Γιατί ο Μητσοτάκης τα πήρε όλα – Υπαρξιακή η κρίση της αντιπολίτευσης

Η επανεπιβεβαίωση της πολιτικής κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη στις αυτοδιοικητικές εκλογές μετά από ένα τραγικό σερί συστημικών καταρρεύσεων από τα Τέμπη έως το Στεφανοβίκειο και το στέγαστρο Καλατράβα θέτει μείζονα υπαρξιακά ζητήματα σε όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης (πλην KKE και Ελληνικής Λύσης). Είναι σαφές ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πείθει –παρά το “εγκεφαλικό” που υπέστη το επιτελικό του κράτος– πως μόνο αυτός μπορεί να κυβερνήσει. Οι άλλοι απλώς είτε καταψηφίζονται, είτε δεν ψηφίζονται καν γιατί δεν πείθουν ότι μπορούν.

Η αδυναμία των κομμάτων της αντιπολίτευσης να πείσουν ότι μπορούν να μανατζάρουν και να αναπτύξουν τη χώρα και κυρίως να σταθούν στο διεθνές περιβάλλον είναι πλέον υπαρξιακή. Η αποχή αν μπορεί να μοιραστεί αναλογικά με τα ποσοστά των κομμάτων, θα μπορούσε να εκληφθεί ως “διαμαρτυρία” έναντι της κυβέρνησης. Όμως, ακόμη κι αν ισχύει κάτι τέτοιο είναι μόνο η μία πλευρά της πραγματικότητας. Η άλλη είναι ότι ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε το ΠΑΣΟΚ πείθουν.

Σε κάθε περίπτωση η εδραίωση της αποχής περί το 50% αποτελεί ουσιαστική έκπτωση της δημοκρατικής μας λειτουργίας. Περίπου 152.000 υποψήφιοι άφησαν ασυγκίνητο το μισό εκλογικό σώμα. Ειδικά στο Δήμο Αθηναίων που η αποχή πλησίασε το 70%, η λειτουργία της δημοκρατίας μοιάζει να έχει καταρρεύσει. Η πολιτικοποίηση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη είχε κατά βάθος σκεπτικό μάνατζμεντ.

Η αυτοδιοίκηση πρέπει να απορροφήσει 8 δισ. ευρώ μέσα σε τρία χρόνια και φυσικά να πιάσουν τόπο. Είναι προφανές πως δεν έχουμε περιθώρια ως χώρα να τα χάσουμε. Γι΄ αυτό και το εκτελεστικό πλάνο του Μητσοτάκη είναι να έχει κατά το δυνατόν παντού δικούς του, ελεγχόμενους περιφερειάρχες και δημάρχους, που θα κάνουν ό,τι πει το επιτελικό κράτος του Μαξίμου. Όπως γίνεται με τους υπουργούς που πρέπει να υλοποιήσουν ό,τι λένε οι μπλε φάκελοι.

Όλα στην κυβέρνηση

Η τακτική αυτή έχει λογική. Αφού δεν υπάρχουν μηχανισμοί στην αυτοδιοίκηση που να μπορούν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν ανάπτυξη, το κάνει η κεντρική κυβέρνηση. Το δοκίμασε κεντρικά στην πρώτη τετραετία με τις απευθείας αναθέσεις έργων ύψους 10 δισ. ευρώ για να ξεκινήσει κάπως η μηχανή, χωρίς το πρόβλημα των χρονοβόρων ενστάσεων και λοιπόν καθυστερήσεων. Τότε ήταν η έξοδος  από την ερημοποίηση των επενδύσεων, τώρα είναι η πολυδιάστατη κατάρρευση του κρατικού συστήματος και η πίεση του ευρω-χρόνου. Υπάρχει λογική σε όλα αυτά…

Όμως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης που έχει διατελέσει και υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης έπρεπε να τα ξέρει και να τα έχει λύσει από την πρώτη τετραετία. Στην αυτοδιοίκηση το έλυσε με την κατάργηση της απλής αναλογικής που απαιτούσε συγκλίσεις και συμβιβασμούς και την εισαγωγή του 43% που δίνει τα 2/3 του δημοτικού συμβουλίου στο Δήμαρχο. Έτσι, αντιπολίτευση και έλεγχος είναι για τους τύπους κι αυτό οδηγεί σε στρεβλώσεις  οικονομικές και πολιτικές. Δεν το έκανε στο κράτος και εκεί αρχίζουν τα ερωτηματικά, πολιτικά, δημοκρατικά, ηθικά. Τέτοια μονοσήμαντα συστήματα οδηγούν συνήθως στη διαφθορά.

Σωστό ήταν αυτό που είπε ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασελάκης στον ΣΕΒ: «εμείς δεν είμαστε η παράταξη του κεντρικού συντονισμού, όπως κάνει τώρα η ΝΔ με το λεγόμενο “Επιτελικό Κράτος” που μόνο σκοπό έχει να ελέγχει τη ροή του χρήματος σε κάθε δραστηριότητα. Εμείς θα είμαστε η παράταξη της αποκεντρωμένης ανάπτυξης για όλους». «Όραμά μας», σημείωσε, «είναι μια Ελλάδα παραγωγός και όχι καταναλωτής».

Σωστό, αλλά το πέρασμα στην αποκέντρωση της ανάπτυξης προϋποθέτει ουσιαστική μεταφορά αρμοδιοτήτων και ανθρώπινων πόρων υψηλής κατάρτισης στην αυτοδιοίκηση. Οι οικονομικοί πόροι δεν είναι το πρόβλημα, αλλά το πλαίσιο και οι άνθρωποι… Σε κάθε περίπτωση το ζήτημα της διοικητικής επάρκειας στο κεντρικό κράτος και στην αυτοδιοίκηση είναι κρίσιμο, αν όχι υπαρξιακό.

Σοβιετικό μάνατζμεντ;

Στο μεταξύ τέθηκε σε διαβούλευση νομοσχέδιο που αποβλέπει στην αναβάθμιση των απαιτήσεων για 600 διοικητικές θέσεις σε ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ που ορίζει η κυβέρνηση, ώστε τα στελέχη που θα επιλέγονται να έχουν αυξημένα προσόντα και ικανότητες, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του συστήματος. Το σύστημα επιλογής έχει ως βάση το ΑΣΕΠ, αλλά την τελική επιλογή θα κάνει ο αρμόδιος υπουργός μεταξύ των τριών επικρατέστερων.

Το νέο σύστημα αξιολόγησης των διοικήσεων θα προβλέπει: Ετήσια σχέδια δράσης για κάθε φορέα σε συνδυασμό με συμβόλαια απόδοσης. Η θητεία των διοικήσεων αυξάνεται από τρία σε τέσσερα έτη. Θα γίνεται ετήσια αξιολόγηση των διοικήσεων, δυνατότητα ανταμοιβής (bonus) ή άμεσης λήξης της θητείας τους. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως πρόκειται για ένα θετικό βήμα που θα κριθεί στην πράξη, αλλά παραμένει ένα σύστημα κεντρικού σχεδιασμού που μαζί με τα προαναφερθέντα παραπέμπει στο σοβιετικό συγκεντρωτικό μοντέλο!

Δεν είναι τυχαίο που ο Στέφανος Μάνος με ανάρτησή του στο facebook επισημαίνει: «Γιατί η επιλογή τόσων διοικήσεων ανήκει στην κυβέρνηση δεν το εξήγησε η κ. Κεραμέως. Δηλαδή γιατί η επιλογή της διοίκησης περιφερειακού αθλητικού κέντρου πρέπει να ανήκει στην κεντρική κυβέρνηση; Σε κανένα σημείο των δηλώσεων της κ. Κεραμέως δεν διέκρινα να την απασχολεί το ύψος των αποδοχών ως εργαλείο προσέλκυσης και διατήρησης σωστών διοικήσεων. Έτσι μου δημιουργείται μια απορία: Αν δεν εμφανιστούν υποψήφιοι που να ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές, τί θα κάνει η κ. Κεραμέως; Θα χαμηλώσει τη μπάρα;»