Υπάρχει διέξοδος για τον Κυριάκο Μητσοτάκη;

Θεωρητικά είναι ανοικτό το ενδεχόμενο ενός νέου κόμματος που θα εκφράσει τον κόσμο της ευρύτερης Δεξιάς. Στον χώρο της ευρύτερης Κεντροαριστεράς πάντως, το κάθε κόμμα κάνει τους σχεδιασμούς του και δεν δείχνουν να διαμορφώνουν συνθήκες άρσης του πολιτικού αδιεξόδου. Αν και είναι σε εξέλιξη συνεννοήσεις μεταξύ των πολιτικών αρχηγών για την πρόταση δυσπιστίας που θα κατατεθεί την Τετάρτη, δύσκολα η συνεννόηση θα υπερβεί την παρούσα συγκυρία και θα επεκταθεί σε ένα δυνάμει εναλλακτικό σχήμα. 

Το ότι η κυβέρνηση είναι σε αποδρομή αυτό είναι εμφανές δια γυμνού οφθαλμού και οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν να έχει χάσει το μισό από το 41% απλώς το επιβεβαιώνουν. Η κοινωνική δυσαρέσκεια συμπυκνώνεται στο θέμα των Τεμπών, αλλά δεν εξαντλείται εκεί. Είναι ευρύτερη και βαθύτερη.

Είναι η δυσαρέσκεια που προκαλεί η παγιωμένη πλέον ακρίβεια, το καθηλωμένο για ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού βιοτικό επίπεδο, η υποβάθμιση των δημοσίων υπηρεσιών υγείας και εν γενεί του κοινωνικού κράτους που μεταφράζονται σε αυξημένο κόστος διαβίωσης. Οι εξελίξεις με τον Τραμπ και το Ουκρανικό κάνουν την Ελλάδα παρία του διεθνούς συστήματος που είναι έξω από όλες τις συνεννοήσεις, αντίθετα από την Τουρκία.

Ηθικά απαξιωμένος ο Μητσοτάκης

Αντανακλώνται όλα αυτά στις δημοσκοπήσεις, όπου οι πολίτες σε ποσοστό σχεδόν 70% εκφράζουν αρνητικές γνώμες για την κυβέρνηση, για τον πρωθυπουργό προσωπικά, νομίζουν ότι η χώρα κινείται σε λάθος κατεύθυνση και είναι απαισιόδοξοι για το προσωπικό μέλλον τους. Εάν τα τελευταία χρόνια υπήρξε κάποια ασθενική οικονομική ανάπτυξη, αυτή δεν διαχέεται και εν τελεί δεν τους αφορά. Και αυτό δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη κοινωνική οργή. Άλλο το “όλοι σε ένα καζάνι βράζουμε” και άλλο “η ευμάρεια είναι για τους άλλους”.

Είναι όμως και το ηθικό στοιχείο που γίνεται καθοριστικό για τις περαιτέρω εξελίξεις. H  πλειονότητα των πολιτών – όλες οι μετρήσεις δείχνουν από 70%-80% – θεωρεί ότι δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη και ότι υπάρχει συγκάλυψη στο έγκλημα των Τεμπών.  Συμπυκνωμένα, η δυσαρέσκεια μεγιστοποιείται από την πεποίθηση ότι η κυβέρνηση καταλύει ακόμη και το δημοκρατικό πολίτευμα και χειραγωγεί την δικαιοσύνη. Στην πολιτική απονομιμοποίηση προστίθεται η ηθική απαξίωση. 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρεί να καταστήσει συνένοχη το σύνολο της ΝΔ που περιλαμβάνει και τους δελφίνους και όσους φιλοδοξούν να παίξουν ρόλο στην διαδοχή: Νίκο Δένδια, Κωστή Χατζηδάκη, Μάκη Βορίδη, Άδωνη Γεωργιάδη, αλλά και τους Κυριάκο Πιερρακάκη, Νίκη Κεραμέως, Βασίλης Κικίλιας. Όλοι ή σιώπησαν – όπως ο Νίκος Δένδιας –, ή ευθυγραμμίστηκαν με κουτοπόνηρες δηλώσεις στην γραμμή Μαξίμου, δήθεν κατά της εργαλειοποίησης  της αντιπολίτευσης, λες και αυτό είναι το θέμα. 

Τα σενάρια 

Το ερώτημα που απασχολεί το εσωτερικό της ΝΔ αλλά και το ευρύτερο σύστημα εξουσίας είναι εάν υπάρχει διέξοδος. Σε κάθε περίπτωση ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποτελεί τον πυρήνα του προβλήματος.  Η μία λύση που υπάρχει για την υπέρβαση του αδιεξόδου είναι η αλλαγή πρωθυπουργού εν πλω με την αντικατάσταση του στην πρωθυπουργία, από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ.

Προϋποθέτει αυτό είτε οικειοθελή παραίτηση του Μητσοτάκη, είτε κίνηση αμφισβήτησης από μερίδα βουλευτών της ΝΔ. Ενώ πολλή συζήτηση γίνεται στο παρασκήνιο ενδείξεις για συγκεκριμένη κίνηση δεν υπάρχουν. Η Ελλάδα δεν είναι Αγγλία και η ΝΔ δεν είναι Tories. Σε κάθε περίπτωση όποιος αναλάβει θα είναι υπονομευμένος, ενώ ο Κυριάκος θα ζητήσει εγγυήσεις ότι θα έχει το ακαταδίωκτο.

Η άλλη λύση που συζητιέται, ακόμη και εν είδη απειλής, είναι η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Το υπαινίχθηκε ο πρωθυπουργός στο Υπουργικό που είπε ότι «στην Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα». Με τα στοιχεία που υπάρχουν η ΝΔ θα βγει πρώτη, φυσικά δίχως αυτοδυναμία και ο Μητσοτάκης θα αποχωρήσει για να προκύψει κυβέρνηση από το κεντροδεξιό φάσμα, πιθανώς με συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ.

Εάν αρχίσει να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση τότε είναι πιθανό να ανατραπεί. Εάν κάτι μπορεί να βγάλει τους βουλευτές της ΝΔ από τον λήθαργο είναι ο φόβος ότι θα τελειώσει η πολιτική τους καριέρα. Επιπροσθέτως η εκτίμηση των δημοσκόπων ότι η ΝΔ θα βγει πρώτη με καθαρή διαφορά, δεν λαμβάνει υπόψη τον παράγοντα κοινωνία που είναι σε εγρήγορση και κινητοποίηση, μετά τις 25 Ιανουαρίου. 

Το Μαξίμου κάνει τους δικούς του λογαριασμούς και ποντάρει σε έναν “σαρωτικό ανασχηματισμό” και εκ βάθρων αλλαγές που θα δώσουν παράταση ζωής στην κυβέρνηση. Στο ίδιο πλαίσιο το Μαξίμου όπως έδειξε και με την αντιμετώπιση των συλλαλητηρίων, φλερτάρει με την σκληρή γραμμή του κοινωνικού διχασμού. Με δεδομένη την έκταση της αμφισβήτησης και την κοινωνική συμμετοχή θα έπρεπε να αποκλείεται. Ωστόσο οι γνωρίζοντες λένε ότι «με τον Μητσοτάκη δεν αποκλείεται ακόμη και αυτό».

Στους κόλπους της ευρύτερης Δεξιάς υπάρχουν ακόμη οι παράγοντες Καραμανλής και Σαμαράς που έχουν διατηρήσει το πολιτικό τους κεφάλαιο. Οι πληροφορίες από τα γαλάζια παρασκήνια κάνουν λόγο για σχεδιασμούς που φθάνουν μέχρι και στην δημιουργία νέου κόμματος που θα εκφράζει την ελληνική νέα Δεξιά. Δεν είναι εύκολο, αλλά στην πολιτική ισχύει το “ποτέ μην λες ποτέ”. Ενώ φέρεται πιο θετικός ο Σαμαράς, θα πρέπει να συναινέσει πάντως και ο Κώστας Καραμανλής και ένα τμήμα τουλάχιστον του επιχειρηματικού και εκδοτικού κατεστημένου.

Κεντροαριστερά 

Τα κόμματα της ευρύτερης Κεντροαριστεράς έχουν μία χρυσή ευκαιρία την προσεχή εβδομάδα με τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες και την πρόταση μομφής να τελειώσουν την κυβέρνηση. Όχι ότι θα πέσει από τι ψήφους των βουλευτών της ΝΔ, αλλά μπορεί να απαξιωθεί ακόμη περισσότερο και να χάσει την όποια αποδοχή διατηρεί ακόμη. Ωστόσο οι οιωνοί δεν είναι ευνοϊκοί. Ακόμη και για την πρόταση μομφής είχαν διαφωνίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ ότι «δίνει χρόνο στον Μητσοτάκη για να ξεφύγει». Ο Νίκος Ανδρουλάκης απάντησε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο χρυσός χορηγός του Μητσοτάκη».

Η Νέα Αριστερά πάλι, ενώ στην Προεδρία της Δημοκρατίας έκανε ένα βήμα μπροστά, μετά το πήρε πίσω. Είναι παράδοξο ότι ο χώρος της ευρύτερης Κεντροαριστεράς δεν αντιλαμβάνεται την μεγάλη εικόνα και το αίτημα της κοινωνίας για διαδικασίες σύμπλευσης προκειμένου να προκύψει εναλλακτική στην κυβέρνηση της ΝΔ. Μοιάζουν τα κόμματα της Κεντροαριστεράς να απευθύνονται στον στενό πυρήνα των στελεχών τους και όχι στην μεγάλη μάζα των ψηφοφόρων.

Εν κατακλείδι, είναι κανόνας ότι μία κυβέρνηση ως ένα σημείο μόνο μπορεί να προχωρήσει όταν είναι σε εμφανή και παρατεταμένη δυσαρμονία με το εκλογικό σώμα και σε διάσταση με την κοινωνία. Το τι διέξοδος θα βρεθεί μπορεί να μην διαφαίνεται. Ωστόσο, όπως λένε παλιοί πολιτικοί, όταν υπάρχει κοινωνική ανάγκη και αντίστοιχο κενό, θα βρεθεί και η λύση για να καλυφθεί. Είτε από τα Κεντροδεξιά, είτε από τα Κεντροαριστερά.