Η Γερμανία, η παγίδα του Πούτιν και η Τουρκία

Ένα ενδιαφέρον και αποκαλυπτικό δημοσίευμα φιλοξένησε η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt. Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CBS, εκτίμησε ότι η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία είχε σχεδιαστεί από καιρό, ίσως και πριν από ένα χρόνο. Η έγκριτη εφημερίδα, στην ανάλυσή της αναφέρει ότι μέρος της ρωσικής στρατηγικής αποτελούσε και το “μυστικό όπλο” του φυσικού αερίου! Φοβερή ανακάλυψη για τη Γερμανία, με τους τεράστιους οικονομικούς πόρους και την άριστη υποτίθεται οργάνωση!

Η Γερμανία έπεσε στην παγίδα της βεβαιότητάς της ότι η αύξηση της ενεργειακής αλληλεξάρτησης του Βερολίνου με τη Μόσχα θα έδιωχνε τον πόλεμο! Πείστηκαν ότι τα τεράστια έσοδα για τους Ρώσους αρκούσαν για να τους αποτρέψουν. Μια ακόμη αποσπασματική, ιδεοληπτική, ανιστόρητη και αμιγώς οικονομίστικη προσέγγιση έφερε την καταστροφή. Αν και η άσκηση κριτικής από τον Σολτς μοιάζει και με απόπειρα να αποσείσει από πάνω τους τις ευθύνες και να τις φορτώσει στην Άγκελα Μέρκελ.

Οι Γερμανοί πλέον τρέμουν ότι οι εργασίες συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1 δεν θα διαρκέσει μόνο δέκα μέρες, αλλά αορίστως, οδηγώντας τη Γερμανία στο χειρότερο οικονομικό σοκ της μεταπολεμικής περιόδου. Εκτίμηση του υπογράφοντος είναι ότι θα μπορούσε να αποδειχθεί μια ρωσική ψυχολογική επιχείρηση, η οποία, εάν κριθεί από το δημοσίευμα, παράγει ήδη αποτελέσματα.

Εάν ισχύει αυτό, τότε η ροή θα αποκατασταθεί, με τη Μόσχα να υπενθυμίζει την πάγια θέση της ότι αποτελεί αξιόπιστο προμηθευτή της Ευρώπης. Εάν όμως η Μόσχα έχει αποφασίσει να κινηθεί άμεσα και να πιέσει ασφυκτικά τώρα, προφανώς δεν θα ενεργοποιήσει εκ νέου τον αγωγό. Περιττό να ειπωθεί ότι το κόστος θα είναι εφιαλτικό τους χειμερινούς μήνες.

Αυτή η επίθεση ήταν προβλέψιμη και μέρος του σχεδιασμού του Πούτιν εκτιμά η Handelsblatt, που υποστηρίζει με ρεπορτάζ πως η Γερμανία έπεσε στην ενεργειακή παγίδα του Πούτιν! Καταλήγει να ρίχνει την ευθύνη στο ότι «οι προειδοποιήσεις των συμμάχων» για τις ρωσικές προθέσεις είχαν απορριφθεί σαν κινδυνολογία, ενώ είχαν αγνοηθεί τα χαμηλά επίπεδα πληρότητας στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου. Προκύπτει δηλαδή κυβερνητική εγκληματική αμέλεια…

Η Γερμανία αγνοεί τις προειδοποιήσεις

Ο ειδικός απεσταλμένος για την ενεργειακή διπλωματία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Έϊμος Χόκσταϊν, είχε ταξιδέψει στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο 2021, προειδοποιώντας ότι οι τιμές του φυσικού αερίου που είχαν ήδη πάρει την ανηφόρα, υποδείκνυαν πιέσεις στην προσφορά και είχε ζητήσει η Ευρώπη να κινηθεί επειγόντως για να αναπτύξει πηγές ενέργειας ανεξάρτητες από τη Ρωσία.

Η Γερμανία, όμως, είχε παραδώσει τις υποδομές φυσικού αερίου στους Ρώσους, ενώ θεωρούσε πως τις ιδιωτικοποιούσε! Αυτές οι εγκαταστάσεις είχαν χαμηλή πληρότητα, επηρεάζοντας την προσφορά. Υπήρχε σχεδιασμός; Μήπως οι Γερμανοί συνέχισαν να προωθούν επιδοτούμενες δικές τους ανεμογεννήτριες που οι ίδιοι εγκατέλειπαν ως μη οικονομικά συμφέρουσες, στην πρόθυμη Ελλάδα; Γενικότερα, αναρωτιέται κανείς εάν αντίστοιχα σφάλματα διαπράττουν οι Γερμανοί και με την πολιτική τους απέναντι στην Κίνα; Ή μήπως περιμένουν πρώτα να υποστούν τις συνέπειες;

Η υπόθεση αποδεικνύει ότι ο εθισμός στη διπλωματική μικροδιαχείριση και η προσήλωση σε υποτιθέμενους συμβιβασμούς με βάση την ειρήνη και την ευημερία που φέρνει η οικονομική αλληλεξάρτηση, είναι που έχει οδηγήσει κατ’ επανάληψη τον Δυτικό Κόσμο σε αδυναμία να δει τη μεγάλη εικόνα των γεωστρατηγικών διακυβευμάτων.

Οι συμβιβασμοί και οι συμφωνίες, όμως, αποδεικνύεται ότι έχουν ελπίδα να αποδειχθούν βιώσιμα όταν εμπλέκουν χώρες που διέπονται από κοινές αρχές και αξίες, τους αυτοπεριορισμούς που αυξάνουν τις πιθανότητες τήρησης των συμπεφωνηθέντων, χωρίς και να το διασφαλίζει βέβαια. Ακόμα κι αν το εθνικό συμφέρον μιας πλευράς υπαγορεύσει υπαναχώρηση, η διένεξη κρατιέται σε ένα ειρηνικό πλαίσιο. Τηρούνται τα διπλωματικά προσχήματα και γίνεται προσπάθεια απορρόφησης των κραδασμών με την ενεργό αναζήτηση ενός νέου συμβιβασμού που θα αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά το πρόβλημα.

Γερμανία: Το ίδιο σφάλμα με την Τουρκία;

Όταν όμως η ίδια η Δύση καταγγέλλει τη Ρωσία για απόλυτο κυνισμό, αμετροέπεια και επιθετικότητα, δεν θα πρέπει να αντιληφθεί ότι και στην περίπτωση της Τουρκίας πρέπει να ληφθούν υπόψη εκ των προτέρων, τα ίδια με αυτά που διαπιστώνουν έντρομοι οι Γερμανοί εκ των υστέρων; Ενώ διαπιστώνουν ότι παρά την τεράστια ενεργειακή εξάρτησή τους από τη Ρωσία, την οποία επέτρεψαν, είναι υποχρεωμένοι πλέον να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις. Θα επαναλάβουν πανομοιότυπο σφάλμα με την Τουρκία, η οποία απαιτεί να καταστεί ενεργειακός κόμβος προώθησης υδρογονανθράκων στην Ευρώπη;

Θα συνεχίσουν να παριστάνουν ότι η χώρα του Ερντογάν μοιράζεται παρόμοιες αρχές και αξίες, τις οποίες ευαγγελίζεται διαρκώς η Δύση για να δικαιολογήσει την πλήρη διάρρηξη σχέσεων με τη Μόσχα; Με καταγεγραμμένη τη διεθνή συμπεριφορά της Τουρκίας, θεωρούν αδιανόητο να έρθει το πλήρωμα του χρόνου και να αντιμετωπίσουν παρόμοιο ενεργειακό εκβιασμό, αυτή τη φορά από την Τουρκία;

Όσον δε αφορά το ευρύτερο κομμάτι της ασφάλειας, όταν καταλογίζουν στη Ρωσία επεκτατικό πόλεμο, προσπερνώντας τεχνηέντως την παταγώδη αποτυχία τους να συνειδητοποιήσουν ότι εννοούσε απόλυτα όσα διακήρυττε ως κόκκινες γραμμές, δεν διαπιστώνουν τις τρομακτικές ομοιότητες με τη διακηρυκτική πολιτική απειλών και επεκτατισμού της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα; Μήπως και η Άγκυρα δεν υποκρύπτει τίποτα, αλλά τα εκφράζει ανοικτά και μάλιστα έναντι συμμάχου χώρας; Με ποια λογική εξακολουθεί ακόμα να θεωρείται ότι υπάρχουν περιθώρια αμοιβαία επωφελούς λύσης στα ελληνοτουρκικά;

Μήπως η στρατηγική τους μυωπία έχει οδηγήσει τους Γερμανούς στο να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα περίπου όπως την Ουκρανία; Διότι την αποτυχία, ή απροθυμία, για ορθή πρόβλεψη των ρωσικών ενεργειών και για έγκαιρη αναζήτηση βιώσιμης συμβιωτικής λύσης με τη Ρωσία, την πληρώνει η Ουκρανία. Αυτή έχει ήδη χάσει το 30% περίπου των εδαφών της στους δυο γύρους των συγκρούσεων (Κριμαία 2014 και Ντονμπάς 2022).

Ελλάδα, όπως Ουκρανία;

Η Δύση μπορεί να καταγγέλλει τους Ρώσους, όμως την ανήκεστο βλάβη θα υποστούν οι Ουκρανοί. Την ίδια στιγμή, ο πανικός της Δύσης δεν αφορά τις εδαφικές απώλειες της Ουκρανίας, αλλά τη δραματική ενεργειακή κατάσταση που θα αντιμετωπίσουν οι δυτικές κοινωνίες, με απόλυτη ευθύνη των ηγεσιών τους! Να υποθέσουμε βάσιμα ότι με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζουν και την Ελλάδα, έστω ασυναίσθητα;

Τα πράγματα είναι όμως ακόμα χειρότερα! Εάν υποτεθεί ότι τα περί αρχών και αξιών είναι για αφελείς, η γερμανική κυβέρνηση προσπαθεί να επιλύσει το ενεργειακό αδιέξοδο, με την εκ νέου ενεργοποίηση “βρώμικων” μεθόδων ηλεκτροπαραγωγής, σε συνδυασμό όμως με την αντικατάσταση του φθηνού ρωσικού αερίου από το πανάκριβο αμερικανικό σχιστολιθικό! Μια λύση, την οποία κατήγγελλαν αυτάρεσκα, θεωρώντας ότι αποτελούσε την επιδίωξη του Αμερικανού Έιμος Χόκσταϊν όταν τους προειδοποιούσε από τον Σεπτέμβριο 2021.

Και καλά να μην υπάρχει εναλλακτική. Πώς εξηγείται όμως το ότι δεν αντιλαμβάνονται το άμεσο συμφέρον της ΕΕ να επενδύσει στην ταχύτερη δυνατή αξιοποίηση των μεσογειακών  κοιτασμάτων σε ευρωπαϊκή ΑΟΖ; Πώς δεν αντιλαμβάνονται ότι σε αυτή τη συγκυρία, πάντα με την τήρηση του διεθνούς δικαίου, δεν υπάρχει περιθώριο ανοχής των αρπακτικών διαθέσεων της Τουρκίας;

Το να μην καίγονται οι Αμερικανοί είναι λογικό από τη στιγμή που εξυπηρετούν το δικό τους ιδιοτελές εμπορικό συμφέρον. Οι Γερμανοί, όμως, γιατί δεν κάνουν το ίδιο για το δικό τους συμφέρον που ταυτίζεται με το ευρωπαϊκό; Κυρίως όμως η ίδια η ελληνική κυβέρνηση, γιατί δεν κινητοποιείται προς την ίδια κατεύθυνση; Πώς είναι δυνατόν αυτό το θέμα να απουσιάζει συστηματικά από τη ρητορική της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, αντί να έχει μετατραπεί σε σημαία και απόλυτη προτεραιότητα;

Ενεργειακή πολιτική με ευχολόγια

Η πολιτική του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέναντι στην Ελλάδα είναι γεμάτη ευχολόγια περί παροχής υποστήριξης στον τομέα της ενεργειακής μετάβασης, της απολιγνιτοποίησης και της πράσινης οικονομίας. Αυτό, όπως εξηγήθηκε, αποτελεί αμερικανικό συμφέρον. Το ελληνικό θα το προασπίσει κανείς; Μοιάζει να έχει ολόκληρη η Ευρώπη αποδεχθεί την καταβολή ενός αστρονομικού ενεργειακού τιμήματος στις ΗΠΑ σε αντάλλαγμα για τη στρατιωτική κάλυψη που υποτίθεται πως τους προσφέρει. Εάν και η Ελλάδα έχει αποδεχθεί και εντάσσεται σε μια τέτοια ρύθμιση, η πολιτική της ηγεσία υποχρεούται και να ενημερώσει την ελληνική κοινωνία και να αιτιολογήσει πειστικά την επιλογή της.

Όσον αφορά την ανώριμη γεωστρατηγικά Ευρώπη, αλλά και τους πεπειραμένους Αμερικανούς, οφείλει να γίνει άλλη μια παρατήρηση: Η Ελλάδα επί χρόνια προειδοποιεί τους εταίρους της, χωρίς να εισακούγεται, ότι το πρόβλημα με την Τουρκία είναι και πραγματικό και ευρωπαϊκό. Κάπως έτσι οι εταίροι απέτυχαν οικτρά με την πολιτική τους να αποτρέψουν την πραγματική απειλή που αντιμετώπιζαν από τη Ρωσία. Θα επαναλάβουν το ίδιο σφάλμα και με την Τουρκία, ή θα μπορέσουν επιτέλους να ερμηνεύσουν τα διδάγματα της τρέχουσας κρίσης, ώστε δρώντας συντονισμένα, ορθολογικά και προληπτικά, να προασπίσουν επιτέλους τα ευρωπαϊκά συμφέροντα;