Η Σύνοδος Κορυφής έδειξε σε ποια ΕΕ ανήκουμε – Τι μπορούμε να κάνουμε

Έχει έρθει η ώρα αποτίμησης του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 και του Ταμείου Ανάκαμψης που δημιουργήθηκε, όπως αποφασίστηκαν στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής. Σκοπός της αποτίμησης βέβαια είναι να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε και όχι να εντείνουμε τον, κούφιο αλλά και ανούσιο, θόρυβο των κομματικών αντιπαραθέσεων. Να δούμε πως μπορούμε να καλυτερέψουμε την κοινή μας μοίρα και όχι την καριέρα του ενός ή του άλλου ξένου με την δική μας. Ας δούμε τι έγινε:

1. Ο νέος προϋπολογισμός είναι μικρότερος από τον προηγούμενο (ο οποίος υπήρξε επίσης χαμηλότερος από τον προηγούμενο του) και ξεπερνάει πια οριακά το 1% του ΑΕΠ της Ένωσης.

2. Οι δεσμεύσεις κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης ξεκινάνε το 2021 και τελειώνουν το 2023. Καθυστερημένη η έναρξη, βιαστική η περαίωση τους.

3. Μειώνονται όλες οι δαπάνες του προϋπολογισμού, με εξαίρεση τις επιστροφές που αξίωσαν και απέσπασαν η Ολλανδία, η Αυστρία, η Δανία και η Σουηδία. Η “λέσχη των παραδόπιστων” με μέλη τους μιμητές του ήδη εκτός ΕΕ Ηνωμένου Βασιλείου.

4. Με βάση την απόφαση αυτή, εμείς αποκτούμε πρόσβαση σε 40 δισ ευρώ από τον προϋπολογισμό για το ΕΣΠΑ και την Κοινή Αγροτική Πολιτική και 32 δισ από το Ταμείο Ανάκαμψης (19,5 δισ επιχορηγήσεις και 12,5 δισ δάνεια). Από τα κονδύλια αυτά έχουμε ήδη χρεωθεί με τις αυξημένες επιστροφές προς την “λέσχη των παραδόπιστων”. Οι συνολικοί διαθέσιμοι πόροι συνεπώς θα είναι αυξημένοι την τριετία 2021-2023, αλλά λιγότεροι στην συνέχεια και μέχρι το 2027.

5. Αντί να εκδοθεί ευρωομόλογο, προτιμήθηκε ο δανεισμός έως 750 δισ από τις αγορές με δυνατότητες αποπληρωμής μέχρι το 2058 (τα 390 δισ. επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό, ενώ τα 360 δισ. τις χώρες που θα τα χρησιμοποιήσουν). Άλλες αποφάσεις βελτιωτικού περιεχομένου για την οικονομική διακυβέρνηση της Ένωσης, την χρήση των κονδυλίων και την λογιστική τους αποτύπωση δεν πάρθηκαν.

Τι έχουμε να κάνουμε

Το εξαιρετικά σφιχτό χρονοδιάγραμμα των εισροών από το Ταμείο Ανάκαμψης, έρχεται να υπογραμμίσει τον, ούτως ή άλλως, επείγοντα χαρακτήρα της διαμόρφωσης ενός προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Ειδικούς να το προετοιμάσουν διαθέτουμε. Ελίτ, κατάλληλες να ορίσουν το πλαίσιο και τις κατευθύνσεις του… όχι.

Η πολιτική μας τάξη ειδικότερα, δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί ότι τα λεφτά για τις επενδύσεις αυτές δεν είναι για να τα φάμε (ούτε μαζί, ούτε χώρια), αλλά για να δημιουργήσουμε δουλειές, ώστε να έχουμε να φάμε! Δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί ότι, υπό τις τρέχουσες ασφυκτικές συνθήκες, η εκποίηση κερδοφόρων δημόσιων περιουσιακών στοιχείων είναι αδιανόητα βλαπτική για το δημόσιο συμφέρον. Αντιθέτως, βασικό στοιχείο του επενδυτικού μας προγράμματος πρέπει να είναι τα έργα για την αύξηση τέτοιων παραγωγικών στοιχείων.

Επίκαιρο και αδιάψευστο στοιχείο, αποδεικτικό αυτής της ακαταλληλότητας (από την κυβερνητική πλευρά το συγκεκριμένο) είναι η εξαγγελία επιδότησης της αγοράς εισαγόμενων ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αντί της δημόσιας επένδυσης σε υποδομές φόρτισης τους. Επίσης, αποδεικτικό στοιχείο ακαταλληλότητας (της κυβέρνησης κι αυτό) η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων της ΔΕΗ (από εισπρακτέα της εταιρείας έως συμμετοχές της σε άλλες κερδοφόρες επιχειρήσεις), αντί της αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου.

Τρίτο αποδεικτικό στοιχείο ακαταλληλότητας (από την αντιπολίτευση αυτή τη φορά) η χρέωση της ελληνικής κυβέρνησης για όλα τις ζημιές που έγιναν στην Σύνοδο Κορυφής. Όπισθεν ολοταχώς στην εποχή του “θα αλλάξουμε την Ευρώπη”, “θα σκίσουμε τα μνημόνια”, “θα βάλουμε τις αγορές να χορεύουν πεντοζάλη”. Ομολογία καραμπινάτη ότι όλα αυτά δεν ήταν αυταπάτες, αλλά στυγνές ψηφοθηρικές απάτες. Με την κυβέρνηση να οπισθοδρομεί, εξ ίσου ψυχρά, στις εποχές της δικής της ελαφρότητας, πανηγυρίζοντας για ένα ακόμα, ανύπαρκτο βέβαια, success story.

Πέρα όμως από το ηγετικό μας έλλειμμα, εξηγήσαμε ήδη ότι λεφτά δεν υπάρχουν. Ακόμα και αν το πρόγραμμα το οποίο συζητάμε σχεδιαστεί με την μέγιστη δυνατή συνέπεια και αποδοτικότητα δράσεων δεν φτάνει! Για να πιάσει τόπο χρειάζεται πολλαπλάσιο μέγεθος, άρα κεφάλαια που ξεπερνούν κατά πολύ όσα μπορούν να εισφέρουν το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ, η Κοινή Αγροτική Πολιτική και οι κρατικοί μας προϋπολογισμοί. Δεν έχουμε την πολυτέλεια εξαίρεσης οποιασδήποτε πηγής για τα πρόσθετα αυτά κεφάλαια: ιδιωτικά, ελληνικά και ξένα, αγορές, άλλες κρατικές οντότητες.

Σύνοδος Κορυφής και ώρα μεγάλων αποφάσεων

Έτσι κι’ αλλιώς, είναι οι ώρες να αποφασίσουμε πως να χειριστούμε μια δέσμη εξόφθαλμα παράλογων αποφάσεων της Συνόδου (την μείωση του προϋπολογισμού που επιμηκύνει την διάρκεια της ύφεσης, την μη έκδοση ευρωομολόγου, την αποφυγή εξαίρεσης των δημοσίων επενδύσεων από τον υπολογισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων). Απαραίτητη προϋπόθεση για να τα βγάλουμε πέρα με τις ελάχιστες δυνατές ζημιές είναι να συνειδητοποιήσουμε σε ποια Ευρώπη συμμετέχουμε.

Σε ποια Δύση ανήκομεν και με ποιους όρους, ακόμα καλύτερα. Σωβινιστική παραλυσία; Ισχυρά κράτη μέλη έχουν αποφασίσει “να πάνε για άλλα”; Αδυναμία επιβολής του αυτονόητου στην “λέσχη των παραδόπιστων”; Λίγο απ’ όλα; Όποια και αν είναι η εξήγηση, το βέβαιο είναι ότι η βάση του κοινού μας σπιτιού γίνεται ακόμα πιο κεκλιμένη, ακόμα πιο ολισθηρή, κάνοντας όλο και πιθανότερη την κατάρρευσή του στην δίνη της κρίσης.

Ειδικότερα, εμείς που βρισκόμαστε στα χαμηλότερα σημεία αυτής της τσουλήθρας, είναι οι ώρες να συνειδητοποιήσουμε ότι η ΕΕ γίνεται όλο και περισσότερο μια διακρατική διαπραγμάτευση, ενώ ο χαρακτήρας της ως κοινότητας πατρίδων, πολιτισμών και κοινωνικών ρευμάτων ξεθωριάζει, μέρα με τη μέρα. Είναι οι ώρες, τελικά, να απορρίψουμε σχήματα και αντιθέσεις του τύπου “ευρωπαϊστές” εναντίον “ευρωσκεπτικιστών”, που έχουν πάψει να λειτουργούν και να αναπτύξουμε ένα κίνημα πραγματισμού και αυτογνωσίας.

Αυτό είναι προϋπόθεση εθνικής επιβίωσης, κυριολεκτικά, μιας και μετά την χρεοκοπία της περασμένης δεκαετίας, δεν έχουμε περιθώρια «Η Ελλάδα να ανήκει στους Έλληνες» ακόμα πιο λίγο. Έργο κατ’ εξοχήν πολιτικό που χρωστάνε τα κόμματά μας. Και αν τα κόμματα που διαθέτουμε είναι απρόθυμα να κάνουν την δουλειά τους είναι οι ώρες να εφεύρουμε νέα!