθώσεις, τις αποζημιώσεις, αλλά ακόμα και με τη λεηλασία των αρχαίων θησαυρών της. Αυτή η καθυστέρηση δεκαετιών λήγει μέχρι το τέλος του έτους και τους δύο ερχόμενους μήνες στην Ολομέλεια της Βουλής θα έρθει προς ψήφιση το αναλυτικό και επίσημο πόρισμα, με τη βοήθεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που αφορά το σύνολο αυτών των απαιτήσεων από την πλευρά της Ελλάδας. Θα χαράξουμε και θα υλοποιήσουμε την πολιτική και τη στρατηγική της διεκδίκησης, σε διεθνές διακοινοβουλευτικό, διακρατικό και νομικό επίπεδο έτσι ώστε να υπάρξει η αποκατάσταση, έστω και μετά από τόσα χρόνια».

Από τότε (το 2018) και από τις δηλώσεις και “δεσμεύσεις” όλων και, κυρίως, του Κυριάκου Μητσοτάκη τον Απρίλιο του 2019 στη Βουλή (βλέπε πιο κάτω) ως αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης πέρασαν επτά και έξι χρόνια αντίστοιχα, αλλά “άκρα του τάφου σιωπή”!!!

Το χρονικό των … 80 ετών

Έτσι, ο κ. Ήφαιστος μού θύμισε πολλά που εκτείνονται σε βάθος δεκαετιών, έως το … 1945: Θυμήθηκα τον καθηγητή μου Αγγελόπουλο, ο οποίος σε συζητήσεις μαζί του μού είχε επισημάνει ότι από το 1945 είχε θέσει, με τη δημοσίευση του βιβλίου του “Το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδος”, με στοιχεία και αριθμούς το θέμα της πληρωμής των δανείων που είχαν πάρει στην Κατοχή οι Γερμανοί και οι Ιταλοί με τη μορφή πιστώσεων. Τότε, μού είχε πει ότι από το Σεπτέμβριο του 1947 είχε υποβάλει μελέτη στο Διεθνές Στατιστικό Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον, στην οποία ανέλυε το θέμα αυτό και παρουσίαζε τους υπολογισμούς του ως προς τις απαιτήσεις εκ μέρους της Ελλάδος, ενώ με επανειλημμένα άρθρα του είχε επαναφέρει τα κατοχικά δάνεια και είχε προτείνει τη ρύθμιση και του προπολεμικού χρέους της χώρας μας. Και, λοιπόν; Σήμερα είμαστε στο μακρινό … 2025!

Θυμήθηκα ότι, όπως μού είχε πει πάλι ο Άγγελος Αγγελόπουλος, το θέμα αυτό επανήλθε με άρθρο του στο περιοδικό “Νέα Οικονομία” το Μάϊο του 1964 με τη μελαγχολική διαπίστωση ότι για τα κατοχικά δάνεια δεν είχε αναλάβει έως τότε καμιά ελληνική κυβέρνηση πρωτοβουλία για την απόδοσή τους από τους Γερμανούς. Και, λοιπόν; Σήμερα είμαστε στο μακρινό … 2025!

Θυμήθηκα ότι είχε προηγηθεί άρθρο του στην εφημερίδα “Βήμα” (17 Απριλίου 1964), όπου εκτιμούσε ότι η Γερμανία και η Ιταλία όφειλαν στην Ελλάδα 400 εκατ. δολάρια. Και, λοιπόν; Σήμερα είμαστε στο μακρινό … 2025!

Οι Γερμανοί είχαν αποδεχτεί την οφειλή από το 1964

Θυμήθηκα ότι στο περιοδικό “Νέα Οικονομία” (Μάϊος 1964) είχε δημοσιευθεί και επιστολή του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κατά την Κατοχή Σπ. Χατζηκυριάκου, στην οποία ανέφερε ότι οι Γερμανοί είχαν αποδεχθεί σε ιδιωτική συζήτηση οφειλόμενο ποσό από δάνεια 38 εκατ. χρυσών λιρών, το οποίο όμως θεωρούσε ότι ήταν πολύ μικρότερο από το πραγματικό. Και, λοιπόν; Σήμερα είμαστε στο μακρινό… 2025! Θυμήθηκα ότι το θέμα είχε ανακινηθεί το 1995 επί κυβέρνησης Παπανδρέου με υπουργό Εξωτερικών τον Κάρολο Παπούλια όταν και είχε υπάρξει ρηματική διακοίνωση. Και λοιπόν; Σήμερα είμαστε στο μακρινό, κατά… 30 χρόνια… 2025!

Θυμήθηκα ότι ο τότε αντιπρόεδρος των Ευρωπαίων Αντιφεντεραλιστών, επικεφαλής του Πολιτικού Κινήματος Αντιμνημονιακοί Πολίτες και ευρωβουλευτής των Ανεξάρτητων Ελλήνων, καθηγητής Νότης Μαριάς προσπάθησε να γίνει δεκτή στις Βρυξέλλες στις 7 Οκτωβρίου του 2014 πρότασή του για διοργάνωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπό την αιγίδα της Επιτροπής Αναφορών (τονίζουμε: Επιτροπή Αναφορών) δημόσιας ακρόασης για τις γερμανικές αποζημιώσεις.

Η πρόταση (τονίζουμε: πρόταση) αυτή τέθηκε τελικά σε ψηφοφορία στην κλειστή συνεδρίαση των συντονιστών της Επιτροπής Αναφορών (τονίζουμε: Επιτροπή Αναφορών) και υπερψηφίστηκε μόνο από τους Ευρωπαίους Αντιφεντεραλιστές και την Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά. Σημειώνεται ότι λίγες ημέρες νωρίτερα (στις 24 Σεπτεμβρίου 2014) , ο Νότης Μαριάς είχε υποβάλει την πρότασή του μετά τη συνεδρίαση των συντονιστών της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τελικά, δέχθηκαν το ζήτημα της δημόσιας ακρόασης για τις γερμανικές αποζημιώσεις να παραμείνει ανοικτό στην ημερήσια διάταξη της Επιτροπής Αναφορών, ενόψει της διοργάνωσης των δημοσίων ακροάσεων κατά το β’ εξάμηνο του 2015. Υπενθυμίζεται ότι ο Νότης Μαριάς είχε θέσει ήδη το ζήτημα των οφειλών της Γερμανίας προς της Ελλάδα (πολεμικές επανορθώσεις, κατοχικό δάνειο, αποζημιώσεις συγγενών θυμάτων) στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο στις 14 Ιουλίου 2014, ενώ την 1η Οκτωβρίου 2014 έθεσε στο Ευρωπαϊκό Kοινοβούλιο και το ζήτημα της επιστροφής των αρχαιολογικών θησαυρών που λεηλάτησαν οι ναζί κατά την κατοχή. Και, λοιπόν; Σήμερα είμαστε στο … μακρινό 2025!

10 Μαρτίου 2015: Λεονταρισμοί Τσίπρα

Θυμήθηκα ότι στις 10 Μαρτίου 2015 άρχισε στη Βουλή η συζήτηση επί της προτάσεως της τότε προέδρου της Βουλής Ζωής Κωνσταντοπούλου για την ανασύσταση και αναβάθμιση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να εκφράζει, όπως τονιζόταν σε σχετική ανακοίνωση, την ισχυρή πρόταση της κυβέρνησης να διεκδικήσει η χώρα μας τις γερμανικές οφειλές από την περίοδο της ναζιστικής κατοχής. Και, λοιπόν; Σήμερα είμαστε στο … 2025!

Θυμήθηκα ότι στις 7 Σεπτεμβρίου του 2016, ο ίδιος ο Νίκος Βούτσης με τον τότε πρόεδρο της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων Τριαντάφυλλο Μηταφίδη απέστειλαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το Πόρισμα της Επιτροπής της Βουλής για τις γερμανικές κατοχικές οφειλές. Τότε, στις 21 Αυγούστου 2016, ο Νίκος Βούτσης σε δηλώσεις του τόνισε ότι «η θετική έκβαση θα αποτελεί μία μεγάλη δικαίωση». Μάλιστα, σε συνοδευτική επιστολή, οι Νότης Βούτσης και Τριαντάφυλλος Μηταφίδης επεσήμαναν παράλληλα ότι το πόρισμα θα τεθεί προς συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής την αμέσως προσεχή περίοδο.

Θυμήθηκα ότι, αναφορικά με τις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης για το ζήτημα των ελληνικών διεκδικήσεων της κατοχικής περιόδου από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, με την ίδια επιστολή των δύο προέδρων επισυνάφθηκε προς την πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Σεσίλια Ουίκστρομ, η ομιλία του πρωθυπουργού στις 16 Αυγούστου, στις εκδηλώσεις μνήμης για τα 317 θύματα της σφαγής του Κομμένου Άρτας από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Και, λοιπόν; Σήμερα είμαστε στο … 2025!!!

Θυμήθηκα ότι τον ίδιο μήνα, στα μέσα Αυγούστου του 2016, το γερμανικό περιοδικό “Der Spiegel” έκανε παρέμβαση στο θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων, που οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα από την περίοδο της Κατοχής στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρουσιάζοντας ένα συγκεκριμένο “οδικό χάρτη” για τη διπλωματική και νομική οδό που μπορεί να ακολουθήσει η χώρα μας για να διεκδικήσει τα 296 δισ. ευρώ.

Με τίτλο “Πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να μηνύσει τη Γερμανία για τα 296 δισεκατομμύρια ευρώ που της χρωστάει” το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι «μετά από δυόμισι χρόνια, η ελληνική κοινοβουλευτική επιτροπή, υπέβαλε μια έκθεση στην οποία τεκμηριώνονται νομικά οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα». Η παρέμβαση αυτή του “Der Spiegel” μού θύμισε την ολιγωρία και απροθυμία όλων των μεταπολεμικών ελληνικών κυβερνήσεων και ιδιαίτερα μετά το 1945 να προωθήσουν με αιτήματα, με εκθέσεις και με άλλα νομικά και οικονομικά επιχειρήματα τη διαδικασία είσπραξης των κατοχικών δανείων ή αποζημιώσεων από τη Γερμανία. Και για το λόγο αυτό σήμερα είμαστε στο … 2025 χωρίς κανένα αποτέλεσμα!

Δεσμεύσεις Μητσοτάκη πριν από… 6 χρόνια 

Θυμήθηκα ότι στις 16 Απριλίου 2019 με ευρύτατη πλειοψηφία η Ολομέλεια του Κοινοβουλίου ενέκρινε, μετά από πρόταση του προέδρου του Σώματος Νίκου Βούτση, ψήφισμα με το οποίο η Βουλή «καλεί την ελληνική κυβέρνηση να προβεί σε όλες τις ενδεδειγμένες διπλωματικές και νομικές ενέργειες για τη διεκδίκηση και την πλήρη ικανοποίηση όλων των αξιώσεων του Ελληνικού Κράτους από τον Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Θυμήθηκα ότι τότε σε δηλώσεις του ο Νίκος Βούτσης τόνισε ότι «η Βουλή των Ελλήνων, θα κινητοποιηθεί ώστε να ενημερωθούν όλα τα ευρωπαϊκά Κοινοβούλια σχετικά με την απόφαση για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών από την Ελληνική Πολιτεία». Θυμήθηκα όλες τις δηλώσεις που έκαναν τότε όλοι στη Βουλή, αλλά παραθέτω μόνο μερικές από εκείνες που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διότι ύστερα από λίγους μήνες έγινε πρωθυπουργός και διότι είχε δεσμευτεί ότι «προτεραιότητά μας είναι η διεκδίκηση του κατοχικού δανείου».

Θυμήθηκα μάλιστα ότι τότε στην ομιλία του άσκησε έντονη κριτική στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ την οποία και κατηγόρησε πως διαχειρίστηκε επικοινωνιακά το θέμα όταν ήταν στην αντιπολίτευση, ενώ όταν ανέλαβε την εξουσία δεν έκανε τίποτα, τονίζοντας ότι «και στο ζήτημα των αποζημιώσεων είχαμε μια ακόμα θεαματική κωλοτούμπα»!

Συγκεκριμένα, τόνισε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Στο θέμα του κατοχικού δάνειου, ειδικά η διεκδίκηση αυτή είναι πολιτικά εφικτή και πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητά μας. Η διεκδίκηση των αποζημιώσεων είναι δύσκολη και νομικά πολύπλοκη, αλλά οι Έλληνες που υπήρξαν θύματα δικαιούνται και πρέπει να διεκδικούν αποζημιώσεις..».