Κι όμως, μπορεί να καταπολεμηθεί η εγκληματικότητα

Ο φόβος αυτός δεν είναι αβάσιμος, μια και τα περιστατικά αυτά βαίνουν αυξανόμενα. Οι ληστείες και οι κλοπές είναι τόσο πολλές, που απλά καταγράφονται από την Αστυνομία, αλλά δεν αποτελούν είδηση για τα ΜΜΕ παρά μόνον όταν συλληφθεί συμμορία ή υπάρχει δολοφονία. Η μόνη άμυνα για τους κατοίκους της υπαίθρου είναι να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, όσοι μπορούν, με αποτέλεσμα παραμεθόριες περιοχές της Ηπείρου να έχουν αδειάσει από κατοίκους.

Οι κάτοικοι των πόλεων αμύνονται με το να κλειδαμπαρώνονται μόλις σκοτεινιάσει στα οχυρωμένα σπίτια τους. Την δε ημέρα κυκλοφορούν μετά φόβου θεού ιδίως στις παλιές καλές συνοικίες της Αθήνας, που οι κάτοικοι έχουν γεράσει και ως εκ τούτου είναι τα συνήθη θύματα των κλεπτών και απατεώνων. Το παράδειγμα της Κηφισιάς, όπου οι γονείς βγαίνουν περιπολία για να αποτρέπουν τις ληστείες σε βάρος των ανηλίκων παιδιών τους, φανερώνει το μέγεθος του προβλήματος.

Φυσικά οι απαντήσεις όσων –κυρίως οικογενειαρχών– προσπαθούν καθημερινά να επιβιώσουν, είναι το αυξανόμενο κόστος ζωής, που κατά τη τελευταία διετία αυξήθηκε κατά 40% σε πραγματικές τιμές έναντι αύξησης μισθών και συντάξεων μόνο κατά 3%. Παράλληλα, η τεράστια αύξηση των ενοικίων απορροφά το 40% των μέσων εισοδημάτων με αποτέλεσμα τα νέα ζευγάρια να δυσκολεύονται να δημιουργήσουν οικογένεια, γεγονός που έχει ήδη επιπτώσεις στο δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Εξίσου σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα αποτελεί η διαρκής υποβάθμιση της δημόσιας υγείας.

Ελαφριά εγκληματικότητα

Τα τελευταία χρόνια η Αστυνομία είχε σημαντικές επιτυχίες με τη σύλληψη πολλών συμμοριών που καταλήστευαν, κακοποιούσαν ή και δολοφονούσαν μοναχικούς και ηλικιωμένους πολίτες. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αστυνομίας το 84% της ελαφριάς εγκληματικότητας αποδίδεται σε αλλοδαπούς ή Ρομά νεαρής ηλικίας. Ωστόσο, η Αστυνομία είχε αποτυχίες για τις δολοφονίες μελών του υπόκοσμου από εισαγόμενους εκτελεστές.

Θεωρώ ότι η μη άμεση σύλληψη και ενδεχόμενα διαφυγή του Αλβανού μπράβου, που πυροβόλησε αναίτια και τραυμάτισε Έλληνες πολίτες στο Γκάζι, αποτελεί μέγιστη αποτυχία της Αστυνομίας, δεδομένου ότι ήταν γνωστό πρόσωπο του υπόκοσμου με ποινικό παρελθόν και χρησιμοποιείτο χωρίς έλεγχο ως μπράβος από καταστηματάρχες διασκέδασης. Από την άλλη πλευρά πρόσφατα η Αστυνομία πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος με τρεις δολοφονίες αστυνομικών.

Ο θάνατος αστυνομικού κατά την καταδίωξη μπορεί να αποδοθεί σε ενδεχόμενο δόλου του διωκομένου, επειδή γνώριζε και αποδέχονταν ότι με τους ελιγμούς του μπορεί να προκαλέσει το ατύχημα. Για τον λόγο αυτό θεωρώ ότι η Πολιτεία πρέπει να θεσπίσει διάταξη πιο αυστηρής τιμωρίας για τις περιπτώσεις θανάτου αστυνομικού, όπως προβλέπεται σε άλλες χώρες. Μια τέτοια διάταξη θα τύχει γενικής αποδοχής.

Είναι γεγονός ότι πολλές φορές αστυνομικοί με κίνδυνο της ζωής τους συλλαμβάνουν κακοποιούς, που παραπέμπονται να δικαστούν για πλημμελήματα. Ωστόσο, κατά την αυτόφωρη διαδικασία η υπόθεση αναβάλλεται σε ρητή δικάσιμο και οι κακοποιοί αφήνονται ελεύθεροι και εξαφανίζονται για να συνεχίσουν τη δράση τους. Δυστυχώς, εάν συλληφθούν ξανά, επαναλαμβάνεται η ίδια ιστορία, επειδή η κράτησή του εναπόκειται στην κρίση του δικαστή (αρθ. 423 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας), που συνήθως διστάζει να συνεχίσει τη κράτηση.

Υποχρεωτική κράτηση

Θεωρώ ότι η υποχρεωτική κράτηση του κατηγορουμένου εάν ζητεί αναβολή είναι ένα μέτρο που θα περιορίσει σημαντικά τις κλοπές και τις ληστείες και θα ανακουφίσει πολίτες και αστυνομικούς που δικαίως αγανακτούν όταν διαπιστώνουν ότι το επόμενο διάστημα συλλαμβάνουν τους ίδιους ληστές. Μεγαλύτερο όμως πρόβλημα αποτελεί η δικαστική αντιμετώπιση της βαριάς εγκληματικότητας. Το 2021 ο τότε Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μ. Χρυσοχοΐδης παρέδωσε στον τότε Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου φάκελο-μελέτη, στον οποίο περιγράφεται η βάρια εγκληματικότητα της χώρας.

Στον ίδιο φάκελο υπήρχαν 200 υποθέσεις που εκκρεμούσαν στα δικαστήρια για τις οποίες φαίνεται ότι υπήρχαν βάσει αξιόπιστων στοιχείων ερωτηματικά για τη δικαστική τους πορεία, για τις οποίες ο τότε Εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου ανέθεσε σε Αντιεισαγγελέα τη διερεύνηση και τον συντονισμό της όλης έρευνας από τα αρμόδια όργανα. Έκτοτε άκρα του τάφου σιωπή! Ελπίζω ο ίδιος και σήμερα νέος Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης να ζητήσει από την νυν Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου σχετική πληροφόρηση και να προβεί σε ανακοινώσεις με τη διαφύλαξη όμως των προσωπικών δεδομένων.

Η δημόσια ασφάλεια των πολιτών εξασφαλίζεται με την πρόληψη και την καταστολή της εγκληματικότητας, που προϋποθέτει επαρκείς και εκπαιδευμένες αστυνομικές δυνάμεις και με τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου. Συνήθως στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές μετέχουν με πολιτική επιλογή δικηγόροι και καθηγητές πανεπιστημίου με παραγωγή άριστου έργου κατά τη θεωρία, ατελούς όμως κατά το αποτέλεσμα ποινικής νομοθεσίας.

Στην επιτροπή που επεξεργάστηκε τις μεταρρυθμίσεις του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας μετείχαν μόνο συνταξιούχοι και εν ενεργεία δικαστικοί λειτουργοί, που αφού έλαβαν υπόψη τα σχόλια από τη διαβούλευση του νομοσχεδίου παρουσίασαν ένα αξιόπιστο και λειτουργικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων των κωδίκων που θα βοηθήσει την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης. Εκείνο όμως που μου κάνει εντύπωση είναι ότι ενώ με τις μεταρρυθμίσεις του Ποινικού Κώδικα επιδιώκεται η αυστηροποίηση της ποινικής καταστολής δεν επαναφέρθηκε το κεφάλαιο του παλιού Ποινικού Κώδικα περί υπότροπων και καθ’ έξη εγκληματιών.

60.000 αστυνομικοί

Σύμφωνα με πληροφορίες από ΜΜΕ στη χώρα μας υπηρετούν περίπου 60.000 αστυνομικοί εκ των οποίων το 70% υπηρετεί βάσει ειδικών νόμων στον τόπο καταγωγής τους στην περιφέρεια. Το ποσοστό αυτό είναι δυσανάλογο προς τον πληθυσμό και τις ανάγκες της υπηρεσίας στην περιφέρεια. Η συγκεκριμένη ανισοκατανομή αποτελεί διαχρονική παροχή των πολιτικών προς τους ψηφοφόρους τους, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επαρκής αριθμός. αστυνομικών στην περιοχή της Πρωτεύουσας για την αποτελεσματική αστυνόμευσή της και την εξασφάλιση της δημόσιας ασφάλειας. Το πρόβλημα επιτείνεται και από τη διάθεση 8.000 αστυνομικών για τη φύλαξη ευπαθών στόχων που βρίσκονται στην Αττική.

Στις ετήσιες εκθέσεις πεπραγμένων, ως Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης για τη βελτίωση της Δημόσιας Διοίκησης είχα προτείνει στις εκάστοτε κυβερνήσεις τη θέσπιση κωλύματος εντοπιότητας για υπαλλήλους, ή λειτουργούς σε κρίσιμους ή ιδιαίτερους τομείς του κράτους, όπως δικαιοσύνη, αστυνομία, λιμενικό σώμα, εφορία/κτηματικές υπηρεσίες, πολεοδομία, επιθεώρηση κ.λπ. Κι αυτό, επειδή οι υπάλληλοι που υπηρετούν στον τόπο της καταγωγής τους έχουν βαρίδια, που τους εμποδίζουν στην εκτέλεση του καθήκοντος.

Γνωρίζω ότι η άμεση εφαρμογή του κωλύματος εντοπιότητος εκτός του ότι είναι δύσκολη θα επιφέρει και κοινωνική και οικογενειακή αναστάτωση σε όσους αφορά. Τουλάχιστον, όμως, η κυβέρνηση ας μελετήσει το ζήτημα και ας κάνει την αρχή με τη μεταφορά στην Πρωτεύουσα των αστυνομικών που πλεονάζουν στην επαρχία. Νομίζω, ότι για να υλοποιηθεί η δήλωση του Πρωθυπουργού περί της ασφάλειας των πολιτών πρέπει η Πολιτεία να αποφασίσει επιτέλους, σπάζοντας αυγά, να θεσπίσει και εφαρμόσει μέτρα, που βελτιώνουν την ασφάλεια των πολιτών χωρίς να υπολογίζει το πολιτικό κόστος.