Η πολιτική αντίφαση του νικητή Μελανσόν

Υπενθυμίζουμε ότι το Λαϊκό Μέτωπο εξαρχής δήλωσε πως θα αποσύρει τους υποψηφίους του σε όσες εκλογικές περιφέρειες (μονοεδρικές) ήταν τρίτοι, προκειμένου να αποτρέψει την εκλογή υποψηφίου της Εθνικής Συσπείρωσης, στέλνοντας τους ψηφοφόρους του στον αντίπαλό του. Στην ίδια γραμμή κινήθηκε και το κόμμα του Μακρόν. Είναι ακριβώς αυτή η αντι-Λεπέν συμμαχία που στέρησε πολλές έδρες από την Εθνική Συσπείρωση, ενισχύοντας σε έδρες τα δύο κόμματα. Ουσιαστικά, συνέβη ό,τι είχε συμβεί και σ’ όλες τις προηγούμενες εκλογές, προεδρικές και βουλευτικές. Από ό,τι φάνηκε, λοιπόν, το αντί-Λεπέν σύνδρομο, αν και σχετικά αμβλυμένο, παραμένει κυρίαρχο.

Η σύνθεση της νέας Εθνοσυνέλευσης εγείρει σοβαρά εμπόδια σε ό,τι αφορά στον σχηματισμό κυβέρνησης. Η Εθνική Συσπείρωση ήλπιζε ότι εάν δεν θα είχε απόλυτη πλειοψηφία θα μπορούσε να συμμαχήσει με τους Ρεπουμπλικάνους, όπως, άλλωστε, είχε διαφανεί και προεκλογικά. Τώρα πλέον, οι ζυμώσεις έχουν μετατοπιστεί αριστερότερα. Ένα σενάριο για κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι μία συμμαχία του κόμματος του Μακρόν με τους δεξιούς Ρεπουμπλικάνους και τους Σοσιαλιστές. Αυτό, όμως, προϋποθέτει ότι οι τελευταίοι θα διασπάσουν το Λαϊκό Μέτωπο, μέσω του οποίου και ουσιαστικά αναγεννήθηκαν πολιτικά-εκλογικά. Εάν συμβεί αυτό, θα τιναχθεί στον αέρα η όλη προοπτική μίας αριστερής κυβερνητικής πλειοψηφίας.

Ο Μελανσόν, ο οποίος αναμφισβήτητα πιστώνεται σε μεγάλο βαθμό την εκλογική νίκη του Λαϊκού Μετώπου, δήλωσε ότι ζητάει εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης, προσθέτοντας: «Αρνούμαστε να συμμετάσχουμε σε διαπραγματεύσεις με το κόμμα του Γάλλου προέδρου. Εδώ και εφτά χρόνια αγωνιστήκαμε ενάντια στην κυβέρνησή του». Ουσιαστικά, δηλαδή, ο Μελανσόν ζητάει να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας, αφού αποκλείει συμμαχία με το κόμμα του Μακρόν. Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι οι Σοσιαλιστές δεν έχουν μιλήσει σχετικά. Είναι κοινό μυστικό, άλλωστε, ότι σε κρίσιμα ζητήματα, όπως π.χ. η θέση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι θέσεις της Ανυπότακτης Γαλλίας είναι πολύ διαφορετικές από τις αντίστοιχες των Σοσιαλιστών.

Δεν αποκλείεται, λοιπόν, επί του θέματος να προκληθεί αντίθεση και ενδεχομένως σύγκρουση των δύο βασικών συνιστωσών του Λαϊκού Μετώπου. Αν κρίνουμε από το κλίμα που επικρατούσε στους κόλπους των Σοσιαλιστών, αυτοί δεν αποκλείουν μία σύμπραξη με το κόμμα του Μακρόν, στην οποία θα μπορούσαν με αξιώσεις να διεκδικήσουν την πρωθυπουργία, αφού το κόμμα του Γάλλου Προέδρου πιθανότατα θα αρνηθεί να αποδεχθεί πρωθυπουργό από το κόμμα του Μελανσόν. Προφανώς, ο Γάλλος πρόεδρος θα προτιμούσε μία κυβερνητική σύμπραξη με τους Ρεπουμπλικάνους και τους Σοσιαλιστές, η οποία θα καθιστούσε αρκετά πιθανό να επιλεγεί πρωθυπουργός από το κόμμα του.

Η αντίφαση του Μελανσόν

Στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να υπογραμμίσουμε την αντίφαση της πολιτικής του Μελανσόν, η οποία πηγάζει από την ταξινόμηση των κομμάτων στο γραμμικό άξονα Αριστερά-Δεξιά. Ενώ αρνείται να συνεργαστεί με το κόμμα του Μακρόν, το ενίσχυσε αποφασιστικά στο επίπεδο των εδρών, εκτοξεύοντάς το στη δεύτερη θέση και αποτρέποντας πιθανή διαλυτική κρίση του. Το επιχείρημα του αρχηγού της Ανυπότακτης Γαλλίας ήταν ότι έπρεπε να κλείσει τον δρόμο στην Εθνική Συσπείρωση. Με την ίδια λογική ο ίδιος και το κόμμα του είχε ξεκάθαρα υποστηρίξει την υποψηφιότητα του Μακρόν στον δεύτερο γύρο των τελευταίων προεδρικών εκλογών, εξασφαλίζοντας την άνετη επανεκλογή του.

Η στάση του στις εκλογές είναι σε αντίφαση με την αρνητική θέση του για κυβερνητική σύμπραξη με τους “μακρονιστές”. Κι αυτό, επειδή οι εκλογές διεξάγονται για να επιλεγεί η εκτελεστική και νομοθετική εξουσία. Ενώ η Ανυπότακτη Γαλλία θεωρείται αντισυστημικό κόμμα, όπως και –με άλλο τρόπο– η Εθνική Συσπείρωση, το κόμμα του Μακρόν είναι το απολύτως συστημικό κόμμα, όπως και η πολιτική του Γάλλου προέδρου. Πρόκειται για μία άλλη όψη της ίδιας αντίφασης.

Ας σημειωθεί ότι τα φτωχότερα στρώματα (κατά κανόνα εργάτες και κοινωνικά περιθωριοποιημένοι) ψηφίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό Λεπέν (περίπου κατά 70%) και σε πολύ μικρότερο βαθμό Λαϊκό Μέτωπο (περίπου 30%). Η κοινωνική περιθωριοποίηση διασυνδέεται πολιτικά με το μεταναστευτικό πρόβλημα, επί του οποίου υπάρχει ξεκάθαρη διαχωριστική γραμμή στους κόλπους της γαλλικής κοινωνίας.

Τα λαϊκά στρώματα

Μεγάλα τμήματα των λαϊκών στρωμάτων έχουν και γι’ αυτόν τον λόγο στραφεί προς την Εθνική Συσπείρωση, η οποία και σε άλλα ζητήματα θεωρείται από αυτά αντισυστημικό κόμμα, ότι οι άρχουσες ελίτ την πολεμούν με όλους τους τρόπους. Με άλλα λόγια, αυτοί οι ψηφοφόροι ούτε θεωρούν τον εαυτό τους ακροδεξιό και ρατσιστή, ούτε “αγοράζουν” τον πολιτικό στιγματισμό του κόμματος της Λεπέν σαν “ακροδεξιού”, όπως αυτός εκπέμπεται από όλα τα συστημικά κόμματα, Μίντια και ακαδημαϊκούς.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιο κυβερνητικό σχήμα τελικώς θα διαμορφωθεί. Τα τρία μεγάλα μπλοκ στην Εθνοσυνέλευση (Λαϊκό Μέτωπο, “μακρονιστές” και Εθνική Συσπείρωση) θα παραμείνουν αρραγή ή θα διασπαστούν; Ο κίνδυνος αυτός απειλεί μόνο το Λαϊκό Μέτωπο, όπως αναλύσαμε παραπάνω. Εάν, πάντως, ο Μελανσόν αλλάξει θέση και δεχθεί την κυβερνητική συνεργασία με τους “μακρονιστές” οι αριθμοί στην Εθνοσυνέλευση βγαίνουν, αλλά είναι πολύ αμφίβολο εάν συμβιβάζονται οι πολιτικές.

Ο αρχηγός της Ανυπότακτης Γαλλίας δεν ανήκει στην κατηγορία των πολιτικών που άλλα λένε όταν βρίσκονται στην αντίπολίτευση κι άλλα κάνουν (ή συνυπογράφουν) όταν βρεθούν στην εξουσία. Αυτός είναι ο λόγος που το ίδιο το Λαϊκό Μέτωπο έχει μέσα του τον σπόρο της διάσπασης. Το κοινό προεκλογικό πρόγραμμα, άλλωστε, είναι πρόχειρο, ελλιπές και σε καμία περίπτωση ικανό να συγκρατήσει τις υφιστάμενες ιδεολογικές-πολιτικές αντιθέσεις.