Κερδοσκοπούν με το χαρτί της Ορθοδοξίας οι πολιτικοί

Υπάρχει πληθώρα παραδειγμάτων σχετικά με την κακή διαχείριση του πολιτισμικού μας κεφαλαίου, αλλά το άρθρο αυτό θα περιοριστεί στην ουσιαστική παρανόηση του ρόλου της Εκκλησίας μέσα στην ελληνική κοινωνία. Δυστυχώς, πέρα από τα προσωπικά πιστεύω του καθενός, η σημερινή πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται και να σέβεται τον ρόλο της Ορθοδοξίας στην διαμόρφωση της ξεχωριστής οπτικής και κοσμοαντίληψης του ελληνικού λαού. Όταν μάλιστα οι ετερόδοξοι το καταλαβαίνουν αυτό, καλύτερα από τους δικούς μας ηγέτες, υπάρχει σοβαρός λόγος για ανησυχία.

Όταν ο Αμερικανός ακαδημαϊκός Σαμουήλ Χάντιγκτον δημοσίευσε προ δεκαετιών το βαρυσήμαντο άρθρο του “Η σύγκρουση των πολιτισμών”, όπου δεν συμπεριέλαβε την Ελλάδα σαν καθαρόαιμη δυτική χώρα λόγω της επικράτησης της Ορθόδοξης πίστης, πολλοί δεν το είδαν με καλό μάτι, όμως ο Χάντιγκτον δείχνει να σεβάστηκε ιστορικά γεγονότα και μια μακραίωνη κοσμοθεωρία που συνεχίζουν να ασκούν καθοριστική επίδραση μέχρι σήμερα. Αντιθέτως, το γεγονός αυτό είναι κάτι που η εγχώρια πολιτική τάξη επιμένει να παραβλέπει. Να ένας καλός λόγος να αυξήσουν την κατά κεφαλή καλλιέργειά τους οι πολιτικοί μας και οι αυτοδιαφημιζόμενοι δημολόγοι… ή έστω να βρουν κατάλληλους συμβούλους να τους καθοδηγούν.

Η στάση του Στέφανου Κασσελάκη

Για παράδειγμα, πριν από περίπου έναν μήνα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισκέφθηκε τις ΗΠΑ, όπου συναντήθηκε και με Ελληνοαμερικανούς ηγέτες. Σε μια συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, θεώρησε καλό να μοιραστεί μια ιστορία για την βάπτισή του, την οποία τέλεσε ένας νεοφανείς άγιος της Εκκλησίας μας, ο Όσιος Ιάκωβος ο εν Ευβοία, όπου φέρεται να σχηματίστηκε το σημάδι του σταυρού από το λάδι μέσα στην κολυμβήθρα. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Κασσελάκη, αυτό ερμηνεύθηκε σαν σημάδι ότι θα γινόταν είτε ιερέας, είτε κάποιος πολύ σπουδαίος…

Πέραν του ότι υπήρξαν υπόνοιες ότι “δανείστηκε” την ιστορία αυτή από την βιογραφία του Αγίου των ελληνικών γραμμάτων Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ίσως θα άξιζε να αναρωτηθεί ο κ. Κασσελάκης εάν ο μετέπειτα άγιος που τέλεσε την βάπτισή του θα συμφωνούσε με τις σημερινές θέσεις που προβάλλει για τον χωρισμό Εκκλησίας και Κράτους… Είναι αξιοπερίεργο ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής αναφέρθηκε κι αυτός στον εν λόγω χωρισμό λίγες μέρες αργότερα, σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε σε συνάντησή του με τον αρχηγό του ΚΚΕ, στο πλαίσιο επίσκεψης του δευτέρου.

Όμως, παρά την ευκολία με την οποία θα μπορούσε κανείς να εξάγει κάποια αρχικά συμπεράσματα, μια βαθύτερη σύγκριση μεταξύ της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Αρχιεπισκοπής Αμερικής (ή οποιασδήποτε άλλης επαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου) αποδεικνύεται πολύ πιο σύνθετη. Για παράδειγμα, το χαρακτηριστικό συνοδικό σύστημα της Ορθοδοξίας μοιάζει να λειτουργεί πολύ πιο δημοκρατικά σήμερα στην Ελλάδα, όπου οι μητροπολίτες δεν μπορεί να διωχθούν ή να αντικατασταθούν με μια μονοκονδυλιά, όπως συνηθίζεται ενίοτε στο Φανάρι (μια τάση που οφείλει να προσέξει η Μητέρα Εκκλησία, η οποία παραδοσιακά υπήρξε ο μεγαλύτερος υπέρμαχος της συνοδικότητας).

Επιπλέον, τα “τιτιβίσματα” του κ. Κασσελάκη στο πρόσφατο ταξίδι του στην Αμερική αποκαλύπτουν μια ενδεχομένως εσφαλμένη αντίληψη για τον ρόλο της εκκλησιαστικής ηγεσίας. Για παράδειγμα, χαρακτήρισε τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής «φωτισμένο» και «προοδευτικό», επικαλούμενος την συμμετοχή του σε μια διαδήλωση του αμφιλεγόμενου οργανισμού “Black Lives Matter” το 2020…

Θα έπρεπε άραγε ένα αποτυχημένο δημοσιοσχεσίτικο κόλπο με μια πολιτική οργάνωση για την οποία αιωρούνται πολλά ερωτηματικά να αποτελεί το κριτήριο του κ. Κασσελάκη για την αξιολόγηση του ποιμαντορικού έργου του πνευματικού ηγέτη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας; Ακόμη κι αν δεν ήθελε να περιοριστεί στο αποκλειστικά θρησκευτικό κομμάτι, θα περίμενε κανείς από τον νεαρό πολιτικό να είχε αναφερθεί στον ρόλο της Εκκλησίας και της ηγεσίας της στην υποστήριξη της ελληνικής παιδείας, ή της διατήρησης της ενότητας στους κόλπους της Ομογένειας…

Δικαιωματισμός και Ορθοδοξία

Δυστυχώς, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα και στις υπόλοιπες πολιτικές παρατάξεις. Το κυβερνόν κόμμα έχει αποξενώσει αρκετούς με την πλήρη ταύτισή του με την ατζέντα του “γουοκισμού”-δικαιωματισμού, ενώ κάποια κόμματα στα δεξιά της ΝΔ προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, επιχειρώντας να πολιτικοποιήσουν την Εκκλησία – αδυνατώντας να αντιληφθούν ότι η Εκκλησία δικαιούται μεν να σχολιάζει αυτά που συμβαίνουν στην κοινωνία και να καθοδηγεί το ποίμνιό της, αλλά δεν είναι η θέση της να εμπλέκεται άμεσα στον κομματισμό και την  μικροπολιτική.

Το φανερό μάγκωμα της Προέδρου της Δημοκρατίας στην Ανάσταση όταν ψαλλόταν το “Χριστός Ανέστη” ή ο Εθνικός Ύμνος, αλλά και οι ενδυματολογικές επιλογές του πρωθυπουργικού ζεύγους ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο την εντύπωση ότι ο θεσμός της Εκκλησίας, που είναι συνυφασμένος με τον λαό μας εδώ και δύο χιλιετίες, δεν είναι γνώριμος χώρος για μεγάλη μερίδα της πολιτικής μας ηγεσίας.

Οι ηγέτες μας θα έπρεπε να πάρουν παράδειγμα από τον Παπαδιαμάντη, ο οποίος τόνισε την ανάγκη να «παύσει, π.χ. η συστηματική περιφρόνησις της θρησκείας εκ μέρους πολιτικών ανδρών, επιστημόνων, λογίων, δημοσιογράφων και άλλων. Η λεγομένη ανωτέρα τάξις να συμμορφωθεί με τα έθιμα της χώρας, αν θέλει να εγκλιματισθεί εδώ. Να γίνει προστάτις των πατρίων, και όχι διώκτρια. Να ασπασθεί και να εγκολπωθεί τας εθνικάς παραδόσεις. Να μη περιφρονεί αναφανδόν ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριο, ό,τι ελληνικόν. Να καταπολεμηθεί ο ξενισμός, ο πιθηκισμός, ο φραγκισμός. Να μη νοθεύωνται τα θρησκευτικά και οικογενειακά έθιμα. Να καλλιεργηθεί η σεμνοπρεπής βυζαντινή παράδοσις εις την λατρείαν, εις την διακόσμησιν των ναών, την μουσικήν και την ζωγραφικήν…Να μη χάσκωμεν προς τα ξένα. Να στέργωμεν και να τιμώμεν τα πάτρια. Είναι της εσχάτης εθνικής αφιλοτιμίας να έχωμεν κειμήλια, και να μη φροντίζωμεν να τα διατηρήσωμε. Ας σταθμήσωσι καλώς την ευθύνην των οι έχοντες την μεγίστην ευθύνην».