Για όλα φταίει ο σταθμάρχης, α και μία καθαρίστρια!

Την ώρα του μεγάλου πένθους πράγματι δεν είναι η στιγμή για καταμερισμό ευθυνών. Πρέπει, ωστόσο, να υπογραμμισθεί ότι ευθύνες υπάρχουν και είναι μεγάλες και σε πολλά επίπεδα. Γι’ αυτό και το πένθος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σαν πρόσχημα για να εκτραπεί ο καταμερισμός των ευθυνών και η επιβολή των αντίστοιχων κυρώσεων, επίσης σε όλα τα επίπεδα. Όσο, άλλωστε, αποκαλύπτονται τα δια παραλείψεως εγκλήματα και των διοικήσεων του οργανισμού σιδηροδρόμων, αλλά και του αρμόδιου υπουργείου, τόσο μεγαλώνει η λαϊκή οργή.

Η καταστροφική σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη δεν προσφέρεται για εύκολες πολιτικάντικες κορώνες, αλλά πολύ περισσότερο δεν προσφέρεται για βολικό κουκούλωμα. Ναι μεν φταίει ο σταθμάρχης, αλλά φταίνε κι αυτοί που τον διόρισαν σε ένα κρίσιμο πόστο, χωρίς να έχει σχεδόν καθόλου προσόντα και πείρα. Από ό,τι φαίνεται, πάντως, είχε “μπάρμπα στην Κορώνη” για να βρεθεί από υπάλληλος σε μία αποθήκη σταθμάρχης σε έναν από τους σημαντικότερους σιδηροδρομικούς κόμβους. Θα είχε ενδιαφέρον να μας απαντήσει ο οργανισμός το κριτήριο με το οποίο επελέγη ο συγκεκριμένος.

Αλλά ας φύγουμε από το συγκεκριμένο ανθρώπινο λάθος. Ανθρώπινα λάθη είναι αναπόφευκτο να γίνονται. Στις καλά οργανωμένες υπηρεσίες γίνονται πολύ σπάνια, αλλά το σημαντικό είναι ότι δεν προκαλούν τέτοιες τραγωδίες. Οι ειδικοί δεν μας αφήνουν καμία αμφιβολία. Εάν λειτουργούσαν τα συστήματα που έχει αγοράσει το ελληνικό δημόσιο για την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών αυτό που συνέβη δεν θα είχε συμβεί.

Όσοι αδιαφόρησαν για την κατάσταση που επικρατούσε είναι οι ηθικοί αυτουργοί της τραγωδίας. Και μόνο εάν τιμωρηθούν αυστηρά θα έχουμε μία ελπίδα ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί. Όταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός έσπευσε πολύ βολικά γι’ αυτόν να εκδώσει την πρώτη ημέρα “πόρισμα” ότι “για όλα φταίει ο σταθμάρχης” δεν έκανε τίποτα άλλο από το να θέσει στο απυρόβλητο τους ηθικούς αυτουργούς. Το μόνο που έμεινε ήταν να μας πουν και για τις ευθύνες μίας καθαρίστριας που με τη σκούπα της απέσπασε την προσοχή του σταθμάρχη!

Με άλλα λόγια, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να συμβεί κάτι ανάλογο, αφού η ατιμωρησία αναπόφευκτα αναπαράγει το κλίμα αδιαφορίας και ανευθυνότητας των κάθε είδους αρμοδίων. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η δέσμευση Μητσοτάκη ότι θα εργαστεί για να μην ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο είναι υπόσχεση χωρίς αντίκρισμα. Το “πόρισμά” του ότι για όλα φταίει ο σταθμάρχης ακυρώνει τη δέσμευσή του, την μετατρέπει σε μία πολιτικάντικη παρόλα.

Ελλείψεις και κλοπή καλωδιώσεων…

Με την ευκαιρία της τραγωδίας ακούσαμε για την έλλειψη προσωπικού, για τις καθυστερήσεις που υπάρχουν στην έγκριση συμβάσεων και για την συστηματική κλοπή καλωδιώσεων, στην οποία επιδίδονται κατά κανόνα κάποιοι Ρομά. Όλα αυτά είναι πραγματικά προβλήματα, αλλά αποστολή των διοικήσεων και του υπουργείου είναι να επιλύει κι όχι να τα δημιουργεί, όπως την έλλειψη προσωπικού. Και οι λύσεις είναι απλές εάν υπάρχει η αναγκαία πολιτική βούληση.

Αφού υπάρχει πρόβλημα με τη νομοθεσία για τις συμβάσεις, ας συσταθεί μία επιτροπή εμπειρογνωμόνων για να εισηγηθεί την αλλαγή της νομοθεσίας, ώστε να εξασφαλίζεται και το δημόσιο χρήμα και η ταχύτητα. Αν μελετήσουμε τι ισχύει στους εταίρους μας στην ΕΕ θα έχουμε ήδη προσανατολιστεί. Σε ό,τι αφορά τέλος το πρόβλημα με την κλοπή των καλωδιώσεων και εδώ η λύση είναι απλή. Προφανώς, δεν μπορεί ο οργανισμός να τις φυλάει σ’ όλη τη διαδρομή. Ας αναλογιστούμε, όμως, τί τις κάνουν τις καλωδιώσεις που κλέβουν όσοι τις κλέβουν. Προφανώς τις πουλάνε για το χαλκό και μάλιστα για να πάρουν ελάχιστα χρήματα σε σύγκριση με το κόστος της ζημιάς που προκαλούν.

Είναι, λοιπόν, κοινό μυστικό ότι υπάρχει μετρημένοι στα δάκτυλα και γνωστοί οι κλεπταποδόχοι. Αυτούς κυρίως πρέπει να κυνηγήσει το κράτος, επειδή εάν δεν υπάρχει πρόθυμος κλεπταποδόχος δεν έχει νόημα και η κλοπή των καλωδιώσεων. Και επιτέλους, ας μετατραπεί αυτό το αδίκημα σε ιδιώνυμο, ώστε και ο κλέφτης και ο κλεπταποδόχος να βρεθεί αντιμέτωπος με εξοντωτική ποινή και να σκεφθεί πολλές φορές πριν παρανομήσει.

Η ώρα του αναστοχασμού

Σ’ ένα άλλο επίπεδο, όμως, η τραγωδία προσφέρεται και για έναν ουσιαστικό κριτικό αναστοχασμό όλων μας για τη διαχρονική αβελτηρία της Πολιτείας απέναντι σ’ όλες τις προαναφερθείσες παθογένειες, οι οποίες κάποια στιγμή οδηγούν σε τραγωδίες. Και επιτέλους, αυτή η τραγωδία δεν προέκυψε από μία φυσική καταστροφή. Οφείλεται αποκλειστικά στα δια παραλείψεως εγκλήματα των διοικήσεων και των κυβερνήσεων και βεβαίως στο ανθρώπινο λάθος εν προκειμένω του σταθμάρχη.

Το οργανωμένο κράτος μπορεί να καταστήσει πιο σπάνιο, αλλά δεν μπορεί να εξαλείψει το ανθρώπινο λάθος. Μπορεί, όμως, όπως προανέφερα, να μην επιτρέψει σε ένα ανθρώπινο λάθος να προκαλέσει τραγωδία. Το εθνικό πένθος, λοιπόν, δεν πρέπει να λειτουργήσει ως πρόσχημα για να παρακαμφθούν οι ευθύνες. Το ζητούμενο είναι ακριβώς το αντίθετο: το πένθος να λειτουργήσει ως κίνητρο και για να αναστοχαστούμε, αλλά και για να καταμεριστούν οι ευθύνες και να επιβληθούν οι επιβαλλόμενες κυρώσεις. Και βεβαίως, να εντοπισθούν τα κενά για να καλυφθούν με το πιο αποτελεσματικό τρόπο. Δεν είναι δα και διαφορικές εξισώσεις…