Γιατί η σημερινή ελληνική τραγωδία δεν έχει ούτε κάθαρση ούτε διέξοδο

Μπορεί η Ελλάδα να βγήκε από τα μνημόνια, αλλά δεν βγήκε από την μνημονιακή κηδεμονία, παρότι ο κορονοϊός έχει προς το παρόν παγώσει τις εκδηλώσεις αυτής της κηδεμονίας. Η πικρή πραγματικότητα, που αποτυπώνεται στις ανειλημμένες δεσμεύσεις, είναι πως η ελληνική τραγωδία θα συνεχιστεί, η Ελλάδα θα συνεχίσει τον δρόμο της στον “Άδη”. Κι αυτό γιατί στα εκρηκτικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα συνέχονται πλέον απειλητικά τα μείζονα εθνικά θέματα, όπως το διαπιστώνουμε αυτές τις ημέρες.

Κανείς εκ των παραγόντων, που θα μπορούσε να αντιδράσει σε αυτόν τον κατήφορο, δεν φαίνεται να είσαι σε θέση να θέσει φραγμούς. Το πολιτικό σύστημα της άφρονης και ανάξιας κομματοκρατίας, με κόμματα σχεδόν πανομοιότυπα ως προς την λειτουργία τους (αρχηγικά και χωρίς εσωτερική δημοκρατία), δεν μπορεί να βγάλει την χώρα από την κρίση. Αντίθετα, αποτελεί πλέον ένα από τα μεγαλύτερα βαρίδια για την έξοδο από αυτήν.

Κι αυτό γιατί, ενώ στις άλλες Δυτικές χώρες το πολιτικό σύστημα αποτελεί έναν από τους λειτουργικούς παράγοντες του εποικοδομήματος, που παρεμβαίνει μεταξύ αυτού και της οικονομικής βάσης, στην Ελλάδα έχει αυτονομηθεί. Έχει έτσι εξελιχθεί σε αρνητικό πόλο, τόσο σε βάρος της οικονομικής βάσης, όσο και του εποικοδομήματος, αφού παρεμβαίνει αρνητικά τόσο στην οικονομία όσο και στους θεσμούς.

Λειτουργεί, δηλαδή, σαν “νονός” ενός νόθου πελατειακού συστήματος, σε μια καθημαγμένη οικονομία και κοινωνία, αποτελώντας έτσι ισχυρό αντίπαλο δέος σε οποιαδήποτε μορφή πολιτικής ανανέωσης, σε κεντρικό και ενδιάμεσο θεσμικό επίπεδο. Η αυτονόμηση της καταστροφικής κομματοκρατίας, που λειτουργεί σαν δυνάστης στην χώρα, οφείλεται στις ιδιαίτερες συνθήκες και στις μη καθαρές δομές του νόθου περιφερειακού καπιταλιστικού ελληνικού σχηματισμού.

Τα αγκάθια

Μεταξύ αυτών, που πρέπει να επισημανθούν, είναι:

Πρώτον, η έλλειψη διαχρονικά αστικής τάξης, με τον χαρακτήρα και την λειτουργία των αντίστοιχων στις Δυτικές καπιταλιστικές χώρες, αφού στη θέση της στην Ελλάδα, συναντάμε έναν συνασπισμό διαφόρων οικονομικών παραγόντων, με κυρίαρχη την ιδεολογία του μεταπρατισμού και “μαυραγοριτισμού”, με αποκλειστικό στόχο την επίτευξη ατομικών ωφελειών, σε βάρος της οικονομίας και της κοινωνίας.

Δεύτερον, ο γραφειοκρατικός δημόσιος τομέας έχει μετατραπεί σε λάφυρο των κομμάτων εξουσίας, που τον χρησιμοποιούν κατά το δοκούν, προς άγραν κομματικής πελατείας. Κυρίαρχο στοιχείο στην λειτουργία του είναι η έλλειψη αξιοκρατίας. Η έλλειψη αυτή λειτουργεί διαβρωτικά, τόσο ως προς την αποτελεσματικότητά του ως φορέα του Κοινωνικού Κράτους και εν δυνάμει αναπτυξιακού πόλου, όσο και ως προς το παράδειγμα που δίνει στην κοινωνία. Η κοινωνία εθίζεται διαχρονικά σε αυτού του είδους τις συμπεριφορές που παραπέμπουν σε “οθωμανικού τύπου” συναλλαγές.

Τρίτον, η ασθενική κοινωνία των πολιτών, αφού οι κεντρικοί και ενδιάμεσοι θεσμοί δεν αποτελούν στοιχεία συλλογικής συμμετοχής και εμπέδωσης του αισθήματος δικαίου, αλλά, αντίθετα, φυτώρια συναλλαγής, αναξιοκρατίας και αναποτελεσματικότητας. Στην σημερινή ελληνική κοινωνία συνυπάρχουν συμπεριφορές, που παραπέμπουν στον μιθριδατισμό και στο “σύνδρομο της Στοκχόλμης”. Το ιδιοτελές τμήμα της κοινωνίας, που απομυζά παρασιτικά τον εθνικό πλούτο, αποκόπτεται δραματικά από την μεγάλη πλειοψηφία του λαού, ο οποίος οδηγείται προς την φτωχοποίηση.

Η δεινότερη κρίση από το 1821

Πρόκειται, αντικειμενικά, για ολιστική κρίση, αφού έχουν μολυνθεί όλοι οι πυλώνες και οι αρμοί του ελληνικού πολιτικοοικονομικού σχηματισμού. Στο κράτος, στους θεσμούς και στην ίδια την κοινωνία παρατηρείται μια συνεχιζόμενη διαβρωτική και παρακμιακή υποχώρηση όσον αφορά το αναγκαίο αξιακό σύστημα, χωρίς την ύπαρξη ισχυρών αντισωμάτων.

Αν η χρεοκοπία της Ελλάδος και η είσοδός της στα Μνημόνια το 2010, ήταν αποτέλεσμα αυτής της παρακμιακής πορείας, ιδιαίτερα την περίοδο της ύστερης Μεταπολίτευσης, ο μνημονιακός οδοστρωτήρας έχει διογκώσει και διευρύνει αυτή την βλάβη. Αφού όχι μόνο δεν έχει προσφέρει λύσεις και άρει τους παράγοντες που την βύθισαν, αλλά, αντίθετα, έχει επιτείνει και διευρύνει όλα τα στοιχεία που οδηγούν την Ελλάδα στην σοβαρή σημερινή παρακμή της.

Δεν είναι μόνο ότι έχει υπονομευθεί η παραγωγική βάση, ότι έχει συντελεσθεί η εκποίηση του εθνικού πλούτου (Υπερταμείο 99 ετών) και η συντριβή του βιοτικού επιπέδου του λαού. Έχει διαλυθεί ανεπανόρθωτα και ο κοινωνικός ιστός, λόγω του “εξανδραποδισμού” μεγάλου τμήματος του ελληνικού λαού που εθίζεται στην αναζήτηση κάποιων επιδοματικών ψίχουλων.

Αυτή η εξέλιξη αποτελεί, πιθανότατα, την μεγαλύτερη καταστροφή για το μέλλον της Ελλάδος, σε συνδυασμό με την μεγάλη έξοδο της νέας γενιάς στις παραγωγικές μηχανές της καπιταλιστικής Δύσης. Όπως τόνιζε ο Μαρξ, το λούμπεν προλεταριάτο αποτελεί τον καλύτερο σύμμαχο των εκμεταλλευτικών συστημάτων πάσης φύσεως. Κι αυτό, επειδή, λόγω της περιθωριοποίησής του, μετατρέπεται από εν δυνάμει ριζοσπαστικό σε αρνητικό παράγοντα για την ύπαρξη κοινωνικής αντίδρασης και αντίστασης στην παρακμή.

Η δεινότερη κρίση

Έτσι, η σημερινή παρατεταμένη κρίση αποτελεί την δεινότερη κρίση από της συστάσεως του ελληνικού κράτους μετά το 1821. Σε αντίθεση με παλαιότερες, δεν έχει μείνει αλώβητος κανένας πυλώνας και θεσμός, που θα μπορούσε να αναχθεί σε παράγοντα εκκίνησης για την ανάκαμψη και έξοδο της Ελλάδας από την κρίση. Γι’ αυτό και αυτή η χρεοκοπία της Ελλάδος, έχει διαφορετικό χαρακτήρα από αντίστοιχες παλαιότερες.

Πολλοί προσπαθούν να μειώσουν τις ευθύνες τους και τα αρνητικά αποτελέσματα της κρίσης, μέσω της ρητορείας ότι, αφού η Ελλάδα ανά διαστήματα πτώχευε, επομένως και η παρούσα χρεοκοπία εντάσσεται σε αυτό τον συνήθη κύκλο. Ο παραπάνω ισχυρισμός αποτυπώνει μόνο τη μισή αλήθεια, αφού η τωρινή χρεοκοπία οφείλεται στην αρπαγή και στην λεηλασία του εθνικού πλούτου και των κοινοτικών πόρων από το “ληστρικό” πολιτικό προσωπικό εξουσίας, σε αγαστή συνεργασία με την παρασιτική οικονομική ολιγαρχία και το ιδιοτελές τμήμα της κοινωνίας.

Αντίθετα, οι παλιότερες χρεοκοπίες (π.χ. 1897 Τρικούπης, 1928 Βενιζέλος), οφείλονταν σε δανεισμό της χώρας για έργα υποδομής και απαραίτητης πολεμικής προετοιμασίας, τα οποία δεν είχαν καταφέρει να αποδώσουν λόγω χρόνου. Γι’ αυτό και η Ελλάδα ανέκαμπτε εντυπωσιακά σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά από αυτές. Αντίθετα, σήμερα παραμένει καθηλωμένη στον «βούρκο και την βαρειά σκουριά», συνθήκες που συνιστούν την σημερινή ελληνική τραγωδία.