Η ανώμαλη προσγείωση Μητσοτάκη στην ελληνική πραγματικότητα

Μπορεί το κυβερνητικό επιτελείο να εμφανίζει το ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ με θριαμβευτικούς τόνους, αξιοποιώντας και την ομιλία του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στο αμερικανικό νομοθετικό σώμα, ωστόσο το ερώτημα για το τι επεδίωκε ο πρωθυπουργός και τι κερδίζει η χώρα από την επίσκεψη, παραμένει. Με την επιστροφή του ο πρωθυπουργός θα προσγειωθεί στην ελληνική πραγματικότητα.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε  όλες του τις δημόσιες εμφανίσεις εξέφρασε θέσεις που ικανοποιούν το αμερικανικό κατεστημένο και απέφυγε δυσάρεστα θέματα. Γενικότερα επιδιώκει να εμφανίζει την Ελλάδα σαν μία ισότιμη δυτική χώρα που δεν κουράζει τους συμμάχους ή εταίρους με τα προβλήματά της. Μέσα από αυτό το πρίσμα, το χειροκρότημα που κέρδισε στην Ουάσιγκτον, ήταν αναμενόμενο. Εν ολίγοις, είπε αυτά που θα ήθελαν να ακούσουν οι συνομιλητές και ακροατές του.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν εμφανίστηκε απλώς σαν ένας σύμμαχος που ικανοποιεί τις υποχρεώσεις του αλλά εμφανίστηκε να πρωτοστατεί στο μέτωπο κατά της Ρωσίας και να ενδιαφέρεται για την σταθερότητα του ΝΑΤΟ ακόμη και υποβαθμίζοντας την τουρκική απειλή. Με αρκετή δόση υπερβολής παραλλήλισε τη Μαριούπολη με το Μεσολόγγι, δημιουργώντας ένα ερωτηματικό με ποιους θα συνδιαλέγεται τώρα σε ό,τι αφορά τον ελληνισμό της πόλης, με τους Ρώσους, με τους οποίους έχει κόψει τις γέφυρες και έναντι των οποίων εμφανίζεται σαν εχθρική δύναμη;

Χωρίς αναφορά στο casus belli 

Ωστόσο, ακόμη και στο συμβολικό επίπεδο, τόσο στις δηλώσεις του όσο και στην ομιλία στο Κογκρέσο, δεν αναφέρθηκε στα ελληνοτουρκικά, ενώ απουσίαζε η λέξη Τουρκία. Ακόμη και αν έθεσε το θέμα στην κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν, δεν πήρε καμία απάντηση, αφού απουσίαζε κάθε αναφορά του Αμερικανού προέδρου στα προβλήματα στο Αιγαίο. Είθισται να γίνεται συμφωνία μεταξύ των αντιπροσωπιών, πριν τις επίσημες δηλώσεις.

Προφανώς ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν επιθυμούσε να δυσαρεστήσει την Τουρκία. Αλλά ακόμη και στην ομιλία του στο Κογκρέσο στην αποστροφή που περιέγραφε εμμέσως το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας, σε αντιστοίχιση με την συμπεριφορά της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο κ. Μητσοτάκης απέφυγε να υπενθυμίσει το τουρκικό casus belli, και να αναφέρει απλώς ότι η Ελλάδα είναι η μόνη νατοϊκή χώρα, που δεν αντιμετωπίζει απλώς αμφισβήτηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, αλλά και απειλή πολέμου.

Και φυσικά δεν έθεσε το θέμα της ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ σε συνδυασμό με την αίτηση της Φινλανδίας και της Σουηδίας. Βεβαίως τα σημαντικά θέματα είχαν κλείσει πριν την επίσκεψη, η κυβέρνηση πέρασε από την Βουλή την Αμυντική Συμφωνία που ικανοποιεί όλα τα αιτήματα της άλλης πλευράς. Η Συμφωνία ουσιαστικά είναι αορίστου χρόνου, αφού όπως είπε ο πρωθυπουργός, θα είναι πενταετής και θα ανανεώνεται αυτομάτως, εκτός εάν κάποια από τις δύο χώρες την καταγγείλει.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε κάνει επίσης σαφή την πρόθεσή του να μην δυσαρεστήσει την Τουρκία, υποβάλλοντας στο Κογκρέσο το αίτημα για εκσυγχρονισμό και πώληση των F-16, κάτι που δημοσιοποιήθηκε δύο ημέρες πριν την επίσκεψη. Η προμήθεια των F-35 ικανοποιεί την εταιρεία Λόκχιντ Μάρτιν και επιβαρύνει περισσότερο την χώρα, ενώ είναι ερώτημα εάν ο συγκεκριμένος τύπος αεροσκάφους εξυπηρετεί τις ελληνικές αμυντικές ανάγκες ή τους νατοϊκούς επιχειρησιακούς σχεδιασμούς. Και επίσης, παρότι ο κ. Μητσοτάκης επενδύει στη οικονομική διπλωματία, αυτή την φορά δεν επεδίωξε ή δεν πέτυχε κάποιες οικονομικές συμφωνίες.

Προσγείωση Μητσοτάκη στην ελληνική πραγματικότητα

Ενώ η χώρα δεν φαίνεται να κερδίζει κάτι, αντίθετα, εμφανίζεται προσωπικά ενισχυμένος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τουλάχιστον στο κοινό που απευθύνεται. Ήδη το ερώτημα είναι εάν θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει τα επικοινωνιακά οφέλη από το ταξίδι, κάτι που ενισχύει τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών. Οι θετικές εντυπώσεις γρήγορα ξεθωριάζουν, πολύ περισσότερο όταν με την επιστροφή του θα βρεθεί ξανά αντιμέτωπος με την διαρκώς αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια που προκαλεί η ακρίβεια στη ενέργεια, στα καύσιμα αλλά και στα βασικά καταναλωτικά είδη.

Από την Ουάσιγκτον ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε και στο ερώτημα για την φυσιογνωμία της ΝΔ που έθεσε στο Συνέδριο ο Αντώνης Σαμαράς. Έτσι, ξεκαθάρισε ότι ηγείται μεν της κεντροδεξιάς, συντηρητικής παράταξης αλλά την έχει μετατοπίσει και κυβερνά, όπως είπε χαρακτηριστικά, από το κέντρο. Το εάν αυτό προοιωνίζεται και ένα ξεκαθάρισμα πριν τις εκλογές με την σαμαρική πτέρυγα, προκειμένου να ξεμπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία αλλά και τα μνημόνια συνεργασίας με τα Σκόπια, είναι ένα από τα θέματα του παρασκηνίου της επίσκεψης, που θα φανεί στο προσεχές διάστημα.