Η δημοσκοπική πτώση έφερε το διάγγελμα – Αντιφάσεις και ερωτήματα

Ανάγκα και θεοί πείθονται, ως γνωστόν και η ανάγκη να συγκρατηθεί η συνεχής δημοσκοπική πτώση της κυβέρνησης και το κλείσιμο της ψαλίδας με τον ΣΥΡΙΖΑ, ανάγκασε τον πρωθυπουργό, με καθυστέρηση εννέα μηνών, να ανακαλύψει στο διάγγελμα του “λεφτόδεντρα” για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας.

Με το πολλοστό τηλεοπτικό μήνυμα προς τους “συμπολίτες του” και μιλώντας σε πρώτο ενικό πρόσωπο, για να πιστωθεί το πολιτικό όφελος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε την προαναγγελθείσα εδώ και μέρες δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος. Μετά τις εξαγγελίες δημιουργείται το ερώτημα γιατί άφησε τα πράγματα να φτάσουν σε αυτό το σημείο και την κοινωνία στα όρια της απόγνωσης, προκειμένου να κάνει τις απαραίτητες παρεμβάσεις.

Ο πρωθυπουργός εμφανίζεται ανακόλουθος, αλλά στο κυβερνητικό επιτελείο επικράτησε η άποψη ότι το πολιτικό κόστος της ανακολουθίας θα είναι μικρότερο από το τεράστιο κόστος, εάν δεν γίνονταν γενναία παρέμβαση για την συγκράτηση των τιμών. Για αυτό άλλωστε αποφασίστηκε και η επιστροφή χρημάτων από τον Δεκέμβριο και μετά. Η παρέμβαση αρχικά ήταν να γίνει στο τέλος Μαΐου, μετά την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ωστόσο κρίθηκε ότι η πτώση στις δημοσκοπήσεις είναι ραγδαία και ότι μέχρι τότε η ζημιά θα είναι οριστικά μη αναστρέψιμη. Βέβαια το εάν θα ανακόψει και πολύ περισσότερο αν θα αναστρέψει την πτωτική πορεία, είναι ακόμη και τώρα ζητούμενο και όχι δεδομένο.

Δεν είναι δίχως σημασία ότι την Παρασκευή αρχίζει το 14ο Συνέδριο της ΝΔ. Έχοντας κάνει τις ανακοινώσεις ο πρωθυπουργός μειώνει την δυσαρέσκεια και αποφορτίζει το αρνητικό κλίμα που επικρατεί μεταξύ των βουλευτών και των κομματικών στελεχών. Θα μπορεί να εμφανιστεί ως “ο κυβερνήτης που λαμβάνει τα μηνύματα της κοινωνίας και παρεμβαίνει”.

Ποια είναι τα μέτρα

Στο πλαίσιο αυτό ανακοίνωσε ότι η πολιτεία επιστρέφει στον ατομικό τραπεζικό λογαριασμό κάθε ιδιοκτήτη ή ενοικιαστή πρώτης κατοικίας το 60% όλων των πρόσθετων επιβαρύνσεων που έχει υποστεί, αναδρομικά από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάιο. Το όριο της έκτακτης αυτής αποζημίωσης θα είναι τα 600 ευρώ και θα αφορά όλους, με ετήσιο εισόδημα έως και 45.000 ευρώ. Ταυτόχρονα, για τον Μάιο και τον Ιούνιο θα καλύπτεται κατά 50% η όποια αύξηση στην κατανάλωση και πέραν των 300 KWh. Ενώ, επιπλέον, η νέα έκπτωση θα αφορά και τις μη κύριες κατοικίες και μάλιστα για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης.

Ακολούθως, οι επιχειρήσεις παραγωγής ρεύματος θα φορολογηθούν, με βάση το τελικό πόρισμα της Ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας που αναμένεται τις αμέσως επόμενες μέρες, για τα πρόσθετα συγκυριακά έσοδά τους με ένα ειδικό τέλος ύψους 90%. Επίσης δρομολογεί από τον Ιούλιο ένα σύστημα που αποσυνδέει τις διεθνείς αυξήσεις του φυσικού αερίου από τους λογαριασμούς ρεύματος στη χώρα. Η διάρκεια αυτού του σχήματος θα έχει ορίζοντα έως και ένα χρόνο. Τέλος ανακοίνωσε την πριμοδότηση της απόσυρσης των ενεργοβόρων κλιματιστικών και ψυγείων.

Από το φθινόπωρο, θα ισχύσει ένα σχέδιο που θα επιτρέπει, μεταξύ άλλων, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων στις στέγες των κτηρίων των επιχειρήσεων. Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι τα μέτρα θα απορροφήσουν το 70% έως 80% της αύξησης στην τιμή της κιλοβατώρας για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες, με ορίζοντα τους επόμενους 12 μήνες.

Αντιφάσεις στο διάγγελμα

Με τις ανακοινώσεις του ο πρωθυπουργός προσχωρεί στις προτάσεις που μέχρι τώρα κατέθετε η αντιπολίτευση, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ για την αντιμετώπιση του προβλήματος και εμφανίζεται ασυνεπής με την μέχρι τώρα “υπεύθυνη πολιτική του”. Όταν ανακοίνωσε την αύξηση των 50 ευρώ στον κατώτατο μισθό είχε πει ότι η οικονομία έχει εξαντλήσει τα περιθώρια της. Τώρα βρέθηκαν μερικά δισεκατομμύρια ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό, (δεν είπε ακριβώς πόσα) που θα πρέπει να δικαιολογήσει αύριο το πρωί ο Χρήστος Σταϊκούρας.

Μέχρι και πριν από μερικές ημέρες τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και αρκετοί υπουργοί και βουλευτές, απαντώντας στις αιτιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ότι έχει αφήσει ανυπεράσπιστους τους καταναλωτές έναντι της αισχροκέρδειας, έλεγαν ότι «δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα», ενώ απέρριπτε και την πρόταση για την φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας, με το επιχείρημα ότι πρώτα πρέπει να πιστοποιηθούν.

Καθώς όμως η υποχώρηση της κυβέρνησης τείνει να αποκτήσει χαρακτηριστικά χιονοστιβάδας και οι πρόωρες εκλογές είναι πάντα ένα ενδεχόμενο, ανακάλυψε “λεφτόδεντρα” για να επιστρέψει χρήματα στους ατομικούς λογαριασμούς των καταναλωτών,  ενώ το πόρισμα της ΡΑΕ “προεξοφλείται” ώστε να επισπευσθεί η φορολόγηση με 90% των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας.

Ο κ. Μητσοτάκης αναγνώρισε ότι μέχρι τώρα υπάρχουν αδικίες που «είναι αποφασισμένος να διορθώσει» (φυσικά απέφυγε να πει ότι ο ίδιος φταίει) και πρόσθεσε ότι οι νέες παρεμβάσεις έχουν στόχο να ελαφρύνουν, όχι μόνο τα χαμηλότερα στρώματα, αλλά και τη μεσαία τάξη.

Ο πρωθυπουργός απέδωσε το πρόβλημα των ανατιμήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναγνωρίζοντας εμμέσως ότι είμαστε σε συνθήκες πολεμικής οικονομίας και προειδοποίησε ότι όσο διαρκεί ο πόλεμος, το πρόβλημα της ενεργειακής ακρίβειας δεν θα αντιμετωπιστεί στην ρίζα του δίχως ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση. Επιπλέον επιτέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί «σε αντίθεση με τις πρωτοβουλίες για το Ταμείο Ανάκαμψης, εμφανίζεται κατώτερη των περιστάσεων» και «δεν μπορεί να περιμένει το αργοκίνητο καράβι της ΕΕ να στρίψει».

Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Κριτική στον πρωθυπουργό -μετά την ανακοίνωση των μέτρων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας στους λογαριασμούς ρεύματος-, ασκεί με ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι αφενός καθυστέρησε εννέα μήνες και ακολούθως ότι «ακολουθεί την ίδια λογική, την επιδότηση της αισχροκέρδειας με χρήματα των φορολογουμένων από το δημόσιο ταμείο».

Συγκεκριμένα στην ανακοίνωσή του αναφέρει: «Μετά από την 9μηνη λεηλασία νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ο κ. Μητσοτάκης τρομοκρατημένος μπροστά στη λαϊκή κατακραυγή και στην επικείμενη καταβαράθρωση του, προχώρησε σήμερα σε ένα διάγγελμα παραδοχής της αφαίμαξης που με δίκη του κύρια ευθύνη βιώνουν εδώ και καιρό οι πολίτες. Κι ενώ τις τελευταίες μέρες άφηνε να διαρρέει ότι επρόκειτο να λάβει μέτρα κατά της αισχροκέρδειας με την επιβολή πλαφόν, τελικά τα όσα ανακοίνωσε εξακολουθούν την ίδια λογική που εφάρμοζε μέχρι σήμερα, δηλαδή την επιδότηση της αισχροκέρδειας. Αυτό δηλαδή που αποφάσισε είναι να ανοίξει το δημόσιο ταμείο και να βγάλει χρήματα των φορολογουμένων, για να καλύψει μέρος των σπασμένων από τα υπερκέρδη των εταιριών παραγωγής ρεύματος και ιδιαίτερα της ΔΕΗ των γαλάζιων golden boys».

Ακολούθως καταλογίζει στον πρωθυπουργό ότι «αναγκάστηκε να παραδεχτεί πως τόσο καιρό έλεγε ψέματα αφού οι λογαριασμοί είχαν εκτοξευτεί πολύ πριν τον πόλεμο με δική του ευθύνη. Παρόλα αυτά για ακόμη μία φορά αφήνει ανέγγιχτο τον μηχανισμό της αισχροκέρδειας, παραπέμποντας στις καλένδες του Ιούλη κάποιες θολές παρεμβάσεις που δεν προσδιόρισε».

Κλείνοντας σημειώνει: «Περιμένουμε δε, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε το ποσό που θα ομολογήσουν από τα περίπου 1,5 δις ουρανοκατέβατα κέρδη των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία μέχρι χθες δήθεν δεν υπήρχαν, αλλά τελικά λόγω της πίεσης του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, αναγκάστηκαν να εξαγγείλουν ότι θα φορολογήσουν».

Σε επικριτικούς τόνους κινήθηκε και ανακοίνωση του Κινήματος Αλλαγής που σημειώνει πως «η ενεργειακή κρίση που στη χώρα μας έχει πάρει απρόβλεπτες διαστάσεις απαιτεί θεσμικές παρεμβάσεις, ανθεκτικές στο χρόνο. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε μέτρα που έχουν εξαγγελθεί και στο παρελθόν, μαζί με μια επιδοματική πολιτική. Επιμένουμε στην επιβολή πλαφόν στη λιανική τιμή της ενέργειας, που ανακουφίζει άμεσα νοικοκυριά και επιχειρήσεις από τους υπέρογκους λογαριασμούς και επιμερίζει το κόστος σε όλους τους συντελεστές της αγοράς. Άλλη μια φορά συμφώνησε με την εδώ και μήνες διατυπωμένη θέση μας για φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας. Επιτέλους από τα λόγια, ας περάσει στις πράξεις».