Κυβέρνηση, θέατρο και ρόλοι

Σας διαβεβαιώνω, τέλος, ότι το διάβημά μου αυτό οφείλεται σε αισθήματα φιλοπατρίας και δεν τρέφω προσωπικές φιλοδοξίες (Αν και εσείς θα κρίνετε, αν έχω τα προσόντα ως μελλοντικός υπουργός Πολιτισμού και Περιττών Υποθέσεων. Σκεφτείτε το).

Αρχίζω λοιπόν: Στο θέατρο, κάποιοι ρόλοι θεωρούνται κλασικοί και παίζονται κυρίως από έμπειρους, κατά τεκμήριο, ηθοποιούς και τους λεγόμενους θιάσους ρεπερτορίου. Τέτοιοι ρόλοι είναι, π.χ του Άμλετ, του μελαγχολικού και εσωστρεφούς πρίγκιπα, του Οιδίποδα, του αθώου ήρωα, που η μοίρα τον εμπλέκει στο πιο τραγικό παιχνίδι, της Μπλάνς Ντιμπουά, θλιβερά παγιδευμένης ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, του μολιερικού κατά φαντασίαν Ασθενή κ.ο.κ.

Κατ’ αναλογίαν λοιπόν, και κάποιοι υπουργικοί θώκοι μοιάζουν απόλυτα με κλασικούς ρόλους του θεάτρου και απαιτούν ανάλογες ερμηνείες. Φερ’ ειπείν, πώς υποδύεται κανείς τον υπουργό Εθνικής Άμυνας; (Ελπίζω να αντιλαμβάνεστε γιατί αρχίζω από αυτόν τον ρόλο. Όθεν σκεφτείτε πριν απαντήσετε).

Γενικότερα μιλώντας, το “παίξιμο” για κάθε συγκεκριμένο ρόλο είναι σχεδόν δεσμευτικό για τον ρολίστα και ισχύει οριζόντια για όλα τα κόμματα και για κάθε ιδεολογία. Έτσι, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας πρέπει να διαθέτει ειδικό βάρος και κύρος είτε είναι γαλάζιος, είτε πράσινος, είτε κόκκινος. Αυτός που θα επιλέξετε για να υποστηρίξει ένα τέτοιο ρόλο, πρέπει να διαθέτει “ερμηνευτικό όγκο”, όπως λέμε στο θέατρο, και παράστημα, να είναι δωρικός, λιγομίλητος, αλλά και αποφθεγματικός, με κοφτή άρθρωση, σαν να δίνει παραγγέλματα και διεισδυτικό βλέμμα.

Καζάκος, Ζούκωφ και… θέατρο! 

Για να σας δώσω μία τάξη μεγέθους, ο Κώστας Καζάκος διέθετε αυτό το ειδικό βάρος και ως εκ τούτου ήταν πολύ κατάλληλος για την Επίδαυρο. Κλασική η ερμηνεία του στον Αγαμέμνονα. Αντίθετα, ο λεπτεπίλεπτος Τάκης Χορν, παρά το τεράστιο ταλέντο του, δεν τόλμησε να κατεβεί ποτέ στον αργολικό κάμπο. Για να βοηθηθεί ο ηθοποιός-υπουργός, πρέπει να έχει κατά νουν το σύστημα Στανισλάβσκι, δηλαδή να “φοράει” καθημερινά τον ρόλο του και να έχει στο μυαλό του κάτι σχετικό, ας πούμε, έναν στρατάρχη. Τον Πάτον ή τον Ζούκωφ, αν ανήκει ιδεολογικά στον άλλο θίασο.

Το παράδειγμα πρώην υπουργού Άμυνας, σαν ιπτάμενου Ναπολέοντα με ανάλογη στολή παραλλαγής, είναι πολύ χαρακτηριστικό. Έπειτα, ας δούμε τον ρόλο του/της υπουργού Παιδείας. Εδώ μια σοφιστικέ προσέγγιση θα ήταν πολύ επιτυχημένη. Ο/η υπουργός πρέπει να μοιάζει διανοούμενος/η. Τα χοντρά γυαλιά θα βοηθούσαν, όπως επίσης και το κάπως αφηρημένο, στοχαστικό βλέμμα, που θα δηλώνει τον πνευματικό αγώνα και την ανάλογη αγωνία του υποκριτή. Δηλαδή ότι έχει απόλυτη συνείδηση του βάρους του χαρτοφυλακίου του.

Εδώ είναι απαραίτητη η εξής διευκρίνιση: Πότε οι ρόλοι είναι θηλυκοί και πότε γυναικείοι; Υπάρχουν σταθερά κριτήρια ή όχι; Εκ πρώτης όψεως κάποιοι ρόλοι είναι definitely ανδρικοί, ας πούμε αυτός του υπουργού Προστασίας του Πολίτη (πρώην δημόσιας τάξης). Εδώ θα περιμένουμε, προφανώς, ένα είδος dogman για να δημιουργηθούν οι ανάλογοι, θετικοί συνειρμοί ασφάλειας και δύναμης στο κοινό (αναφερόμαστε στην τηλεοπτική σειρά).

Από την άλλη, γυναικείοι είναι οπωσδήποτε οι ρόλοι της Οικογενειακής Μέριμνας, Περίθαλψης, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Προνοίας, Επιδομάτων κ.λπ. Εναλλακτικά, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τις ανωτέρω θέσεις και γκέι ρολίστες πολιτικοί. Η πρώτη κυβέρνηση σας υπήρξε ένα αριστούργημα τέτοιας σύνθεσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Γι’ αυτό υπάρχει και άφθονη βιβλιογραφία σχετικά. Επίσης θυμίζω ότι στο μεταμοντέρνο θέατρο, συχνά γυναίκες παίζουν ανδρικούς ρόλους και το αντίθετο, άρα μια τέτοια προσέγγιση βοηθά πολύ έναν ευφυή και ευπροσάρμοστο πρωθυπουργό-σκηνοθέτη (παραπέμπω χάριν παραδείγματος στον Κιμούλη – Μήδεια και στην Θάτσερ – iron prime minister).

Τα χαρακτηριστικά και άλλων υπουργών

Συνεχίζω με την άδεια σας, την προβληματική μου, κ. Πρωθυπουργέ, σκιαγραφώντας τώρα την περσόνα (με την έννοια του Μπέργκμαν) ενός πιθανού υπουργού Γεωργίας. Κατ’ αρχάς, σε αντίθεση με τα κλασικά ανδρικά στερεότυπα, γιατί όχι κάποια γυναίκα; Θα παρέπεμπε σαφώς στην Δήμητρα, την Θεά-Μητέρα, την Φύση-Γαία κ.λπ. Είναι προφανές ότι το πλούσιο στήθος θα βοηθούσε τους πολίτες ώστε να “σωματοποιήσουν” όπως λέμε στο θέατρο τον ρόλο. Όμως, μια τέτοια διαδικασία προσιδιάζει σε κοινωνίες με υψηλό δείκτη παιδείας και γνώση της μυθολογίας ή των αρχετυπικών συμβόλων (παραπέμπω πρόχειρα στην Γιουνγκ και την “Ερμηνεία των Ονείρων”), δηλαδή την Φινλανδία ή την Δανία.

Παρ’ ημίν ένας άντρας με αγροτική καταγωγή – ή έστω ένας γιατρός που έχει υπηρετήσει ευδοκίμως το αγροτικό του – θα ήταν καλή επιλογή. Η βαριά προφορά ή η ντοπιολαλιά θα βοηθούσαν. Σας θυμίζω τον Εθνάρχη. Προτεινόμενες περιοχές προέλευσης, ο Θεσσαλικός κάμπος, η περιοχή της Τρίπολης, η κεντρική Μακεδονία και η Εύβοια. Ο υποψήφιος καλό θα ήταν να είναι βίγκαν ή, έστω, του αντιαλκοολικού αγώνα. Και αντικαπνιστής βέβαια, δεν το συζητώ.

Ας έρθουμε τώρα σε θέματα πιο ακανθώδη: Υπουργός Οικονομικών και Οικονομίας! Εδώ σε θέλω μάστορα (πρωθυπουργέ). Κατ’ αρχάς, άντρας ή γυναίκα; Ο άντρας εμπνέει ασφαλώς σοβαρότητα και δύναμη, η γυναίκα όμως πνεύμα νοικοκυροσύνης και αποταμίευσης. Δεν είναι λίγο αυτό, νομίζω! Η λύση λεσβίας ή γκέι, μάλλον πρέπει να αποκλειστεί (δεν είμαστε τόσο ώριμοι ακόμη). Θα τολμούσα όμως – επιστημονικά πάντα μιλώντας – να προτείνω κάτι ρηξικέλευθο.

Δηλαδή έναν κόντρα ρόλο! Έναν κοντούλη και αστείο εμφανισιακά τύπο, ας πούμε σαν τους αείμνηστους Σπύρο Μαρκεζίνη και Κώστα Σημίτη, που θα μπορούσε όμως, εν είδει λευκής μαγείας, να νικήσει το θεριό. Σαν τον κοντορεβυθούλη (όχι σε μια φροϋδική εκδοχή, αλλά στην καρναβαλική ερμηνεία του Μπαχτίν). Ξέρω, είναι ακραίο, αλλά εδώ που έχουμε φτάσει κ. Πρωθυπουργέ – θιασάρχα, έχετε πολλές επιλογές;

Έχω σχεδόν ολοκληρώσει το πόνημα μου και όπως θα παρατηρήσατε δεν έχω ασχοληθεί με το υπουργείο Πολιτισμού. Υστεροβουλία; Κάθε άλλο. Πραγματισμός! Αφού γνωρίζω ότι η θέση αυτή είναι “κλεισμένη” και για την επόμενη δεκαετία. Ζωή να ‘χουμε. Είπα “Ζωή” και ο συνειρμός είναι αναπόφευκτος. Πώς παίζεται αλήθεια ο ρόλος του πρωθυπουργού; Αυτοσχεδιαστικά και con brio, όπως λέμε στη μουσική, επιθετικά ή με κατενάτσιο, σύμφωνα με την ποδοσφαιρική ορολογία ή κάπως αλλιώς; Αν κρίνω από το δικό σας επιτυχημένο στιλ παίζεται con variazione, ma… non tropo. Όσο τώρα για την προειρημένη υποψήφια. Variazione con tamburello!