Η πρωθυπουργική συγγνώμη και το “χαμένο φιλότιμο”

Σε έντονες αντιπαραθέσεις οδήγησε η συζήτηση στη Βουλή για τις πυρκαγιές, με την αντιπολίτευση να αναζητά το “χαμένο φιλότιμο” πίσω από την πρωθυπουργική συγγνώμη, την οποία αμφισβήτησε ως προσχηματική από την στιγμή που εκφράστηκε. Σε αυτό βοήθησε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος στην πρωτολογία του απέδωσε την καταστροφή στην κλιματική αλλαγή και –αν και σε χαμηλότερους τόνους απ’ ότι πριν μερικές ημέρες– υποστήριξε ότι ο μηχανισμός λειτούργησε.

Εκείνο που όμως έριξε πραγματικά λάδι στη φωτιά ήταν ότι ο πρωθυπουργός ουσιαστικά κάλεσε την αντιπολίτευση, αν έγιναν κάποια λάθη σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς, όπως είπε, «πύρινης επίθεσης που η χώρα είχε να βιώσει πολλά χρόνια» να τα επισημάνει. «Πείτε μας που ακριβώς έγινε το λάθος» είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στην τελευταία πυρκαγιά στα Βίλια, για την οποία ανέφερε ότι παρότι κινητοποιήθηκε ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός χρειάστηκαν τρεις ημέρες για να σβήσει.

Πρώτος ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος πήρε τον λόγο αμέσως μετά, σχολίασε με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο, την τοποθέτηση, την στάση και κυρίως το ύφος του πρωθυπουργού, που –όπως είπε– έδειχνε σαν να μην έχει καταλάβει τίποτε. Μένοντας στην προτροπή του Μητσοτάκη για υπόδειξη των λαθών από την αντιπολίτευση, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ διερωτήθηκε για ποιον λόγο ζήτησε τη συγγνώμη, αφού δεν αναγνωρίζει κανένα λάθος. Για να υποστηρίξει στη συνέχεια ότι σήμερα «πήρε πίσω την ψεύτικη συγγνώμη που είπε στον ελληνικό λαό τις ώρες της καταστροφής», κατηγορώντας τον πρωθυπουργό ότι ακολουθεί την πεπατημένη της επικοινωνιακής αντιμετώπισης.

Ανάλογη ήταν η αντιμετώπιση της πρωθυπουργικής πρωτολογίας και από τη Φώφη Γεννηματά, η οποία επέμεινε στον προσχηματικό χαρακτήρα της συγγνώμης. Επικαλούμενη, μάλιστα, τη γνωστή λαϊκή ρήση για το χάσιμο του φιλότιμου μετά την ανακάλυψη της συγγνώμης, έθιξε ιδιαίτερα το γεγονός, ότι ακόμη δεν έχει γίνει καταλογισμός ευθυνών και οι εμπλεκόμενοι υπουργοί παραμένουν στις θέσεις τους.

Όπως και οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί, η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ επέμεινε στην κριτική της ότι το λεγόμενο επιτελικό κράτος δεν λειτούργησε, παρά τα εύσημα που του απέδωσε ο πρωθυπουργός. Τόνισε, μάλιστα, ότι πάντα το κράτος ήταν επιτελικό και με το βλέμα στο ΣΥΡΙΖΑ είπε: «Μόνο που, άλλοτε, είχε άλλες επιδόσεις και άλλους εκπροσώπους. Σήμερα το εκπροσωπεί ο κ. Γεραπετρίτης, ο κ. Σκέρτσος, ο κ. Πιερρακάκης. Παλαιότερα το αντιπροσώπευαν ο κ. Φλαμπουράρης, ο κ. Παππάς, ο κ. Βερναρδάκης».

Στόχος η συγγνώμη και οι ανεμογεννήτριες

Η συγγνώμη βρέθηκε στο επίκεντρο της τοποθέτησης και του Δημήτρη Κουτσούμπα, ο οποίος τόνισε ότι είναι κρίσιμο να μην ξεχαστούν «οι εγκληματικές ευθύνες’ και να αναζητηθούν οι ευθύνες. Ωστόσο, αν και το επιχείρημα του πρωθυπουργού για τις “ευθύνες” της κλιματικής αλλαγής το αντέκρουσαν τόσο ο Τσίπρας όσο και η Γεννηματά, ο Γ.Γ. του ΚΚΕ το πήγε ένα βήμα παραπέρα.

Είναι «ντροπή σας» να επικαλείστε την κλιματική αλλαγή, είπε. Έφερε ως παράδειγμα το γεγονός ότι δεν λειτουργούσαν πυροσβεστικά μέσα και δεν υπήρχε συγκροτημένο σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης. Σε τί ευθύνεται γι’ αυτό η κλιματική αλλαγή, αναρωτήθηκε. Δεν θέλει πολύ μυαλό για να καταλάβει κάποιος ότι κλιματική αλλαγή πάντα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει είπε ο Γ.Γ. του ΚΚΕ.

Την άποψη αυτή στήριξε και ο Κυριάκος Βελόπουλος, ο οποίος επέκρινε τις προηγούμενες κυβερνήσεις γιατί δεν ανανέωσαν τον στόλο των πυροσβεστικών αεροσκαφών τα τελευταία 30 χρόνια. Από την πλευρά του, ο Γιάννης Βαρουφάκης ζήτησε φυσική αναδάσωση των καμένων εκτάσεων και καμία αλλαγή στη χρήση γης για 30 χρόνια. Ο γραμματέας του ΜέΡΑ ζήτησε επίσης να μην τοποθετηθεί καμία ανεμογεννήτρια στη στεριά και να προσανατολιστεί η κυβερνητική πολιτική στις θαλάσσιες ανεμογεννήτριες. Το θέμα των ανεμογεννητριών τέθηκε άλλωστε από όλους τους πολιτικούς κυρίως της ελάσσονος αντιπολίτευσης, με αφορμή και πάλι την αποστροφή του πρωθυπουργού ότι μπορούν να συνυπάρξουν με το δάσος.

Σήκωσε το γάντι ο Τσίπρας

Κριτική ασκήθηκε και στην πολιτική των εκκενώσεων, που ο πρωθυπουργός εκθείασε στην πρωτολογία του, επισημαίνοντας ότι σε αυτές τις πυρκαγιές δεν υπήρξαν νεκροί, με εξαίρεση τον θανάσιμο τραυματισμό του εθελοντή πυροσβέστη, στον οποίο αναφέρθηκε με το μικρό του όνομα. Οι πολιτικοί αρχηγοί, κυρίως ο Τσίπρας και η Γεννηματά, επισήμαναν την συμβολή κατοίκων και ειδικά των νέων στην διάσωση οικισμών. Ο Μητσοτάκης επανήλθε σε αυτό στην δευτερολογία του και με μακάβριες περιγραφές αναφέρθηκε στην τραγωδία στο Μάτι, κατηγορώντας τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα για επικοινωνιακά σόου.

Αν και παραδέχθηκε ότι στο θέμα της φυσικής καταστροφής η κυβέρνησή του πέρασε κάτω από τον πήχη που έθεσε, ο πρωθυπουργός είπε ότι αυτές τις ημέρες «μετρούσαμε στρέμματα και όχι φέρετρα», επιμένοντας στην αντιδιαστολή της φετινής κατάστασης με την 23η Ιουλίου του 2018, αλλά και δυσανάλογων συνθηκών. Κυρίως σε ό,τι αφορά τον αριθμό των πυρκαγιών που ήταν σε εξέλιξη, το μέγεθός τους, αλλά και την ισχύ των ανέμων.

Ο Τσίπρας σήκωσε το γάντι και απάντησε στον Μητσοτάκη ότι στην δευτερολογία του έδειξε τον πραγματικό του εαυτό. Τον κατηγόρησε, μάλιστα, ότι έγινε πρωθυπουργός με τυμβωρυχία και ότι συνεχίζει έτσι, αλλά και ότι με τη στάση του ρίχνει ουσιαστικά “λευκή πετσέτα”. Κι αφού τα χτυπήματα κάτω από τη μέση είχαν ήδη αρχίσει, επέκρινε τον Μητσοτάκη για την φράση του ότι «οι πολίτες θέλουν ένα ελικόπτερο πάνω από το χωριό τους», υπενθυμίζοντας ότι ο ίδιος (ο Μητσοτάκης) σήκωσε δύο στρατιωτικά ελικόπτερα για να δει παράσταση του Λιγνάδη στην Επίδαυρο και για να μην χαλάσει τις διακοπές του στην Αντίπαρο.

«Έχετε κάτι να απαντήσετε για το σήμερα, γιατί εμείς για το Μάτι κριθήκαμε στις εκλογές» συνέχισε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ζητώντας από τον Μητσοτάκη να πει που έγιναν τα λάθη. Του θύμισε επίσης ότι μετά την τραγωδία στο Μάτι είχαν αποπεμφθεί ο τότε αρχηγός της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, οι οποίοι αναβαθμίστηκαν από την ΝΔ, ο πρώτος πολιτικά και ο δεύτερος υπηρεσιακά, ενώ σήμερα όλοι παραμένουν στις θέσεις τους.

Θέμα και με την διαδικασία

Ο πρωθυπουργός, αν και αρχικά είχε ειπωθεί από το προεδρείο ότι –λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων– θα κάνει μαζί την δευτερολογία και την τριτολογία του ξαναπήρε τον λόγο, αμέσως μετά, για να κατηγορήσει τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι λέει ψέματα για τα εναέρια μέσα και ότι φέτος είχαμε περισσότερα από ποτέ. Απαντώντας προσωπικά στον Τσίπρα και στην αναφορά του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κρίθηκε στις εκλογές για το Μάτι, είπε ότι και το επιτελικό κράτος «θα κριθεί εκ του αποτελέσματος».

«Το ταμείο γίνεται την ώρα των εκλογών» τόνισε, προσθέτοντας ότι καταλαβαίνει ότι ο Τσίπρας «δεν έχει καμία πρεμούρα» να ζητήσει εκλογές και ότι τους λόγους τους γνωρίζει ο ίδιος. Έφυγε έτσι από το ερώτημα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης γιατί δεν υπήρξε απόδοση ευθυνών (παραιτήσεις), τις οποίες ο ίδιος ο Μητσοτάκης είχε συνδέσει στο παρελθόν με την ανάληψη της πολιτικής ευθύνης.

Η επίκληση, πάντως, από τον πρωθυπουργό κολλήματος, ώστε να εγκαταλείψει την Βουλή σχολιάστηκε ιδιαίτερα αρνητικά από τους υπόλοιπους πολιτικούς αρχηγούς. Η Γεννηματά υποστήριξε ότι έγινε για να μην ακούσει την δευτερολογία της. Κυρίως τις απαντήσεις της στην «απαξιωτική» για την ίδια αναφορά του (κατά την δευτερολογία του) σχετικά με τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης. Κάλεσε μάλιστα τον Μητσοτάκη να ζητήσει συγγνώμη για το “mansplaining”,όπως χαρακτήρισε την στάση του, και χωρίς να κρύβει την ενόχλησή της επισήμανε ότι ο πρωθυπουργός δεν απάντησε στα ερωτήματά του.

Βολές από τη Γεννηματά

Η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ ρώτησε τον πρωθυπουργό πόσα εναέρια μέσα ήταν διαθέσιμα και πως κατανεμήθηκαν στη Βόρεια Εύβοια, αλλά το ερώτημά της έμεινε αναπάντητο. Η ίδια πάντως, σχολιάζοντας την στάση του Μητσοτάκη, είπε ότι δεν απάντησε «γιατί ξέρει ποιος έχει την ευθύνη και έδωσε τις εντολές». Υπαινισσόμενη προφανώς τον ίδιο τον πρωθυπουργό και μέλη της κυβέρνησής του που αποτελούν ιδιαίτερες και υπερκομματικές προσωπικές επιλογές του.

Ανάλογη κριτική άσκησε και ο Βελόπουλος, ενώ μια αναφορά του προεδρείου της Βουλής «περί συμφωνίας» πυροδότησε αντιπαράθεση. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης ανέφερε ότι απλώς έγινε μία ανακοίνωση από τον πρόεδρο της Βουλής και έκανε λόγο για «αποφασίζομεν και διατάσσομεν». Η συζήτησε επεκτάθηκε όπως ήταν αναμενόμενο και σε άλλα ζητήματα της τρέχουσας επικαιρότητας, κυρίως στο εμβολιαστικό πρόγραμμα και τα νέα μέτρα για τους ανεμβολίαστους.

Η διαδικασία επικρίθηκε και από τον Βαρουφάκη, ενώ σχεδόν όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί εκτίμησαν ότι τα ερωτήματα δεν έχουν απαντηθεί. Τόσο σε ό,τι αφορά την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού και την προετοιμασία του όσο και σε ό,τι αφορά τον καταλογισμό των ευθυνών.