Η νέα διαχωριστική γραμμή και οι δύο βάρκες

του Σταύρου Λυγερού  – 

Στον ΣΥΡΙΖΑ συχνά συμπεριφέρονται λες και κυβερνούν μόνοι τους. Σ’ αυτό τους διευκόλυνε και ο ίδιος ο Καμμένος, ο οποίος αποδείχθηκε πολύ βολικός εταίρος. Ίσως, επειδή νοιώθει ότι δεν έχει εναλλακτική λύση. Ίσως, επειδή του αρέσει η εξουσία, όπως σε όλους τους πολιτικούς.

Αναμφίβολα, στο ιδεολογικό επίπεδο υπάρχουν πολλές και μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο κυβερνητικών κομμάτων. Στο πολιτικό επίπεδο, όμως, αρχικά τους ένωσε ο αντιμνημονιακός προσανατολισμός. Και όταν το καλοκαίρι του 2015 έκαναν τη μεγάλη στροφή, την έκαναν μαζί, δεδομένου ότι μαζί βίωσαν την απειλή του οικονομικού στραγγαλισμού.

Εξαρχής η αντιπολίτευση αντιμετώπισε την συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σαν εύθραυστη. Γι’ αυτό και εστίασε τα πυρά της ακριβώς εκεί. Προσπαθώντας να ενεργοποιήσουν τα εξαρτημένα αντανακλαστικά των συριζαίων, αντιπολιτευόμενα κόμματα και Μίντια συστηματικά χαρακτήριζαν τους ΑΝΕΛ ακροδεξιό κόμμα και δεν έχαναν ευκαιρία να αποδομούν τον αρχηγό τους.

Είναι αληθές ότι κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά από την πλευρά της “ομάδας των 53”, γκρίνιαζαν κατά καιρούς γι’ αυτή τη σύμπραξη και δεν έχαναν ευκαιρία να αφήνουν και δημοσίως σχετικές αιχμές. Το Μαξίμου, όμως, είχε βολευθεί θαυμάσια με τον Καμμένο και δεν είχε καμία διάθεση να μπει σε περιπέτειες. Όταν, μάλιστα, νομοθετικές πρωτοβουλίες δικαιωματιστών υπουργών έφερναν σε δύσκολη θέση τους ΑΝΕΛ, ο Τσίπρας παρενέβαινε για να γεφυρώσει το χάσμα.

“Χειροπόδαρα δεμένος”

Κάπως έτσι πήγαιναν τα πράγματα μέχρι που προέκυψε η υπόθεση των τηλεφωνικών επαφών του Καμμένου με τον ισοβίτη Γιαννουσάκη για την υπόθεση των ναρκωτικών του πλοίου Noor 1. Με τον χειρισμό του, ο υπουργός Άμυνας βρέθηκε εκτεθειμένος να βομβαρδίζεται από τα κόμματα και τα Μίντια της αντιπολίτευσης.

Οι φωνές εναντίον του στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ πλήθυναν και εντάθηκαν. Ο Τσίπρας, όμως, θεώρησε πως δεν είχε άλλη επιλογή από το να σταθεί δίπλα του, δεδομένου ότι ήθελε να διατηρήσει εν ζωή την κυβέρνηση. Και την επιλογή του την επέβαλε στο κόμμα του με αυτό ακριβώς το επιχείρημα.

Η χωρίς εκπτώσεις στήριξη που το Μαξίμου προσέφερε στον Καμμένο δημιούργησε την εντύπωση και στο πρωθυπουργικό επιτελείο και στην Κουμουνδούρου ότι πολιτικά τον έχουν «χειροπόδαρα δεμένο», όπως χαρακτηριστικά μας είπε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. Ως εκ τούτου, έχουν ελεύθερο πεδίο το πεδίο να ξεδιπλώσουν την “αριστερή” ατζέντα τους.

Ειδικά στην Κουμουνδούρου, άλλωστε, διακατέχονται ακόμα από την πεποίθηση πως με αυτή την ατζέντα μπορούν να εξισορροπήσουν την εφαρμογή των επώδυνων μνημονιακών πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτό δρομολογήθηκε το νομοσχέδιο Κοντονή για την ταυτότητα φύλου.

“Γαλάζια” σφήνα

Έχοντας δει από προηγούμενα επεισόδια και τις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και τη δυσανεξία των ΑΝΕΛ για τέτοιου είδους “ιδεολογικά” νομοσχέδια, η ΝΔ επιχείρησε να εκμεταλλευθεί το ρήγμα στις τάξεις της συμπολίτευσης για να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση. Έτσι, δήλωσε πως ακόμα και εάν συμφωνεί δεν θα ψηφίζει νομοσχέδιο που δεν ψηφίζεται και από τους ΑΝΕΛ.

Το ΠΑΣΟΚ προσχώρησε σ’ αυτή την τακτική, αλλά μόνο με το ένα πόδι. Στην πρόσφατη ψηφοφορία οι παρόντες βουλευτές του δήλωσαν “παρών”. Το δε Ποτάμι ψήφισε θετικά, εξασφαλίζοντας την υπερψήφιση του επίμαχου άρθρου, έστω και με πλειοψηφία κατώτερη του πολιτικού-ψυχολογικού ορίου των 151 βουλευτών.

Τα ρήγματα τους κόλπους της συμπολίτευσης αναμφίβολα τραυμάτισαν πολιτικά την κυβέρνηση. Στο Μαξίμου, ωστόσο, διαπίστωσαν με ικανοποίηση πως η μάχη σ’ αυτό το μέτωπο είχε και τα θετικά της. Δεν είναι μόνο ότι για αρκετές ημέρες απέσπασε την προσοχή από τα καυτά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Είναι κυρίως ότι η αντιπαράθεση για την ταυτότητα φύλου έδειξε να χαράζει μία νέα διαχωριστική γραμμή στην κοινωνία.

Η νέα διαχωριστική γραμμή

Για την ακρίβεια, στο Μαξίμου θεωρούν ότι με αντίστοιχες νομοθετικές πρωτοβουλίες μπορούν να καλλιεργήσουν και να εμπεδώσουν τη διαχωριστική γραμμή πρόοδος-συντήρηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ δε να αναγορευθεί προνομιακός εκφραστής του στρατοπέδου της προόδου.

Στο πρωθυπουργικό επιτελείο θεωρούν ότι με τέτοιου είδους πρωτοβουλίες μπορούν να φέρουν τη ΝΔ σε δυσχερή θέση. Ξέρουν ότι ο Μητσοτάκης και το επιτελείο του δεν έχουν ιδεολογικό πρόβλημα με τέτοια νομοσχέδια. Είναι, όμως, υποχρεωμένοι να λαμβάνουν υπόψη τους την συντηρητική βάση της παράταξης, αλλά και τους ουκ ολίγους “γαλάζιους” βουλευτές που κινούνται σε συντηρητικό μήκος κύματος.

Όπως χαρακτηριστικό το σχόλιο γνωστού καραμανλικού βουλευτή: «θα είχε ενδιαφέρον να δούμε πως θα αντιδρούσε ο Κυριάκος και τι θα γινόταν στο κόμμα αν η κυβέρνηση δεχόταν τις δύο ουσιαστικά τροποποιήσεις που προτείναμε». Με άλλα λόγια, δεν θα είναι πάντα εύκολο για τη ΝΔ να υπεκφεύγει με τον τρόπο που το έπραξε στην πρόσφατη ψηφοφορία.

Πατώντας σε δύο βάρκες

Στο Μαξίμου θεωρούν πως με τέτοιες νομοθετικές πρωτοβουλίες όχι μόνο θα προκαλέσουν εσωτερικές αντιθέσεις στη ΝΔ, αλλά ταυτοχρόνως θα ρυμουλκήσουν προς την πλευρά τους φιλελεύθερες δυνάμεις που κινούνται στο πλαίσιο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης. Για την ακρίβεια, θεωρούν ότι η πρακτική να ψηφίζουν από κοινού επίμαχα νομοσχέδια τέτοιου χαρακτήρα εκ των πραγμάτων θα σπάσει τον πάγο και θα φέρει κοντά την Αριστερά και την Κεντροαριστερά. Όχι στην παραδοσιακή αντιδεξιά βάση, αλλά στη βάση της μεταμοντέρνας διαχωριστικής γραμμής πρόοδος-συντήρηση που θα έχει πεδίο αναφοράς τα δικαιώματα.

Σ’ όλη αυτή την υπό διαμόρφωση στρατηγική, υπάρχει, βεβαίως, το πρόβλημα ΑΝΕΛ. Όπως προαναφέραμε, όμως, στο πρωθυπουργικό επιτελείο θεωρούν πως ο Καμμένος δεν έχει τα περιθώρια να ρίξει την κυβέρνηση. Το πολύ-πολύ σε επίμαχα νομοσχέδια τέτοιου χαρακτήρα να ακολουθεί τη στάση που ακολούθησε στην πρόσφατη ψηφοφορία. Έχοντας, όμως, εξασφαλίσει κοινοβουλευτική υποστήριξη από τον χώρο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορεί να περνάει αυτά τα νομοσχέδια από τη Βουλή.

Στο πρωθυπουργικό επιτελείο σχεδιάζουν να πάνε όσο πάνε, πατώντας σε δύο βάρκες. Από τη μία να διατηρούν την κυβερνητική συνεργασία με τους ΑΝΕΛ. Από την άλλη να διαμορφώνουν το πολιτικό κλίμα για να συμπορευθούν μετεκλογικά με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη. Και εάν η ηγεσία της μετεκλογικά προτιμήσει να συμπράξει με τον Μητσοτάκη στον σχηματισμό κυβέρνησης, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει μεγαλύτερες δυνατότητες να διεισδύσει πολιτικά-εκλογικά στη βάση της Κεντροαριστεράς.