Η επιστροφή του δικομματισμού τρομάζει το ΚΙΝΑΛ

Όπως αναμένονταν, η ΝΔ πέτυχε μία μεγάλη νίκη στις πρόσφατες εκλογές. Μία νίκη που πιστώνεται στον αρχηγό της, τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Η ελληνική κεντροδεξιά επέστρεψε στα προ κρίσης ποσοστά της, κατακτώντας περίπου το 40% των ψήφων. Είναι ένα ποσοστό αξιοζήλευτο για πολλά κόμματα της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς, τα οποία αντιμετωπίζουν πλέον την απειλή της “πασοκοποίησης”.

Για παράδειγμα, στις πρόσφατες ευρωεκλογές οι Ρεπουμπλικάνοι στην Γαλλία και το Λαϊκό Κόμμα στην Ισπανία καταποντίστηκαν. Ακόμα και στην Γερμανία οι Χριστιανοδημοκράτες αντιμετωπίζουν μία σημαντική εξ αριστερών απειλή από τους Πράσινους, οι οποίοι καλπάζουν στις δημοσκοπήσεις. Χωρίς καμία υπερβολή, το οικολογικό κόμμα έχει φτάσει να θεωρείται το “αγαπημένο” της γερμανικής αστικής τάξης!

Στην περίπτωση όμως της Ελλάδας, η ΝΔ δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει παρόμοιους κινδύνους. Δεν υπάρχουν κόμματα αντίστοιχα των Πρασίνων και των Γερμανών Φιλελευθέρων, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά της. Πρέπει να σημειώσουμε πως η ΝΔ πέτυχε να περιορίσει τις διαρροές στα δεξιά της, όπως έδειξε ο κοινοβουλευτικός αποκλεισμός της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής.

Με εξαίρεση την Ελληνική Λύση, δεν υπάρχει κάποιο ισχυρό κόμμα στα δεξιά της ΝΔ. Όμως το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου, κινούμενο μεταξύ συνωμοσιολογίας και γραφικότητας, δεν μοιάζει ικανό να απειλήσει μακροπρόθεσμα την ΝΔ. Είναι οι λόγοι που πιστοποιούν την μεγάλη νίκη του κόμματος του Κυριάκου Μητσοτάκη, αν και όχι την απόλυτη κυριαρχία του στο πολιτικό παιχνίδι.

Ισχυρός ο Τσίπρας, όχι ο ΣΥΡΙΖΑ

Με δεδομένες τις πολιτικές συνθήκες, ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε το καλύτερο γι’ αυτόν αποτέλεσμα. Δεν απέφυγε την ήττα, όμως δεν γνώρισε την πολιτική συντριβή. Αντιθέτως, εξασφάλισε ένα ποσοστό της τάξης του 31,5%, το μεγαλύτερο που εξασφάλισε αξιωματική αντιπολίτευση τα τελευταία χρόνια. Εκ του αποτελέσματος, αποδείχτηκε πως ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να εμπνεύσει τα αντιδεξιά αντανακλαστικά σημαντικής μερίδας του εκλογικού σώματος.

Όμως αυτή είναι ακριβώς η “αχίλλειος πτέρνα” του. Δηλαδή η δυναμική της αξιωματικής αντιπολίτευσης περιορίζεται αποκλειστικά στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα. Ως κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σχεδόν ανύπαρκτος στα συνδικάτα, όπως και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αυτή την αντίφαση επεσήμανε και ο πρώην πρωθυπουργός στις δηλώσεις του, μιλώντας για την «μεγάλη αναντιστοιχία μελών και ψηφοφόρων».

Κατακτώντας το διόλου ευκαταφρόνητο 31,5% των ψήφων, μοιάζει απίθανο να αντιμετωπίσει την παραμικρή εσωκομματική αμφισβήτηση. Εξάλλου, όπως και η ΝΔ, έτσι και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιμετωπίζει κάποια σημαίνουσα απειλή από τα αριστερά του. Το ΚΚΕ παρέμεινε στάσιμο, ενώ, με εξαίρεση το ΜΕΡΑ25, κανένα άλλο αριστερό κόμμα δεν κατέγραψε μία ουσιώδη δυναμική. Κατά συνέπεια, το επόμενο βήμα είναι ο  μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα «σύγχρονο, αριστερό προοδευτικό κίνημα με βαθιές ρίζες στην κοινωνία», όπως δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός.

Αυτό φυσικά προϋποθέτει να πάψει ο κομματικός μηχανισμός του ΣΥΡΙΖΑ να συμπεριφέρεται σαν κόμμα του 3%. Αξίζει να σημειώσουμε πως οι πασοκογενείς μεταγραφές του κόμματος σημείωσαν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Ίσως είναι το έναυσμα για την “σοσιαλδημοκρατικοποίηση” του ΣΥΡΙΖΑ, όπως φαίνεται να επιδιώκει ανοιχτά πλέον ο Αλέξης Τσίπρας.

Μουδιασμένο το διφυές ΚΙΝΑΛ

Η ηγεσία του ΚΙΝΑΛ έχει πολλούς λόγους να παρατηρεί με προβληματισμό τις εξελίξεις. Είναι κοινό μυστικό πως η Φώφη Γεννηματά “προσεύχονταν” να κατακτήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την αυτοδυναμία. Όμως, ταυτόχρονα υπολόγιζε σε μία ραγδαία πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που τελικώς δεν συνέβη. Ο ΣΥΡΙΖΑ αύξησε θεαματικά το ποσοστό του σε σχέση με τις ευρωεκλογές, την στιγμή που το ΚΙΝΑΛ δεν κατέγραψε περαιτέρω δυναμική.

Τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών σήμαναν μία επανάκαμψη του παλιού δικομματισμού. ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσαν ένα ποσοστό της τάξης του 71%. Ο δικομματισμός δημιουργεί συνθήκες πολιτικής ασφυξίας για τα μικρότερα κόμματα, πόσο μάλλον το διφυές ΚΙΝΑΛ. Χαρακτηρίζουμε το ΚΙΝΑΛ διφυές, διότι στο εσωτερικό του ισορροπούν δύο αντιφατικές τάσεις.

Η μία καλοβλέπει τη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και δεν επιθυμεί την επανάληψη μίας συγκυβέρνησης με την ΝΔ. Η άλλη τάση προκρίνει την πολεμική αντιμετώπιση του Αλέξη Τσίπρα και θεωρεί μια ενδεχόμενη συγκυβέρνηση με την ΝΔ σαν θεμιτή επιλογή και υπό συνθήκες αναγκαία επιλογή. Ο λόγος που η Φώφη Γεννηματά επιθυμούσε την αυτοδυναμία του Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι προκειμένου να διατηρήσει τις ισορροπίες στο εσωτερικό του κόμματος της.

Το φάντασμα της Ένωσης Κέντρου

Όμως, το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ εξέπληξε δυσάρεστα την επικεφαλής του ΚΙΝΑΛ. Διότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει τα φόντα να ηγεμονεύσει στο πεδίο της κεντροαριστεράς. Κάτι που πιθανώς να επιδιώκει ακόμα και το ευρωπαϊκό κομματικό κατεστημένο. Για την Άνγκελα Μέρκελ και τον Εμμανουέλ Μακρόν οι “εξημερωμένοι βάρβαροι” της αριστεράς είναι μία λύση έναντι της εκλογικής επέλασης της άκρας δεξιάς.

Για παράδειγμα ο Εμμανουέλ Μακρόν πίεσε το φιλελεύθερο κόμμα Cuidadanos να αποφύγει την συνεργασία με το ακροδεξιό VOX στην Ισπανία. Αλλά ο Γάλλος πρόεδρος δεν έχει κανένα πρόβλημα σε μία συνεργασία του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Σάντσεθ με τους “αριστερούς λαϊκιστές” των PODEMOS. Βλέπουμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ ομνύει όλο και περισσότερο στο παράδειγμα του Ισπανού πρωθυπουργού.

Το συνεχιζόμενο και αμοιβαίο φλερτ των ευρωσοσιαλιστών με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι κάτι που δεν έχει περάσει απαρατήρητο στο ΚΙΝΑΛ, το οποίο μάλλον φοβάται μην έχει το τέλος της Ένωσης Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου. Δηλαδή να εξαϋλωθεί το ποσοστό του από την συνεχιζόμενη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ, όπως είχε καταφέρει τη δεκαετία του 1970 ο Ανδρέας Παπανδρέου με την Ένωση Κέντρου.