Η ακρίβεια σπρώχνει σε πρόωρες εκλογές

Καθώς η κυβέρνηση αδυνατεί να αντιμετωπίσει την ακρίβεια και την αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια που συνεπιφέρει, όλα τα πολιτικά και εκλογικά σενάρια έρχονται πάλι στο τραπέζι. Σύμφωνα με μία εκτίμηση, με δεδομένους τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που υπενθύμισε το πρόσφατο Eurogroup, εάν η κυβέρνηση δεν είχε ανοικτό το ενδεχόμενο να προκηρύξει πρόωρες εκλογές δεν θα προχωρούσε ούτε στις περιορισμένες ενισχύσεις που ανακοίνωσε, συνολικού ύψους 1,1 δισ. ευρώ για 3,3 εκατομμύρια άτομα, στο προσεχές τρίμηνο.

Η ακρίβεια εξανεμίζει το οικογενειακό εισόδημα και υπονομεύει την παραγωγή και την όποια προοπτική ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Το Μαξίμου επιδίδεται σε μάχες οπισθοφυλακών: Προβάλλει ότι για την ακρίβεια φταίει η ρωσική εισβολή (κι ας αναγνωρίζει ότι το πρόβλημα υπήρχε από τον περασμένο Σεπτέμβριο), επισείει τον κίνδυνο δημοσιονομικής εκτροπής («οι Έλληνες δεν ξεχνούν τις συνέπειες του δημοσιονομικού εκτροχιασμού», είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος) και, επαναφέρει το φάντασμα του λαϊκισμού, για να δυσφημίσει εκ των προτέρων τις διεκδικήσεις της κοινωνίας και την ρητορική της αντιπολίτευσης.

Παράλληλα, εναποθέτει τις ελπίδες της για ουσιαστική αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας στην ΕΕ, όπως έδειξε η τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην σύσκεψη των χωρών του Νότου, όπου ζήτησε κοινή πολιτική για την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας των κερδοσκόπων, αφού φοβάται να καταλογίσει ευθύνες στις αγορές. Με τον κυνισμό που τον διακρίνει ο Γιάννης Στουρνάρας ήταν αποκαλυπτικός: Νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα πρέπει να ξεπεράσουν την κρίση με τις αποταμιεύσεις που έχουν από τις επιδοτήσεις στην διετία της πανδημίας. Σε κάθε περίπτωση είναι θέμα χρόνου, δίχως γενναίες πολιτικές μείωσης του κόστους, ο περιορισμός της κατανάλωσης να μεταφερθεί και στην παραγωγή, προκαλώντας κύκλο στασιμοπληθωρισμού στην ελληνική οικονομία μετά από πολλά χρόνια.

Πρόωρες εκλογές

Όσον αφορά τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης, το πρόβλημα είναι ότι όσο καλή επικοινωνία και αν κάνει, όσο και αν τα συστημικά μέσα ενημέρωσης την στηρίζουν, παίζουν ανθρώπινες τραγωδίες από την Ουκρανία και δαιμονοποιούν τον Πούτιν, οι πολίτες δεν έχουν χρήματα για να βγάλουν τον μήνα. Κι αυτό δεν ξεπερνιέται. Αν και για λόγους που έχουν να κάνουν περισσότερο με την αδυναμία της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει ελαφρύ προβάδισμα, η πτωτική τάση έχει αρχίσει και όπως δείχνει η εμπειρία δεν ανακόπτεται.

Στο πλαίσιο αυτό ο προβληματισμός του Μεγάρου Μαξίμου είναι να διακινδυνεύσει στους προσεχείς μήνες μία εκλογική αναμέτρηση, με ελπίδες η ΝΔ να είναι πρώτο κόμμα και να παραμείνει στο κυβερνητικό παιχνίδι της επόμενης ημέρας. Η εναλλακτική είναι να σηκώσει μόνη της η κυβέρνηση το βάρος της οικονομικής κρίσης μέχρι τον Ιούλιο του 2023, παρατείνοντας την παραμονή στην εξουσία, με σχεδόν βέβαιη όμως την ήττα τότε. Το πρώτο ενδεχόμενο οδηγεί σε εκλογές μέσα στον Μάιο.

Προς αυτή την κατεύθυνση συνάδουν και οι μικρές ενισχύσεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, όπως και η εσωτερικής στόχευσης ρητορική εναντίον της Ρωσίας, με την ατάκα ότι «η Ελλάδα είναι στην σωστή πλευρά της Ιστορίας». Η ισχυρότερη ένδειξη ότι οι πρόωρες εκλογές είναι στο τραπέζι είναι οι βουλευτές και οι υποψήφιοι βουλευτές. Για να πάρουν προβάδισμα, ετοιμάζονται από τώρα για τον Μάιο, αδιαφορώντας για τις επίσημες διαβεβαιώσεις.

Το τελευταίο διάστημα, από κύκλους πέριξ του Μεγάρου Μαξίμου διαρρέει ότι επικρατέστερο σενάριο για εκλογές είναι το Σεπτέμβριο. Στα πλεονεκτήματα είναι ότι η ΕΕ θα έχει αποκρυσταλλώσει την όποια πολιτική για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας και την ενίσχυση των οικονομιών, ενώ θα έχει μεσολαβήσει μία καλή, όπως ευελπιστούν, τουριστική σεζόν. Μέχρι τότε ισχύει και το μορατόριουμ στα ελληνοτουρκικά, πριν ο Ερντογάν επανέλθει με όλη την ατζέντα των διεκδικήσεων.

Αιμορραγεί η κυβέρνηση

Φυσικά η απόφαση πρόωρων εκλογών λαμβάνεται κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή και σε αυτή εμφιλοχωρούν και οι προσωπικές στοχεύσεις όσων την συνδιαμορφώνουν, πρωτίστως του πρωθυπουργού. Όπως αναφέρουν επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου «δεν είναι εύκολο εν μέσω οικονομικής κρίσης να βάλεις την χώρα σε μία εκλογική περιπέτεια που θα διαρκέσει δύο μήνες λόγω των διπλών εκλογών και που θα έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση».

Εν τω μεταξύ η κυβέρνηση αιμορραγεί. Καταγράφει απώλειες προς τα δεξιά λόγω της πανδημίας και των εθνικών, ενώ η ακρίβεια αυξάνει τις διαρροές προς το κέντρο. Το ΚΙΝΑΛ εμφανίζεται σαν μία πρόσφορη λύση για τους κεντρώους ψηφοφόρους που στις προηγούμενες εκλογές έδωσαν την αυτοδυναμία στη ΝΔ. Σημασία έχουν και οι συσχετισμοί που θα καθορίσουν την κυβέρνηση της επόμενης ημέρας. Το ΚΙΝΑΛ διεκδικεί να είναι ο τρίτος υπολογίσιμος παράγοντας, που θα συγκαθορίσει τις εξελίξεις.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης πρόσφατα δήλωσε ότι μιλάει για κυβέρνηση από τις πρώτες εκλογές –σε αντίθεση με τον πρωθυπουργό που το έχει αποκλείσει– και πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να κινείται σε σοσιαλδημοκρατική κατεύθυνση. Εν ολίγοις, το ΚΙΝΑΛ τείνει να διαμορφώσει μία στρατηγική κυβέρνησης από την πρώτη Κυριακή, στην οποία δεν θα είναι μέσα ο Κυριάκος Μητσοτάκης.