Η 'παιδική ασθένεια', τα 7+1000 λάθη και το 'σύνδρομο Βενιζέλου'

«Το άρθρο ‘Τα εφτά μηνύματα που δεν πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ’ έπρεπε να το γράψεις πριν τις εκλογές και όχι μετά“, παρατήρησε εικονικός φίλος του Διαδικτύου. Του απάντησα πως το έκανα συστηματικά μέχρι το δημοψήφισμα και τη συνθηκολόγηση με τις Βρυξέλλες κι έκτοτε, πιο χαλαρά όταν χρειαζόταν. Τώρα είναι σκόπιμη μια πιο ‘θεωρητική’ εξήγηση που νομίζω εκφράζει την σιωπή πολλών αριστερών κατά την διάρκεια της τετραετούς διακυβέρνησης.

Τα 7+1000 λάθη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ήταν πολύ μικρά, πολύ μικροκομματικά τόσο μπροστά στο εθνικό εγχείρημα της διεκπεραίωσης του μνημονίου, όσο και μπροστά στο ιστορικό καθήκον της δημοκρατικής Αριστεράς. Θα επικαλεστώ μάλιστα τον Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν, παρότι τον θεωρώ υπεύθυνο για την εργαλειοποίηση του μαρξισμού και για την εκκόλαψη του σταλινισμού.

Λέει, λοιπόν, ο Λένιν στο ‘Αριστερισμός, παιδική αρρώστια του κομμουνισμού’ πως όταν γίνεται μια μακρόχρονη, πεισματική, σφοδρή πάλη, ύστερα από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα αρχίζουν συνήθως να διαγράφονται τα κεντρικά, τα βασικά επίμαχα σημεία που από τη λύση τους εξαρτιέται η οριστική έκβαση της καμπάνιας. Και που σε σύγκριση μ’ αυτά περνούν όλο και περισσότερο σε δεύτερη μοίρα όλα τα λογής-λογής μικρά και ασήμαντα επεισόδια της πάλης. Έτσι έχουν τα πράγματα και με την εσωκομματική μας πάλη που εδώ και μισό κιόλας χρόνο έχει επικεντρώσει την προσοχή όλων των μελών του κόμματος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ του 4%, χωρίς επεξεργασίες της πραγματικότητας και μόνο με την αισιοδοξία της βούλησης (ο Αλέξης παραδέχθηκε το βράδυ της ήττας πως ήταν υπερβολική), έδωσε μια τιτάνια μάχη και την κέρδισε παρόλα τα στρατηγικά και τα τακτικά λάθη που έκανε. Το αν πρόκειται για μια πύρρειο νίκη θα το δούμε στις 7 Ιουλίου. Ίσως τότε να διαπιστώσουμε ευρύτερα, αν ως εκλογικό σώμα πάσχουμε ακόμη από το ‘σύνδρομο Βενιζέλου’ (εκλογές 1920, δολοφονία Καποδίστρια κ.ο.κ.) ή όχι.

Ως πολιτικός παρατηρητής και έχοντας την εμπειρία ως οικονομικός συντάκτης 35 προϋπολογισμών επικεντρώθηκα αυτά τα χρόνια στο δάσος και όχι στο δέντρο. Έβλεπα τα παράσιτα που αναπτύσσονταν, αλλά ήξερα πως δεν μπορούσε να ανοίξει εσωτερικό μέτωπο σε αυτή τη φάση. Αυτό θα μπορούσε και πρέπει να συμβεί στην δεύτερη τετραετία διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ, αν κερδίσει τις εκλογές, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο πια.

Πάντως, μέχρι αποδείξεως του εναντίου, η κυβερνώσα Αριστερά διατηρεί απόλυτα το ηθικό της κύρος, άσχετα από ορισμένες ασχήμιες και πολιτικούς συμβιβασμούς. Όπως αποδείχθηκε στο Στάλινγκραντ, το ειδεχθές και οπορτουνιστικό Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ ήταν ένας τακτικός ελιγμός. Έτσι, και οι σκληρές νεοφιλελεύθερες πολιτικές που υποχρεώθηκε να εφαρμόσει ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν του αφαιρούν ούτε την αριστεροσύνη του, όπως χλευάζει η προπαγάνδα των άλλων, ούτε το ηθικό του κύρος που έφερε εις πέρας μια εθνική υπόθεση.

Μανιφέστο ανάτασης!

Δύο ακόμη σκέψεις. Πρώτον, καλό είναι να αφαιρεθεί από τον προγραμματικό λόγο η πολιτική πρόθεση του ‘κοινωνικού μετασχηματισμού’. Στην εποχή μας αυτά τα πράγματα δεν συντελούνται εκ των άνω με τη μηχανική της εξουσίας, γιατί ο κόσμος καταλαβαίνει και αντιδρά, αλλά με τις ιδέες και τα προγράμματα (βλέπε πρακτική Γερουλάνου). Δεύτερον, θα ήθελα εδώ να επαναλάβω γραπτώς για πολλοστή φορά μια σκέψη που έγραψε το 2014 ο μόνος, ίσως, ζωντανός διανοητής της Αριστεράς Στέλιος Ελληνιάδης υπό τον τίτλο ‘Συμβολή στο αύριο: Μανιφέστο ανάτασης!’:

«Η Αριστερά πρέπει ή να κάνει επανάσταση και άμεσα σοσιαλισμό, που –για αντικειμενικούς και υποκειμενικούς λόγους– το βλέπω πολύ χλωμό, ή να παίξει δέκα ρόλους ταυτόχρονα για να ξαναστήσει τη χώρα στα πόδια της, που είναι πολύ δύσκολο, αλλά μονόδρομος. Δέκα ρόλους plus, γιατί πρέπει να καλύψει το κενό της αστικής τάξης, το κενό της σοσιαλδημοκρατίας, το κενό του κέντρου, το κενό που δημιουργεί η πολυδιάσπαση στην Αριστερά χωρίς ένα ενωμένο σύγχρονο επαναστατικό φορέα, να καλύψει το κενό της συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζομένων, το κενό του διαλυμένου κράτους, τα κενά ταμεία, το κενό της ανεργίας, το κενό της στραπατσαρισμένης κοινωνίας, το κενό της έλλειψης συμμάχων, το κενό του οράματος και το κενό από τις πάσης φύσεως ανεπάρκειες της υπαρκτής Αριστεράς».

Και καταλήγει: «Το έργο είναι πολυσχιδές και δύσκολο, αλλά ίσως είναι και μια σπάνια ευκαιρία για να γίνουν μερικά σημαντικά πράγματα σε άλλη βάση, εξ αρχής. Να ξαναστηθούν αλλιώς». Είχα ερμηνεύσει αυτή την καταπληκτική σύνοψη της πραγματικότητας ως εξής: το πιο αριστερό πράγμα που θα μπορούσε να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στη χρεοκοπημένη χώρα των κοτζαμπάσηδων και της διαπλοκής ήταν και είναι να δημιουργήσει συνθήκες συγκρότησης μιας ευρωπαϊκής αστικής τάξης.