Η “σωστή πλευρά της Ιστορίας” ανοίγει παράθυρο εκλογών

Ερωτηματικά και ανησυχία, όχι μόνο στην αντιπολίτευση, αλλά και μέσα στη ΝΔ, προκαλεί η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να τοποθετήσει –με τον κραυγαλέο τρόπο που το έκανε– την Ελλάδα «στην σωστή πλευρά της Ιστορίας». Με αυτή την ατάκα, που συνεχώς επαναλαμβάνει, δικαιολογεί το γεγονός ότι πρωτοστατεί στο αντιρωσικό μέτωπο. Το ερώτημα εάν η πρωθυπουργική πολεμική ρητορική (όχι η αναγκαία καταδίκη της ρωσικής εισβολής) εξυπηρετεί μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τα εθνικά συμφέροντα.

Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι πήρε την απόφαση για αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία μόνος του, χωρίς διαβούλευση, καθώς επίσης ότι θεωρεί περίπου άχρηστες τις συσκέψεις του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών. Δεν είναι δίχως σημασία ότι η σχετική απόφαση ελήφθη όχι σε συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ (σημαντικό στο συμβολικό πεδίο), αλλά σε μία σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, από την οποία μάλιστα απουσίαζε ο υπουργός Εξωτερικών.

Η κατάσταση επιβαρύνεται, καθώς είναι εμφανές ότι σε ό,τι αφορά τον χειρισμό της ουκρανικής κρίσης υπάρχει διάσταση μεταξύ Μαξίμου και υπουργείου Εξωτερικών. Το ανέδειξε (από σφάλμα;) ο ίδιος ο πρωθυπουργός στην Βουλή, λέγοντας στον Αλέξη Τσίπρα να μην αναζητά διαφωνίες. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα απάντησε ότι δεν υπαινίχθηκε κάτι τέτοιο και ότι σε άλλον απαντούσε ο πρωθυπουργός.

Πάντως την απουσία του Νίκου Δένδια συνόδευσαν διαρροές από το Μαξίμου για “φιλορωσική στάση” του! Αιτιάσεις που ενισχύθηκαν από την παρέμβαση του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος χαρακτήρισε ατόπημα του υπουργού Εξωτερικών το ότι ζήτησε στην συνάντησή του με  τον Λαβρόφ (μερικές ημέρες πριν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία) μεσολάβηση της Μόσχας μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας.

Διαφορά προσέγγισης προκύπτει και από την ανησυχία που εκδηλώνει ο Νίκος Δένδιας για την ελληνική ομογένεια της Ουκρανίας. Εν ολίγοις, είναι σαν να θέτει το ερώτημα τι θα γίνει με τους ομογενείς μετά την απόφαση για αποστολή στρατιωτικής βοήθεια, που καθιστούν πιθανό το ενδεχόμενο να υπάρξουν αντίποινα από την ρωσική πλευρά.

Τραύμα στις ελληνορωσικές σχέσεις

Η διάσταση Μητσοτάκη-Δένδια είναι ένα ακόμη επεισόδιο στον παρατεταμένο “ψυχρό πόλεμο” μεταξύ του πρωθυπουργού και του “δελφίνου” της ΝΔ. Η στάση όμως του πρωθυπουργού εγείρει ευρύτερες ανησυχίες. Η κυβέρνηση, με την προσωπική απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν αρκέστηκε στη καταδίκη της εισβολής και στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών κυρώσεων, στις οποίες συμφωνούν όλοι. Ούτε στην αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας για την οποία επίσης υπάρχει συμφωνία.

Τα παραπάνω ήταν αναμενόμενα και από τη Μόσχα, που αντιλαμβάνεται τις δεσμεύσεις που έχουν οι χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Αυτό που οξύνει το κλίμα στις ελληνορωσικές σχέσεις είναι ότι η Αθήνα όχι μόνο είναι στη “σωστή πλευρά της Ιστορίας”, αλλά εμφανίζεται να πρωτοστατεί στον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Η Ρωσία, όμως, θα συνεχίσει να είναι μεγάλη δύναμη και μετά το πέρας του πολέμου στην Ουκρανία. Υπενθυμίζουμε ότι ο Μεντβέντεφ έχει ήδη δηλώσει ότι η κρίση είναι ευκαιρία για τη Μόσχα να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις με φίλους και εχθρούς.

Η ανησυχία είναι υπαρκτή σε βουλευτές της ΝΔ. Την συμπύκνωνε παλαιός βουλευτής ως εξής: «Μας πήρε δεκαετίες να οικοδομήσουμε τις σχέσεις με την Ρωσία και μάλιστα ήταν πολιτική που ξεκίνησε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, την συνέχισε ο Κώστας Καραμανλής και την υπηρέτησε και ο Αντώνης Σαμαράς. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέστρεψε τις ελληνορωσικές σχέσεις -ή ότι είχε απομείνει από την πολιτική Κοτζιά- μέσα σε 48 ώρες». Αν και αποφεύγουν τις δημόσιες τοποθετήσεις, είναι πολλοί οι βουλευτές που συμφωνούν με το Νικήτα Κακλαμάνη, ο οποίος δήλωσε ότι «η αποστολή στρατιωτικής βοήθειας είναι κίνηση υψηλού ρίσκου και ο χρόνος θα δείξει εάν δικαιωθεί».

Ανησυχία για τις επιπτώσεις στην Ελλάδα τόσο στα ενεργειακά όσο και στο πεδίο των σχέσεων με την Τουρκία έχει και ο Αντώνης Σαμαράς, σύμφωνα με βουλευτές που συνδέονται μαζί του. Για τη μεν ενεργειακή πολιτική, έχει εδώ και πολύ καιρό εκφράσει την διαφωνία του τόσο με την εσπευσμένη και ταχεία απολιγνιτοποίηση, όσο και με την εγκατάλειψη της εξόρυξης φυσικού αερίου από τα πιθανολογούμενα κοιτάσματα που διαθέτει η χώρα.

Το “πατριωτικό μπλόκ” της ΝΔ εκφράζει επιφυλάξεις και για την επιμονή του πρωθυπουργού για συνάντηση με τον Ερντογάν (που προετοιμάζεται στο παρασκήνιο), σε συνάρτηση με τη δήλωση ότι είναι έτοιμος να συζητήσει «τις μεγάλες διαφορές με την Τουρκία με προεξάρχουσα την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών». Η δήλωση ερμηνεύεται ως αναθεώρηση της πάγιας εθνικής θέσης ότι μία είναι η ελληνοτουρκική διαφορά, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ.

“Η σωστή πλευρά της Ιστορίας” και οι κάλπες

Στις δημόσιες εμφανίσεις του την εβδομάδα που πέρασε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδειξε ότι αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να στήσει κάλπες, εκμεταλλευόμενος και το πολιτικό παράθυρο που ανοίγει για την κυβέρνηση η ουκρανική κρίση. Φυσικά, στο σχετικό ερώτημα (στην συνέντευξή του στον Alpha) απάντησε αρνητικά. Ωστόσο, στην συνέχεια, αφού επανέλαβε ότι «η Ελλάδα είναι στη σωστή πλευρά της Ιστορίας», έθεσε το βασικό δίλημμα «σταθερότητα ή περιπέτειες;», που θα κληθούν να απαντήσουν οι ψηφοφόροι.

Απευθύνθηκε μάλιστα στο “αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο” θυμίζοντας: «Δεν πρέπει να ξεχνάνε οι πολίτες ότι αν αυτή η κρίση είχε τύχει πριν από τέσσερα χρόνια, θα ήταν υπουργός Άμυνας ο κ. Καμμένος, ο οποίος σήμερα κάνει like στις αναρτήσεις της ρωσικής πρεσβείας. Κατά συνέπεια, το ποιος θα διαχειρίζεται κρίσιμες εθνικές υποθέσεις σε έναν κόσμο εξαιρετικά ασταθή, θα αποτελέσει και αυτό ένα ζητούμενο των εκλογών».

Το ερώτημα-δίλημμα έχει νόημα όσο είναι νωπή η ουκρανική κρίση και όχι στο τέλος της τετραετίας όπου –τουλάχιστον με την σημερινή πρόβλεψη– θα κυριαρχούν οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της ακρίβειας, την οποία θα επιδεινώσει περαιτέρω η ενεργειακή κρίση. Μέσα από αυτό το πρίσμα θα εμφανιστεί προεκλογικά ως επικεφαλής του μετώπου της “σωστής πλευράς της Ιστορίας”. Οι πρώτες μετρήσεις, πάντως, στην κοινή γνώμη, δεν τον δικαιώνουν. Παρά τον καταιγισμό προπαγάνδας η ελληνική κοινή γνώμη παραμένει επιφυλακτική, όπως έδειξε η έρευνα της Prorata για την “ΕφΣυν”.

Χωρίς απάντηση το κόστος ενέργειας

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος ανακοίνωσε την κάθοδό του στις επόμενες εκλογές, στον δυτικό τομέα της Β’ Αθηνών με το “γαλάζιο” ψηφοδέλτιο. Πρόκειται για κίνηση με στόχο το σημιτικό μπλοκ. Επίσης, ανακοίνωσε “επιταγή ακρίβειας”, η οποία θα δοθεί μέσα στον Μάρτιο στα φτωχά νοικοκυριά και προανήγγειλε μέτρα για το στεγαστικό πρόβλημα της νέας γενιάς.

Το Μαξίμου και το οικονομικό επιτελείο δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την ενεργειακή ακρίβεια, κυρίως σε ό,τι αφορά την επιβάρυνση της παραγωγικής διαδικασίας. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν περιθώρια για ουσιαστικά ενίσχυση των νοικοκυριών για να αντιμετωπίσουν το δυσβάστακτο κόστος της ενέργειας, ούτε και τις επιχειρήσεις. Στο ερώτημα αυτό η μόνη απάντηση είναι η ελπίδα ότι η ΕΕ, στον απόηχο της εισβολής στην Ουκρανία, θα πάρει μέτρα για την κοινή αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους της ενέργειας.

Στους εκλογικούς υπολογισμούς του, το Μέγαρο Μαξίμου από την μία πλευρά της ζυγαριάς βάζει το αυξημένο κόστος που θα πλήξει τα νοικοκυριά, αλλά και την επιχειρηματικότητα, κι από την άλλη πλευρά της ζυγαριάς βάζει τις ενδείξεις για μία πολύ καλή τουριστική σεζόν που θα προσκομίσει αυξημένα έσοδα. Στο πρωθυπουργικό περιβάλλον όσοι τάσσονται κατά των πρόωρων εκλογών σημειώνουν ότι δεν είναι εύκολο εν μέσω των κραδασμών από την ουκρανική κρίση, να μπει η χώρα σε μία σχεδόν δίμηνη πολιτική περιπέτεια, αφού τόσο χρόνο υπολογίζεται ότι θα πάρουν οι διπλές εκλογές. Αν και η ένσταση δεν είναι αβάσιμη, η πολιτική σκοπιμότητα φαίνεται πως σπρώχνει τα πράγματα προς τις πρόωρες κάλπες.