Η κυπριακή κοινωνία στο μεταίχμιο

Αναμφίβολα αυτό το διάστημα επικρατεί μια ευρύτερη ανησυχία αλλά και αβεβαιότητα λόγω των σοβαρών προβλημάτων και προκλήσεων που έχει ενώπιόν της η κυπριακή κοινωνία. Στο Κυπριακό καθίστανται ολοένα και περισσότερο προφανείς οι στόχοι της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας. Θεωρώ ότι στο πεδίο αυτό θα μπορούσαν να είχαν γίνει πολύ περισσότερα. Τουλάχιστον θα έπρεπε να ήταν σαφής η ηθική μας υπεροχή. Στο οικονομικό πεδίο οι πολίτες ανησυχούν καθώς παρά την ανάκαμψη η χώρα δεν έχει ακόμα ένα ολοκληρωμένο οικονομικό υπόδειγμα.

Ακόμα χειρότερα, το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένει, o Συνεργατισμός οδεύει προς το τέλος του ενώ η ανεργία, παρά με τη μερική βελτίωση, εξακολουθεί να πλήττει τη νέα γενιά. Προβληματίζει επίσης η διαρθρωτική ανεργία σε όλες τις ηλικίες. Στην περίπτωση των ατόμων άνω των 50 ετών τα δεδομένα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Θλίψη προκαλούν επίσης η μάστιγα των ναρκωτικών, τα σκάνδαλα σε διάφορα επίπεδα καθώς και τα τροχαία ατυχήματα και η απώλεια ζωών – ο μινώταυρος της ασφάλτου.

Τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε επίσης την απαξίωση της πολιτικής η οποία συνοδεύεται από την πεποίθηση «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Η προσέγγιση αυτή όμως δεν μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικές λύσεις. Όλοι οι πολίτες που εν πολλοίς δικαιολογημένα έχουν στρέψει την πλάτη στην πολιτική και την ενασχόληση με τα κοινά θα πρέπει να κατανοήσουν ότι όλοι επηρεαζόμαστε από τα τεκταινόμενα.

Είναι λοιπόν καθοριστικής σημασίας να κατανοήσουμε ότι όλοι συλλογικά και ο καθ’ ένας από εμάς ξεχωριστά θα πρέπει να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και στη δημιουργία ενός ευνομούμενου και αποτελεσματικού κράτους για το οποίο να είμαστε υπερήφανοι. Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς επιτυγχάνεται αυτός ο στόχος. Είναι, μεταξύ άλλων, αλλά και πάνω απ’ όλα, και θέμα νοοτροπίας. Αρχίζω από το πιο απλό παράδειγμα: είναι σημαντικό να είμαστε όλοι προσεκτικοί όταν οδηγούμε και να σεβόμαστε τον εαυτό μας και τους συμπολίτες μας. Αυτή η προσέγγιση θα προστατεύσει ζωές και παράλληλα θα υφίστανται λιγότερες υλικές ζημιές.

Ερχόμενοι σε ένα άλλο ζήτημα, αυτό της αξιοκρατίας, ενώ η πλειοψηφία των συμπολιτών μας κατανοεί τη σημασία της παρατηρεί ότι δεν υφίσταται καθώς οι φορείς εξουσίας πάντοτε θα προωθούν τους «ημέτερους». Ενώ η παρατήρηση αυτή ευσταθεί, θα πρέπει να εμπεδωθεί η αίσθηση ότι θα πρέπει να επιλέγονται οι ικανότεροι και οι εντιμότεροι. Σε διαφορετική περίπτωση υποσκάπτεται η δημόσια διοίκηση και πάνω απ’ όλα πλήττεται όχι μόνο η αξιοπιστία του συγκεκριμένου οργανισμού αλλά και οι θεσμοί ευρύτερα.

Η εποχή των παχιών αγελάδων

Σε σχέση με την οικονομική διαχείριση εύλογα εγείρεται το ερώτημα κατά πόσον η κρίση και η κατάρρευση του Μαρτίου του 2013 μας έχει οδηγήσει σε μια βαθιά ενδοσκόπηση καθώς και στον παραμερισμό των κακών πρακτικών του παρελθόντος. Φοβάμαι πως όχι. Παρακολουθώντας διάφορες εκφάνσεις του δημοσίου βίου θεωρώ ότι έπρεπε να υπάρχει καλύτερη διαχείριση και μεγαλύτερη σοβαρότητα σε αρκετούς τομείς.

Τα τεκταινόμενα στον Συνεργατισμό και το αναμενόμενο κόστος που τελικά θα το καταβάλουν οι φορολογούμενοι πολίτες δεν ήταν αναπόφευκτα. Ούτε και είναι ευκαταφρόνητα.Kαι αυτό δεν είναι το μόνο πεδίο. Παρακολουθώντας τα δρώμενα στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα φαίνεται να κυριαρχεί η επικίνδυνη ψευδαίσθηση ότι έχει επιστρέψει η εποχή των παχιών αγελάδων.

Η Κύπρος βρίσκεται στην καρδιά της Ανατολικής Μεσογείου – η Τουρκία ελέγχει πλήρως την κατεχόμενη περιοχή και δεν αναγνωρίζει δικαίωμα ύπαρξης στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η Μεγαλόνησος γειτνιάζει επίσης με τη Μέση Ανατολή που είναι σήμερα η πιο ασταθής περιοχή του κόσμου. Όλα αυτά συνθέτουν μια σκληρή πραγματικότητα. Ταυτόχρονα όμως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της ΕΕ ενώ παράλληλα έχει αναπτύξει ένα ευρύ δίκτυο διμερών σχέσεων.

Η χώρα μας καλείται να συμβάλει στη δημιουργία ενός πλέγματος συμφερόντων που να την καθιστά απαραίτητη στην ευρύτερη αρχιτεκτονική της περιοχής. Προς αυτή την κατεύθυνση επιβάλλεται να εργαστούμε σκληρά ούτως ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να καταστεί ένα κράτος πρότυπο. Της αξίζει και το μπορεί, αρκεί να το πιστέψουμε. Προφανώς και αυτό το μείζον ζήτημα είναι και θέμα νοοτροπίας.