Η ταχύρρυθμη φθορά της κυβέρνησης πειρασμός για πρόωρες κάλπες

Η ολοένα και μεγαλύτερη πτωτική τάση των δημοσκοπικών ποσοστών της ΝΔ, κυρίως λόγω της εντεινόμενης ακρίβειας, αποτελεί πειρασμό για τον Μητσοτάκη για αιφνιδιαστική προσφυγή σε πρόωρες κάλπες όσο η ΝΔ παραμένει πρώτο κόμμα. Τα περιθώρια, ωστόσο, στενεύουν και είναι αμφίβολο εάν το κυβερνών κόμμα θα διατηρεί έστω και μικρό προβάδισμα το φθινόπωρο.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσουν ορισμένοι τις εσπευσμένες ανακοινώσεις του πρωθυπουργού για την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 50 ευρώ τον μήνα. Ο Μητσοτάκης, σε μία τριτοκοσμικού χαρακτήρα επικοινωνιακή κίνηση, ανακοίνωσε ο ίδιος την αύξηση με τηλεοπτικό μήνυμα προς τους πολίτες. Παράλληλα δοκίμασε το πατρικό και συμπονετικό ύφος του πρωθυπουργού που είναι κοντά στον δοκιμαζόμενο πολίτη που πλήττεται από κρίσεις για τις οποίες φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από τον ίδιο.

Είναι αμφίβολο αν μία τέτοια αλλαγή εικόνας μπορεί να γίνει πιστευτή, ενώ ενέχει κίνδυνο να επιφέρει και αντίθετο πολιτικό-εκλογικό αποτέλεσμα. Θέλησε πάντως να ισορροπήσει με το προφίλ του υπεύθυνου κυβερνήτη, λέγοντας ότι δεν δίνει καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις. Έκανε, μάλιστα, και υπαινικτικά αντίστιξη με τον «λαϊκισμό της αντιπολίτευσης», όπως την κατηγορεί για τις δικές της εξαγγελίες για τα 800 ευρώ.

Αρχικά οι ανακοινώσεις για τον κατώτατο μισθό ήταν προγραμματισμένο να γίνουν θεσμικά στο πλαίσιο του Υπουργικού Συμβουλίου στο τέλος Απριλίου. Ωστόσο, το κλίμα στην κοινωνία είναι πολύ αρνητικό. Το κυρίαρχο συναίσθημα είναι απογοήτευση και οργή. Κρίθηκε, λοιπόν, ότι πρέπει να δοθούν επιχειρήματα στους βουλευτές, τα στελέχη και τους ψηφοφόρους της ΝΔ για τις συνεστιάσεις και τις κοινωνικές συναντήσεις των ημέρων του Πάσχα.

Ανάχωμα στην κοινωνική δυσαρέσκεια

Παράλληλα, αποφασίστηκε τις ανακοινώσεις να κάνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός για να διαφυλάξει την προσωπική του δημοφιλία. Με τις αυξήσεις και με το συνολικό επικοινωνιακό περιτύλιγμα ο Μητσοτάκης απευθύνεται στην βάση της κοινωνικής πυραμίδας, όπου αποδεδειγμένα πάσχει. Ωστόσο, ακόμη κι αυτές οι αυξήσεις, εφόσον δεν αντιμετωπίζει το μείζον πρόβλημα της ενεργειακής ακρίβειας, δημιουργούν πρόβλημα σε ένα σημαντικό τμήμα των μικροεπαγγελματιών των δύο ή τριών εργαζομένων.

Μέσα από αυτό το πρίσμα οι ανακοινώσεις αποσκοπούν στο να συγκρατηθεί η κοινωνική δυσαρέσκεια, να διατηρήσει –έστω και μειωμένο– το προβάδισμα ώστε να είναι ανοικτό το ενδεχόμενο ακόμη και για πρόωρες κάλπες, χωρίς να σημαίνει ότι έχει αποφασίσει να κάνει το μεγάλο βήμα. Ο πρωθυπουργός έχει ένα τελευταίο όπλο στην φαρέτρα του, τις παρεμβάσεις για την ενέργεια που είναι προγραμματισμένες για το τέλος Μαΐου αν και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι δεν θα τις επισπεύσει, όπως έπραξε με την αύξηση του κατώτατου μισθού, αφού μάλιστα δεν υπάρχει η προσδοκία των μέτρων της ΕΕ.

Καθώς όμως αυτά μοιάζουν με ασπιρίνες για βαριά αρρώστια και προεξοφλείται ότι στην καλύτερη περίπτωση θα συγκρατήσουν τον ρυθμό μείωσης, αλλά δεν θα σταματήσουν και πολύ περισσότερο δεν θα αναστρέψουν την πτωτική πορεία, ο πειρασμός για πρόωρες κάλπες πριν το καλοκαίρι είναι υπαρκτός. Όπως είναι και υπαρκτές και οι σχετικές εισηγήσεις προς τον πρωθυπουργό. Πολύ περισσότερο που υποστηρίζονται από την ανησυχία στο εσωτερικό της “γαλάζιας” Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Η δυσαρέσκεια και η ανησυχία των βουλευτών, που αγωνιούν για την πολιτική τους επιβίωση, δύσκολα συγκρατιέται πλέον.

Πρόωρες κάλπες όταν κερδίζεις 

Η πολιτική λογική όσων εισηγούνται τις πρόωρες κάλπες είναι απλή: κάνεις εκλογές όταν είσαι βέβαιος ότι θα τις κερδίσεις. Μέχρι τώρα και παρά την πτώση που έχει καταγράψει, η ΝΔ εξακολουθεί να προηγείται του ΣΥΡΙΖΑ. Άρα, οι πιθανότητες είναι ο Μητσοτάκης να τις κερδίσει και να έχει τον πρώτο λόγο στις μετεκλογικές εξελίξεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ. Άλλωστε έχει ήδη φροντίσει να απομακρυνθεί από την ρητορική περί αυτοδυναμίας και να βάλει στην ατζέντα τις συμμαχικές κυβερνήσεις.

Τον Σεπτέμβριο, που εμφανίζεται ως πιθανότερος χρόνος διεξαγωγής των εκλογών, δεν είναι βέβαιο ότι η ΝΔ θα εξακολουθεί να έχει προβάδισμα ασφαλείας. Υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες (καλοκαιρινές πυρκαγιές όπως το 2021), αλλά κυρίως ότι ένα σημαντικό ποσοστό της κοινωνίας, ακόμη και αν πάει καλά ο τουρισμός, θα έχει να επιλέξει ανάμεσα στο να πληρώσει τους λογαριασμούς του ρεύματος ή το σούπερ μάρκετ.

Στην αισιόδοξη εκδοχή, που καλλιεργούν οι εισηγητές του φθινοπωρινού σεναρίου σχετικά με τις πρόωρες εκλογές, η ΝΔ –βοηθούμενη από τις παθογένειες του ΣΥΡΙΖΑ– θα εξακολουθεί να έχει καθαρό προβάδισμα, οπότε θα μπορεί να πάει σε εκλογές με καλούς όρους, καθώς το καλοκαίρι ευνοεί, εκτός αν –όπως προαναφέραμε– μεσολαβήσει κάποια καταστροφική πυρκαγιά.

Στην απαισιόδοξη εκδοχή, τον Σεπτέμβριο θα ξεκινά από την ίδια περίπου θέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος η ΝΔ να χάσει την πρωτιά με ό,τι αυτό σημαίνει σε έδρες, θα είναι σημαντικός. Εάν λοιπόν ο πρωθυπουργός αφήσει τον χρόνο να κυλήσει και δεν επιβεβαιωθεί το αισιόδοξο σενάριο, τότε ή θα αποτολμήσει ένα άλμα στην αβεβαιότητα, ελπίζοντας για το καλύτερο, ή θα εξαντλήσει την τετραετία, έχοντας συνείδηση ότι θα πάει σε βαριά ήττα.

Εάν βέβαια οι δημοσκοπήσεις το φθινόπωρο δείχνουν ήττα της ΝΔ, τότε θα προτιμήσει να εξαντλήσει την τετραετία, γιατί βέβαια κανείς δεν κάνει εκλογές, δέκα μήνες πριν λήξει η θητεία του για να τις χάσει. Τότε βέβαια θα διακινδυνεύσει συντριβή, όπως φοβούνται πλέον πολλοί βουλευτές, αλλά αυτή είναι άλλης τάξης συζήτηση, που εν πολλοίς έχει να  κάνει με τις προσωπικές φιλοδοξίες του πρωθυπουργού και την επόμενη ημέρα στη ΝΔ.