Κάρολος Παπούλιας: Αποχαιρετισμός σε έναν φίλο

Είναι από εκείνα τα cliche που αποκτούν ισχύ κανόνα: Οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί δεν μπορεί να είναι φίλοι. Οι εξαιρέσεις υπάρχουν και επιβεβαιώνουν τον κανόνα, όταν και οι δύο πλευρές σέβονται τους διακριτούς ρόλους τους. Με τον άνδρα, τον ευπατρίδη που πέρασε το πρωΐ τον Αχέροντα, είμαστε φίλοι. Παρά την εμφανή διαφορά ηλικίας, με τον Κάρολο Παπούλια είμαστε φίλοι κι ως πραγματικό φίλο τον θυμάμαι, τον τιμώ και τον μνημονεύω.

Η φιλία μας, από τα πρώτα χρόνια του ’80, στηρίχθηκε στην εξήγηση-δέσμευση, ότι κανείς από τους δύο δεν θα αποπειραθεί να αξιοποιήσει την επαγγελματική θέση του άλλου, για ιδιοτελείς λόγους (εκείνα τα χρόνια, μεταξύ άλλων, κάλυπτα το διπλωματικό ρεπορτάζ για το “ΠΟΝΤΙΚΙ”). Αλλά, και στην αυτονόητη αρχή, ότι η ειλικρίνεια και η ευθύτητα στην διατύπωση των απόψεων είναι αυτά τα στοιχεία που προφυλάσσουν την φιλία από την ευτέλεια της ανέξοδης κολακείας.

Μία και μόνη φορά υπήρξε εξαίρεση. Το βράδυ της 30ης Ιανουαρίου 1988, όταν από διάφορες πλευρές επιχειρήθηκε να χρεωθεί στον Κάρολο Παπούλια το Τελικό Ανακοινωθέν της συνάντησης Παπανδρέου-Οζάλ, στο Νταβός της Ελβετίας. Και μάλιστα, με το υποβολιμαίο σχόλιο, «ο καημένος ο Κάρολος δεν ξέρει αγγλικά και δεν κατάλαβε τί αποδέχθηκε».

Ακόμη έχω ζωηρή στα αυτιά μου την έντονη, μέσω του τηλεφώνου, αντίδραση του, «ακούς εκεί, οι μπάσταρδοι…» έλεγε και ξανάλεγε. Αλλά, και τότε, δεν μπόρεσα να ικανοποιήσω την παράκληση του –και ήταν η μοναδική φορά που ζήτησε κάτι στα τόσα χρόνια της φιλικής σχέσης μας– να επικοινωνήσω με συναδέλφους μου και να εξηγήσω τί ακριβώς είχε συμβεί στο Νταβός.

Κι αυτό, γιατί εκείνο το βράδυ είχα καλεσμένους σε δείπνο τον Επιτετραμμένο και τον Γραμματέα της Πρεσβείας της Βουλγαρίας στην Αθήνα, και δεν ήταν δυνατόν ενώπιον τους να μεταφέρω ότι μου είχε εκμυστηρευθεί ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος. Ακριβώς έναν χρόνο μετά, στο Βελιγράδι, στην πρώτη μεταπολεμικά συνάντηση και των έξι υπουργών Εξωτερικών από τις χώρες των Βαλκανίων, υπήρξα αυτόπτης μάρτυρας ενός Παπούλια να απαντά ταυτοχρόνως στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων σε τέσσερις γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά και Γερμανικά!

Ο πολιτικός και φίλος

Αυτή η συνάντηση, υπήρξε προσωπικός άθλος του Κάρολου Παπούλια, καθώς: Έπεισε τον Αλβανό ομόλογό του Ρέϊς Μαλίλε, να δεχθεί να συμμετάσχει η χώρα του, για πρώτη φορά στα χρονικά του Χοτζεϊκού καθεστώτος, σε μια πολυμερή διαδικασία. Έκαμψε τις επιφυλάξεις του Γιουγκοσλάβου υπουργού Εξωτερικών Ραΐφ Ντιζντάρεβιτς, να αποδεχθεί την συμμετοχή της Αλβανίας, αλλά και τον “επιστράτευσε” προκειμένου να πείσει τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικων Μεσούτ Γιλμάζ, να παραστεί στο Βελιγράδι.

Θα μπορούσα να ομιλώ ώρες πολλές, τόσο για τον πολιτικό Παπούλια, όσο και για τον φίλο Κάρολο. Για την βαθειά γνώση που χαρακτήριζε τις προσεγγίσεις-αναλύσεις του, για τις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική της Ελλάδος, τον φλογερό πατριωτισμό του και την αφοσίωση του στα πολιτικά ιδανικά που από νεαρό φοιτητή τον οιστρηλατούσαν. Θα έχω να θυμάμαι τις εξορμήσεις μας στα Γιάννενα και τα χωριά της εκλογικής περιφέρειας του και τον θησαυρό των ιδιωτικών συνομιλιών μας, ακόμη και για τα πιο προσωπικά θέματα.

Είναι αυτά τα απαράγραπτα τιμαλφή μιας φιλίας που η ζωή με αξίωσε να γνωρίσω και να ζήσω. Και σήμερα, σε αποχαιρετώ Κάρολε, όπως αξίζει σε έναν πραγματικό φίλο. Καλές στράτες, Κάρολε. Θα ακούς πάντα καλά τ’ όνομα σου. Κυρά-Βασιλική, τον πρόσεξα τον Κάρολο, όπως ήταν η προσταγή-παράκλησή σου.