Γιατί είναι μονόδρομος οι δασμοί για τις ΗΠΑ

Ταυτόχρονα, έκανε ελιγμό και πάγωσε τους δασμούς προς τους υπόλοιπους εμπορικούς εταίρους για τρεις μήνες. Ελιγμός που υπαγορεύτηκε, όχι τόσο με την αναστάτωση των χρηματιστηρίων, όσο από την αγορά ομολόγων, τις πηγές δανεισμού, τα επιτόκια της οποίας εκτοξεύτηκαν και απειλούσαν την υπερδανεισμένη Δύση.

Πλην όμως η Κίνα είναι ένα μέρος του προβλήματος, καθώς τα μεγάλα εμπορικά έλλειμμα των ΗΠΑ το 2024 ήταν: Με την Κίνα 295,4 δισ. δολάρια, με την Ευρωπαϊκή Ένωση 235,6 δισεκατομμύρια, το Μεξικό 171,8 δισεκατομμύρια, το Βιετνάμ 123,5 δισ. την Ταϊβάν 73,9 δισεκατομμύρια, την Ιαπωνία 68,5 δισ. την Νότια Κορέα 66,0 δισ. τον Καναδά 63,3 δισεκατομμύρια, την Ινδία 5,7 δισ. την Ταϊλάνδη 45,6 δισεκατομμύρια, ξεπερνώντας συνολικά σε ετήσια βάση έλλειμμα ένα τρισεκατομμύριο δολάρια!

Και πρέπει πάντα να έχουμε στα υπόψιν, ότι ο συνολικός πληθυσμός στη Γη είναι οκτώ δισεκατομμύρια και ο αντίστοιχος των ΗΠΑ 350 εκατομμύρια. Ο 21ος αιώνας έχει αλλάξει θεαματικά τους συσχετισμούς. Μέχρι το 2000 η Δύση συνολικά διέθετε το 75% της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής, οι ΗΠΑ μόνες τους το 25%, ενώ η Κίνα είχε το 6%. Σήμερα η Κίνα κατέχει περίπου το 35% και οι ΗΠΑ το 12%, ενώ η Γερμανία μόλις το 4% με την Γαλλία και την Ιταλία να έχουν από 2%.

Οι ΗΠΑ με 350 εκατομμύρια κατοίκους, είναι μεν σημαντική αγορά λόγω αγοραστικής δύναμης, πλην όμως στην παγκόσμια κατανομή, το μέγεθος αυτό είναι μικρό μπροστά στα πέντε δισεκατομμύρια της Ασίας, το 1,5 δις της Αφρικής και τα 500 εκατ. της Λατινικής Αμερικής. Και στο διεθνές διηπειρωτικό εμπόριο, η Κίνα έχει επενδύσει σε μεγάλα έργα τα οποία αξιοποιεί για τις εξαγωγές της και τις προμήθειές πρώτων υλών.

Επιπλέον δύσκολα θα φύγουν από την Κίνα οι αμερικανικές εταιρίες που παράγουν με ανταγωνιστικούς όρους για πωλήσεις εκτός ΗΠΑ. Και όσες ξένες αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν εργοστάσια στις ΗΠΑ, αυτά αφορούν μόνο την αμερικανική αγορά. Δεν μπορεί ο Μασκ, για παράδειγμα, να σταματήσει την παραγωγή των Tesla στην Κίνα, καθώς αυτά απευθύνονται στις ξένες αγορές.

Το χρέος των ΗΠΑ ήταν απειλητικό

Πρέπει όμως να κατανοήσουμε ότι η αμερικανική αντίδραση, ασχέτως αν οι δασμοί και το ύψος τους έχουν ρίσκο, δεν είναι ιδιοτροπία το Ντόναλντ Τραμπ. Η αντίδραση ήταν υποχρεωτική, καθώς η αμερικανική οικονομία είχε εισέλθει για τα καλά στο κόκκινο. Το χρέος των ΗΠΑ το 2024 έφτασε σε πρωτοφανές ιστορικό υψηλό στο 130% του ΑΕΠ και αγγίζει τα 35 τρισεκατομμύρια (!) δολάρια, ενώ οι ετήσιες δαπάνες (τόκοι) για την εξυπηρέτησή του, φτάνουν το ένα τρισεκατομμύριο! Επιπλέον το εμπορικό έλλειμα των ΗΠΑ απέναντι σε ανταγωνιστικές οικονομίες εκτινασσόταν διαρκώς.

Η κατάσταση έφτασε σε αυτό το σημείο, με την κυβέρνηση Μπάιντεν να ξοδεύει ασύστολα χρήματα που δεν υπήρχαν, κυρίως σε στρατιωτικές δαπάνες, συντηρώντας 1.000 (!) στρατιωτικές βάσεις σε όλο τον κόσμο. Μόνο που αυτές οι βάσεις, δεν λύγισαν τη Ρωσία και ουδόλως εμπόδισαν την Κίνα, που δεν διαθέτει ούτε μια στρατιωτική βάση εκτός του εδάφους της, να συνεχίζει την ξέφρενη πορεία της προς την κορυφή της παγκόσμιας οικονομίας.

Οι Αμερικανοί με τη συμμετοχή των δυτικών συμμάχων περικύκλωσαν την Ρωσία από Βορά (Νορβηγία) μέχρι το Νότο (Γεωργία), την προκάλεσαν μέχρι εκεί που δεν παίρνει, οργανώνοντας το 2014 πραξικόπημα και εγκαθιστώντας δικής τους επιρροής υπάκουες κυβερνήσεις στην Ουκρανία. Το ίδιο έπραξαν και με την Κίνα, με δεκάδες στρατιωτικές βάσεις απέναντί της, στην Ιαπωνία, την Κορέα και τις Φιλιππίνες. Τζίφος!

Οι ΗΠΑ εκτός από τους δασμούς έχουν και άλλα εργαλεία, όπως η υποτίμηση του δολαρίου που θα κάνει τα προϊόντα που εξάγουν να υπερπηδούν μέρος των δασμών, αλλά ταυτόχρονα θα μπορεί να εξυπηρετεί καλύτερα το κρατικό χρέος. Επιπλέον, είναι προφανές πως οι στρατιωτικές δαπάνες θα περιοριστούν, καθώς σε τίποτα δεν εξυπηρέτησαν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, πρώτα περιορίζουμε τη Ρωσία και μετά την αντιμετωπίζουμε την Κίνα.

Η Ρωσία όχι μόνο αντέχει, αλλά το 2024 είχε ανάπτυξη 4,1% του ΑΕΠ με θεαματικές προσαρμογές παραγωγής αγαθών που πριν το 2022 εισήγαγε. Πρόσφατα ο Βλαντιμίρ Πούτιν θύμισε ότι, μέχρι σήμερα οι δυτικές χώρες έχουν επιβάλει στη Ρωσία 28.595 κυρώσεις! Το 2024 η ανάπτυξη της Ευρωζώνης ήταν 0,9% του ΑΕΠ, στις χώρες του G7 η ανάπτυξη ήταν 1,9%, ενώ στην ομάδα χωρών των BRICS που κυριαρχούν στον παγκόσμιο Νότο ήταν 4,9%.

Η αυτοχειρία της Ευρώπης

Και για όλα αυτά, η Ευρώπη δηλώνει πρόθυμη να αναλάβει το βάρος που ξεφορτώνονται οι ΗΠΑ. Δεν φτάνει που η ενέργεια που χρειάζεται είναι πλέον πανάκριβη σε σχέση με τις ανταγωνιστικές οικονομίες, μετά την αποσύνδεσή της από την προνομιακή ρωσική αγορά, τώρα αναλαμβάνει με υπέρογκα δάνεια στρατιωτικές δαπάνες, που οι οικονομίες των χωρών μελών δεν μπορούν να σηκώσουν.

Επιπλέον δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι απέναντι στους αμερικανικούς δασμούς, όλες οι χώρες μέλη θα τηρήσουν ενιαία στάση και δεν θα βρεθούν κράτη που θα συνάψουν ειδικές συμφωνίες, αμοιβαίου περιορισμού των δασμών, ολοκληρώνοντας την εικόνα Βαβέλ για την ΕΕ που είναι φαβορί για το τίτλο του μεγάλου χαμένου στο πόκερ των δασμών.