Γιατί η ψηφιακή υπηκοότητα στην Ελλάδα κρύβει παγίδες

Με άρθρο του στην “Καθημερινή της Κυριακής” της 24ης Μαρτίου, ο καθηγητής του Εθνικού Πανεπιστημίου Πληροφοριών της Ουάσινγκτον κ. Ιάκωβος Σωτηριάδης αναφέρεται στο παράδειγμα της Εσθονίας να αναγνωρίσει σε αλλοδαπούς την “ψηφιακή υπηκοότητα” της χώρας, ως μια κατάλληλη οδό για την αύξηση των επενδύσεων, την απόκτηση ισχυρού εργαλείου ήπιας ισχύος και τη διαμόρφωση φιλικού περιβάλλοντος προς τη νεολαία και την καινοτομία.

Ο αρθρογράφος συνιστά στην Ελλάδα την υιοθέτηση του εσθονικού “παραδείγματος”, επειδή φρονεί ότι «η ψηφιακή υπηκοότητα αποσκοπεί στο να εμπνεύσει μια νέα γενιά ανθρώπων που, αν και δεν είναι ελληνικής καταγωγής, επιθυμούν να συνδεθούν με την ελληνική κουλτούρα και παράδοση».

Η έννοια της “ψηφιακής υπηκοότητας” παραμένει ασαφής (όπως άλλωστε η πλειοψηφία των νεολογισμών του “μεταμοντερνισμού”). Η “e-Residency” και η “ψηφιακή πολιτογράφηση” (sic!) δεν παρέχει δικαίωμα ψήφου (αυτό δα έλειπε!), αλλά προσφέρει τη δυνατότητα σε αλλοδαπά άτομα να αποκτήσουν πρόσβαση σε κυβερνητικές υπηρεσίες και να συμμετέχουν ενεργά στην οικονομία και στην κοινωνία. Σε τι είδους ελληνικές “κυβερνητικές υπηρεσίες” θα έχουν πρόσβαση οι αλλοδαποί και ποιες έχουν ανάγκη;

Αυτό που εμείς μπορούμε να φανταστούμε είναι υπηρεσίες οικονομικής-εμπορικής φύσεως (fast track ίδρυση επιχειρήσεων κτλ). Αυτό, όμως, συζητείται εδώ και χρόνια, χωρίς να έχει ακόμη επιτευχθεί ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Ουδείς κατόρθωσε να δαμάσει την ελληνική γραφειοκρατική αναξιοκρατία, αναβλητικότητα και αναποφασιστικότητα. Αυτό όμως είναι εσωτερικό ζήτημα και η αντιμετώπισή του δεν εξαρτάται από ψηφιακές ή άλλες “πολιτογραφήσεις”. Η αύξηση των ξένων επενδύσεων δεν εξαρτάται από τις ωραίες ετικέτες που θα δώσουμε, αλλά από την ουσιαστική δουλειά που θα κάνουμε για να τις προσελκύσουμε. Χωρίς μεταρρύθμιση των δομών (ή “επανίδρυση” του κράτους, όπως φανφαρονικά υποσχόταν κάποιος επιφανής πολιτικός μας) δύσκολα θα δούμε παραγωγικές ξένες επενδύσεις.

Κρύβονται παγίδες

Θα αυξηθεί, λέει, η “ήπια ισχύς” μας και θα θωρακιστούμε “εναντίον υβριδικών απειλών”. Πώς αλήθεια; Η ιστορία, ο πολιτισμός και η παράδοσή μας δεν αποτελούν “ήπια ισχύ”; Η φύση, γεωγραφική θέση, η ναυτιλία και η (όποια) οικονομική πρόοδος (είμαστε η 27η παγκόσμια οικονομία, μέλος του πιο ισχυρού πολιτικοοικονομικού club και του ΕΥΡΩ) δεν μας θωρακίζουν;

Φοβόμαστε, μήπως η “ψηφιακή πολιτογράφηση” πάει πιο μακριά, μήπως θεμελιώσει “ελπίδες” για απόκτηση ελληνικής (και παράλληλα ευρωπαϊκής) ιθαγένειας από άτομα που ουδεμία σχέση έχουν με την ελληνική και ευρωπαϊκή “κουλτούρα” και θέλουν να διαφύγουν από τα καταπιεστικά καθεστώτα των χωρών τους, να εξάγουν τις “πολιτιστικές τους ταυτότητες” ή να ξεπλύνουν κεφάλαια που απέκτησαν με αθέμιτα μέσα. Όσο για το δήθεν “παγκόσμιο ακροατήριο” που θα βρούμε με την (ψηφιακή έστω) εξίσωση αλλοεθνών με Έλληνες πολίτες, μάλλον πρόκειται για κακόγουστο αστείο ή για μια ενδεχόμενη καλοστημένη παγίδα (ο νοών νοείτω!).

Φαίνεται ότι με την παραπάνω καινοφανή πρόταση η Ελλάδα, χωρίς να διαθέτει την κατάλληλη υποδομή στρατηγικής σκέψης, γίνεται η ιδανική χώρα για πειράματα που αφορούν, ίσως, κοινωνίες με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Η οβιδιακή μεταμόρφωση που υφίστανται οι κοινωνικοί μας θεσμοί και η κατρακύλα που έχει πάρει το δημογραφικό, δεν αίρονται με τέτοιου είδους προτάσεις.