Η υποταγή του πολίτη στην κυρίαρχη ιδεολογία – συνέντευξη του Όσκαρ Λαφοντέν

Γράφει η Βασιλική Σιούτη  –  

«Εάν αποτύχουμε να μεταρρυθμίσουμε το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα, η ζώνη του ευρώ θα διαλυθεί» επισημαίνει ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και πρώην πρόεδρος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD) Όσκαρ Λαφοντέν, ο οποίος τα τελευταία χρόνια είναι ηγετική μορφή στην γερμανική Αριστερά (Die Linke).

Ο Λαφοντέν υπήρξε για σχεδόν 40 χρόνια στέλεχος του SPD, του οποίου διετέλεσε και πρόεδρος από το 1995 ως το 1999. Μετά την εκλογική νίκη του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στις εκλογές της 27ης Σεπτεμβρίου 1998, έγινε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, αξίωμα από το οποίο παραιτήθηκε μερικούς μήνες μετά. Ο λόγος ήταν η διαφωνία του με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που προωθούσε ο τότε καγκελάριος της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ (ατζέντα 2010, αποδόμηση του κράτους πρόνοιας, ελαστικοποίηση της εργασίας κ.α.)

Αποχώρησε οριστικά από το SPD το 2005 δηλώνοντας δημόσια ότι η αιτία ήταν η φιλελευθεροποίηση της οικονομίας που προωθούσε η κυβέρνηση Σρέντερ και η μετάλλαξη του SPD. Δύο χρόνια μετά ηγήθηκε του νέου γερμανικού κόμματος της Αριστεράς Die Linke, που δημιουργήθηκε με την ένωση του ανατολικογερμανικού Κόμματος του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού και του φορέα που είχε ιδρύσει ο ίδιος μαζί με άλλους που είχαν αποχωρήσει από το SPD.

Αποχώρησε από την ηγεσία του Die Linke το 2010. Στη συνέντευξή του σήμερα εξηγεί πως οι Ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες μεταλλάχθηκαν σε σοσιαλφιλελεύθερους, προτείνει στην Ελλάδα «την επιστροφή σε μια ημιαυτόνομη νομισματική πολιτική» και φέρνει ως παράδειγμα τη Δανία. Η συνέντευξη έχει ως εξής:

Η ανησυχία για το μέλλον της Ευρωζώνης μεγαλώνει. Βλέπετε μακροημέρευση και ευημερία ή κίνδυνο κατάρρευσης;

Η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης θεωρεί ότι το εργατικό κόστος στις ευρωπαϊκές χώρες θα εξελιχθεί ομοιόμορφα. Εάν, όπως τα τελευταία χρόνια έχει διαφανεί, αυτό δεν είναι δυνατό, αναπόφευκτα θα προκληθούν μεγάλες οικονομικές ανισορροπίες. Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί αυτό είναι μέσω υποτιμήσεων και ανατιμήσεων των εθνικών νομισμάτων. Σε μια νομισματική ένωση, όμως, αυτό φυσικά είναι αδύνατο. Ειδικότερα, οι χώρες της νότιας Ευρώπης θα πρέπει να επιστρέψουν στο ήδη υπάρχον ημιαυτόνομο ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα (σ.σ. εννοεί το EMS που υπάρχει ακόμη αν και ουσιαστικά είναι ανενεργό), όπως, για παράδειγμα, στη Δανία. Θα μπορούσαν τότε να υποτιμήσουν τα δικά τους νομίσματα και να προστατεύσουν τις οικονομίες τους από το γερμανικό μισθολογικό ντάμπινγκ. Εάν αποτύχουμε να μεταρρυθμίσουμε το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα, η ζώνη του ευρώ θα διαλυθεί.

Υπήρξατε υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του SPD, το οποίο είδατε να αλλάζει και να υιοθετεί μία σκληρή αντιλαϊκή ατζέντα. Γιατί μεταλλάχθηκε το SPD, αλλά και η υπόλοιπη ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία;

Στη δεκαετία του 1970, ο κεϋνσιανισμός, που επικράτησε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αντικαταστάθηκε από το νεοφιλελευθερισμό. Έγινε κυρίαρχη ιδεολογία η πεποίθηση ότι οι χαμηλότεροι μισθοί και οι περικοπές στις συντάξεις στην κοινωνική Πρόνοια και οι μειώσεις φόρων για τους πλούσιους και τις εταιρείες θα έκαναν τη λειτουργία της οικονομίας καλύτερη. Η ιστορία δείχνει ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων πάντα υποτάσσεται στην κυρίαρχη ιδεολογία. Οι σοσιαλδημοκράτες στην Ευρώπη άρχισαν κι αυτοί να πιστεύουν τα ίδια. Πήγαν σε μειώσεις μισθών και κάθε άλλου είδους περικοπές και αποφάσισαν να φροντίσουν τους πλούσιους και τις επιχειρήσεις. Όλα στο όνομα της επίτευξης μεγαλύτερης ευημερίας. Οι Σοσιαλδημοκράτες έγιναν οικονομικά φιλελεύθεροι, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα των εταιρειών και τα συμφέροντα των πλουσίων. Το αποτέλεσμα είναι η καταστροφή στην Ευρώπη της αυθεντικής σοσιαλδημοκρατίας, η οποία κατάγεται από το εργατικό κίνημα.

Μπορεί η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία να ξαναγίνει αυτή που ήταν μετά τον πόλεμο και πριν τη δεκαετία του 1990;

Η επιτυχία του Jeremy Corbyn στο Εργατικό Κόμμα στη Βρετανία και τα επιτεύγματα του Bernie Sanders στις προκριματικές προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν ότι είναι δυνατή η επίθεση στις δομές εξουσίας του ολιγαρχικού συστήματος που κυριαρχεί στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Αλλά η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει πόσο δύσκολο είναι να ξεπεραστούν αυτές οι συγκεκριμένες δομές της εξουσίας.