Κεντροαριστερά των συνταξιούχων;

του Ελευθέριου Τζιόλα  – 

Αποτελεί εξαιρετικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι σημειώθηκε υψηλό ποσοστό συμμετοχής των δημοκρατικών συμπολιτών μας. Εξίσου σοβαρή είναι, ύστερα από πολύ καιρό, η οργανωμένη πολιτική προσφορά εκατοντάδων στελεχών από πολλές και ιδιαίτερες θέσεις. Η συνεισφορά αυτή επεκτάθηκε είτε στην πραγματοποίηση των ίδιων των εκλογών, είτε στην διακίνηση απόψεων σε δημόσιο διάλογο. Επιπλέον, η συνεισφορά έγκειται και στην σοβαρά επιχειρηματολογημένη υποστήριξη υποψηφιοτήτων, πέρα από ορισμένες καταδικαστέες απολίτικες πολώσεις.

Θέμα πρώτιστης σημασίας, που θα καθορίσει τη χρονική διάρκεια, το βάθος και το δυναμισμό αυτής της προσπάθειας και του νέου φορέα είναι το γεγονός ότι στη μεγάλη συμμετοχή των 212.000 συμπολιτών μας, το 65% ήταν ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών. Αντίθετα, η νεολαία μέχρι 25 ετών συμμετείχε με ποσοστό κάτω από 5%. Υπάρχει εδώ μια κρίσιμη ανισορροπία των αναλογιών του εθνικού εκλογικού σώματος: το 1/3 του εκλογικού σώματος (= ηλικίες άνω των 65) αντικρίζεται στο διπλάσιο κοινωνικό δυναμικό της πρώτης Κυριακής (=65% των ψηφισάντων).

Αυτή η ανισορροπία, αυτή η γερασμένη σύνθεση, αν δεν ανατραπεί δραστικά υπέρ των δυναμικών ηλικιών (25 -45 ετών) και της νεολαίας, καθιστά το όλο εγχείρημα ευάλωτο στο χρόνο, και σε βάθος δεκαετίας μαθηματικά θνησιγενές. Οι μεγαλύτερες ηλικίες θα παίρνουν μαζί τους και ένα μέρος αυτού του πολιτικού χώρου, καθώς θα αποχωρήσουν από το στίβο της ζωής απομειώνοντάς τον. Κατ΄ αυτό τον τρόπο θα ακολουθείται ένας κυριολεκτικά αργόσυρτος, αλλά βέβαιος ρυθμός προς το μοιραίο.

Φορέας συνταξιούχων

Αυτό το στοιχείο των ηλικιών άνω 65 ετών έχει και σημαντικές άλλες παραμέτρους. Ένας φορέας που φιλοδοξεί να εφαρμόσει πολιτικές με αναπτυξιακούς, καινοτόμους, προοδευτικούς, και δυναμικούς στόχους μέλλοντος και αλλαγών, δεν μπορεί να είναι φορέας συνταξιούχων. Χωρίς τον παραγωγικό κορμό της χώρας το εγχείρημα δεν μπορεί να έχει στερεότητα, ορμή και μέλλον.

Τον ίδιο καταλυτικό ρόλο παίζουν οι μεγάλες αποφάσεις για πορείες συνάντησης, διάδρασης και ανάδειξης σε κινητήριους-πρωταγωνιστικούς ρόλους ειδικών κοινωνικών κατηγοριών και στρωμάτων (π.χ., νεολαία, επιστήμονες, επαγγελματίες καινοτομίας, δυναμικές επιχειρηματικές κοινότητες). Αυτοί στη συνεχεία μπορούν να πυροδοτήσουν το ρεύμα και να ενεργήσουν καταλυτικά στο ξετύλιγμα της δυναμικής και της σύνθεσης του Κινήματος.

Τέτοιες αποφάσεις, μ΄ αυτό το περιεχόμενο κι αυτές τις αλυσιδωτές επιδράσεις αποτελούν τολμηρές συλλήψεις, αποφάσεις-κλειδιά, λειτουργώντας με θεαματικά προωθητικό τρόπο, δημιουργώντας μια μεγάλη δυναμική, συντελώντας σ’ ένα νέο σκηνικό.

Η υποψηφιότητα Ανδρουλάκη

Η υποψηφιότητα του 38χρονου Νίκου Ανδρουλάκη ήταν κατά μία έννοια ασύμβατη με το γεγονός ότι το 80% όσων ψήφισαν ήταν ηλικίες πολύ μεγαλύτερες (άνω των 55 ετών) και ως εκ τούτου με άλλες προσλαμβάνουσες. Ο ίδιος, μάλιστα, τόνιζε ότι εκπροσωπεί τη γενιά του σ’ ένα ακροατήριο με άλλο προφίλ και άλλες προτεραιότητες. Η γενιά του, όμως, δεν βρισκόταν εκεί.

Οι γενιές των εικοσάρηδων των τριαντάρηδων και των σαραντάρηδων, ως δύναμη πλειοψηφούσα και αναμορφωτική, ως δύναμη ώθησης, δεν υπήρχε στα ακροατήρια. Οι καλοσυντηρημένοι μηχανισμοί, τα δάνεια από προηγούμενες εσωκομματικές σχέσεις υποστήριξης του Βενιζέλου και οι διάφορες τακτοποιήσεις δεν μπορούσαν να υποκαταστήσουν τον μεγάλο κοινωνικό απόντα.

Αυτόν τον απόντα, τον ηλικιακό χώρο 18-50 ετών, ο νεότερος υποψήφιος, με τον απολογητικό του λόγο για τη τελευταία πενταετία και με τη φτωχή πολιτική ατζέντα του για το αύριο, τον έσπρωχνε ακόμα μακρύτερα. Η ατζέντα του ήταν το άλλο σημείο αδυναμίας του. Αντί να καταθέσει μια τολμηρή, ριζοσπαστική πολιτική πρόταση που θα συγκινούσε τα δυναμικά κοινωνικά στρώματα, προτίμησε μια ατζέντα εξισορρόπησης, τοποθετημένη σ’ αυτό που καταγράφεται ως δεξιά πτέρυγα της σοσιαλδημοκρατίας.

Η απουσία των δυναμικών ηλικιών

Η δεύτερη Κυριακή ήταν διαφορετική μόνο επειδή η εκλογική βάση μίκρυνε (156.000), έγινε πιο κομματική και παράλληλα εκδηλώθηκε ανακλαστικά μία τάση να περιοριστεί η ηγετική μονοκρατορία της Φώφης Γενημματά. Όλα, πάντως, τα στοιχεία που προαναφέρθηκαν, ισχύουν. Χρειάζεται να προβληματίσουν τους πάντες.  Δίνουν και ένα μήνυμα στον Ανδρουλάκη ότι αν ελπίζει πως πιέζοντας και, λόγω μιας φυσιολογικής ροής θα είναι ο επόμενος πρόεδρος, δεν υπολογίζει σωστά.

Η απουσία δυναμικού ερείσματος στην κοινωνία έχει διττό χαρακτήρα: από τη μια αδυνατίζει καθοριστικά τον πολιτικό χώρο και τις προοπτικές του. Από την άλλη, ακυρώνει τις ηγετικές επιδιώξεις νεώτερων υποψηφίων που δεν μπορούν να πατήσουν σε ένα τέτοιο δυναμικό κοινωνικό έρεισμα. Τα ελλείμματα αυτά αποκτούν χαρακτηριστικά ασφυξίας, και για φιλόδοξους νέους ηγήτορες, αν προστεθεί η απουσία επεξεργασμένης προοδευτικής  πολιτικής ατζέντας, αντίστοιχης των αναγκών και των ελπίδων της εποχής.

Ηγεσίες τρέχουσες, υπαρκτές ή εν αναμονή δεν μπορούν να έχουν μέλλον, χωρίς τη θετική σύνδεση-υποστήριξη από δυναμικά και παραγωγικά τμήματα της κοινωνίας. Και κυρίως, χωρίς ένα Σχέδιο ανόρθωσης, ανάπτυξης, και μετασχηματισμών, μέσα στο οποίο οι δυνάμεις αυτές θα βλέπουν το δικό τους αύριο.