Η μάχη της ΑΣΟΕΕ – Γιατί η μηδενική ανοχή στα “άβατα” ισοδυναμεί με “πόλεμο”

Αυτή τη φορά δεν είναι ακριβώς το “άβατο των Εξαρχείων”, αλλά το γειτονικό “άβατο της ΑΣΟΕΕ” που εισέβαλε στην επικαιρότητα. Όπως αναμενόταν, η επιχείρηση της αστυνομίας για εκκαθάριση κατειλημμένου χώρου στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, προκάλεσε την αναμενόμενη δυναμική αντίδραση των αντιεξουσιαστικών ομάδων, οι οποίες θεωρούσαν κεκτημένο δικαίωμά τους να έχουν μετατρέψει σε “γιάφκα” πανεπιστημιακό χώρο!

Και γιατί όχι, αφού αυτό γινόταν ανεκτό εδώ και πολλά-πολλά χρόνια όχι μόνο στο συγκεκριμένο, αλλά και σε άλλους πανεπιστημιακούς χώρους. Με την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου και με τις επιχειρήσεις της αστυνομίας για εκκαθάριση κατειλημμένων κτηρίων, αλλά και τώρα πανεπιστημιακών χώρων, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δείχνει αποφασισμένη να υλοποιήσει την επαγγελία της και να εφαρμόσει το δόγμα “Νόμος και Τάξη”.

Εάν τα γεγονότα του επόμενου διαστήματος επιβεβαιώσουν ότι πρόκειται πράγματι για ειλημμένη απόφαση στρατηγικού χαρακτήρα, θα πρόκειται για ποιοτική αλλαγή. Μπορεί ως κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ να ήταν πιο ανεκτικός, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις διαχειρίζονταν –με περισσότερη ή λιγότερη αυστηρότητα– το φαινόμενο. Καμία δεν είχε επιχειρήσει να το ξεριζώσει. Ούτε οι παλαιότερες “γαλάζιες” κυβερνήσεις δεν είχαν κάνει τίποτα ποιοτικά διαφορετικό από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ κι αργότερα του ΣΥΡΙΖΑ. Εξ ου και το πρόβλημα παρέμεινε με διακυμάνσεις ενεργό τις τελευταίες δεκαετίες.

Τρομοκρατία χαμηλής έντασης

Πριν, όμως, μιλήσουμε για τον τρόπο που το πολιτικό σύστημα χειρίσθηκε το πρόβλημα, είναι επιβεβλημένο να υπογραμμίσουμε ότι με την πάροδο των χρόνων έχει διαμορφωθεί στον ευρύτερο αντιεξουσιαστικό χώρο ένας σκληρός πυρήνας επαγγελματιών της βίας, που διαθέτουν οργάνωση και συνήθως λειτουργούν σαν ομάδες κρούσης. Το φαινόμενο, μάλιστα, αναπαράγεται στον χρόνο.

Από ένα ηλικιακό σημείο και πέρα, η μεγάλη πλειονότητα των κάθε είδους αντιεξουσιαστών αποσύρεται υπό την πίεση των αναγκών της ζωής. Παίρνουν τη θέση τους, όμως, νέοι και έφηβοι που έλκονται από την εμπειρία της συλλογικής μέθης των συγκρούσεων του πεζοδρομίου. Είναι ενδεικτικό ότι κάθε τόσο έχουμε συγκρούσεις κουκουλοφόρων με διμοιρίες ΜΑΤ στην ευρύτερη περιοχή των Εξαρχείων. Παλαιότερα, όταν πραγματοποιούνταν μεγάλες διαδηλώσεις, οι αντιεξουσιαστές τις μετέτρεπαν σε πεδίο μάχης. Τώρα που δεν πραγματοποιούνται μεγάλες διαδηλώσεις, οργανώνουν συνήθως Παρασκευή ή Σάββατο βράδυ το δικό τους πάρτι με τα ΜΑΤ.

Το φαινόμενο των λεγόμενων σκληρών αντιεξουσιαστών πάει πίσω στον χρόνο, αλλά μετά τη νεανική εξέγερση του 2008, η φαντασίωση μιας δυναμικής συνέχειας του έδωσε νέα ώθηση, όπως έδωσε ώθηση και στις επιδρομικές επιχειρήσεις κουκουλοφόρων και στις ένοπλες επιθέσεις. Είναι σαφές ότι η ριζοσπαστικοποίηση εκείνης της νεολαίας και οι συγκρούσεις τον Δεκέμβριο 2008 τροφοδότησαν τη δεξαμενή απ’ όπου αντλούν σε πρώτο επίπεδο αυτές οι οργανωμένες ομάδες.

Στο ίδιο πλαίσιο εγγράφονται και οι κάθε είδους επιθέσεις αντιεξουσιαστών με ακάλυπτα πρόσωπα κυρίως σε πανεπιστήμια, αλλά όχι μόνο. Αν και οι παραπάνω ενέργειες έχουν μεταξύ τους διαφορές, έχουν και έναν κοινό παρονομαστή: Διαμορφώνουν κλίμα φόβου και ως εκ τούτου βιάζουν σε μεγάλο βαθμό την ελευθερία των πολιτών, αλλά και των φοιτητών. Είναι βαθύτατα αντιδημοκρατικές, που δεν νομιμοποιούνται από κανένα αντιεξουσιαστικό ιδεολόγημα. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τρομοκρατία χαμηλής έντασης που αντίκεινται στο Κράτος Δικαίου.

Μηδενική ανοχή σημαίνει “πόλεμος”

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δηλώνει πως θα εφαρμόσει το δόγμα της μηδενικής ανοχής. Δεν είναι σαφές, όμως, εάν έχει συνείδηση τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Μηδενική ανοχή σημαίνει όχι διαχείριση, αλλά ξερίζωμα. Ουσιαστικά σημαίνει κήρυξη “πολέμου” εναντίον του χώρου των επαγγελματιών της βίας, που ασκούν τρομοκρατία χαμηλής έντασης. Ένας τέτοιος “πόλεμος” για να είναι αποτελεσματικός πρέπει να συνδυάζει αστυνομικές επιχειρήσεις, ειδικά νομοθετικά μέτρα και την αναγκαία δεδηλωμένη βούληση εκ μέρους του πολιτικού συστήματος, η οποία να έχει εξασφαλισμένη την ευρύτερη δυνατή κοινοβουλευτική στήριξη.

Εάν η Πολιτεία δεν επιδιώξει με συστηματικό τρόπο την οριστική διάλυση των αντιεξουσιαστικών ομάδων κρούσης, οι οποίες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ασκούν τρομοκρατία χαμηλής (ή και υψηλής) έντασης, το μόνο που θα καταφέρει είναι να προκαλέσει ένα είδος αντάρτικου. Η αστυνομία θα εκκαθαρίζει ένα κατειλημμένο κτήριο, ή ένα κατειλημμένο πανεπιστημιακό χώρο, όπως αυτόν στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, και στη συνέχεια οι ομάδες κρούσης θα επανέρχονται ή θα καταλαμβάνουν άλλον.

Κυβερνητικά στελέχη με περισσή αφέλεια δηλώνουν ότι εάν τα πανεπιστήμια φυλάσσονται από ιδιωτικούς αστυνομικούς το φαινόμενο θα εκλείψει. Αυτό θα ίσχυε εάν δεν υπήρχε η κατάσταση που εδώ και δεκαετίες έχει διαμορφωθεί στον λεγόμενο αντιεξουσιαστικό χώρο. Πόσοι άραγε ιδιωτικοί αστυνομικοί χρειάζονται για να αποκρούσουν μία επιδρομή 50 ή και 100 αποφασισμένων επαγγελματιών της βίας; Είναι δυνατόν να φυλάσσεται αποτελεσματικά κάθε πιθανός στόχος; Προφανώς όχι. Ριζική λύση είναι η εξάρθρωση των τρομοκρατικών ομάδων κι όχι απλώς η αυστηρότερη διαχείριση του προβλήματος.

Η μάχη της ΑΣΟΟΕ

Όταν η αστυνομία πραγματοποιεί επιχειρήσεις εκκαθάρισης κατειλημμένων χώρων, είναι αναπόφευκτο σύσσωμος ο αντιεξουσιαστικός χώρος (ακόμα και όσοι δεν συμμετέχουν σε βίαιες ενέργειες) να αντιδράσουν δυναμικά. Το βλέπουμε ήδη να συμβαίνει στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο με αφορμή την αστυνομική επιχείρηση. Και κατά πάσα πιθανότητα, είμαστε ακόμα στην αρχή.

Εκτός από διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για τις αστυνομικές επιχειρήσεις, πιθανότατα σε πρώτη φάση θα πολλαπλασιασθούν και θα κλιμακωθούν οι τρομοκρατικές επιθέσεις όχι μόνο χαμηλής, αλλά και υψηλής έντασης. Αυτές εκ των πραγμάτων θα οδηγήσουν ή σε αναδίπλωση-υποχώρηση του κράτους με ό,τι αυτό σημαίνει για το κύρος του, ή σε διευρυμένες επιχειρήσεις καταστολής, με ό,τι αυτές συνεπάγονται. Γι’ αυτό και μιλήσαμε για “πόλεμο”.

Όπως κάθε πόλεμος, όμως, έτσι κι αυτός ο ιδιότυπος πόλεμος πιθανότατα να έχει θύματα. Γι’ αυτό η Πολιτεία πρέπει να τον ξεκινήσει μόνο εάν η κυβέρνηση –ευρύτερα το πολιτικό σύστημα– έχει συνείδηση σε ποιον δρόμο μπαίνει. Εάν είναι αποφασισμένη να τον περπατήσει μέχρι το τέλος. Το γεγονός ότι όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις απέφυγαν επιμελώς να κηρύξουν αυτόν τον “πόλεμο” και να πάνε μέχρι το τέλος κάτι λέει. Δεν λέει πως είναι λάθος το δόγμα της μηδενικής ανοχής, αλλά πως όταν το υιοθετείς κι αρχίσεις να το εφαρμόζεις πρέπει να είσαι διατεθειμένος και έτοιμος να αντιμετωπίσεις και τις αναπόφευκτες παρενέργειες.