Κρίσιμη για εμάς η εξέλιξη της ΕΕ, αλλά όχι στον “ευρωπαϊσμό της υποτέλειας”
07/06/2024Καθ’ όλη τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα προσπάθησα, με διάφορους τρόπους, να παραθέσω στοιχεία που αφορούν την εξάρτηση ή όχι του μέλλοντος της χώρας και του Ελληνισμού από την εξέλιξη και μελλοντική πολιτειακή μορφοποίηση της ΕΕ. Δεν κατέστη τούτο δυνατό στο βαθμό που θα επιθυμούσα.
Το ενδιαφέρον και η ατζέντα της προεκλογικής συζήτησης –με ευθύνη κυρίως της κυβέρνησης και την αξιωματικής αντιπολίτευσης– επικεντρώθηκε ασφυκτικά στην επικοινωνιακή αντιπαράθεση, στην καλύτερη περίπτωση στην εσωτερική πολιτική και τα τρέχοντα ζητήματα της καθημερινότητας των πολιτών, αλλά πάντα με έναν επιφανειακό τρόπο. Στις δημόσιες παρεμβάσεις και συνομιλίες μου με τους πολίτες, σε όλη την επικράτεια, φρόντιζα, στο μέτρο που επέτρεπε ο προεκλογικός χαρακτήρας των συναντήσεων αυτών, να “θεματοποιήσω” τη σχέση των ελλαδικών και των διακυβευμάτων της ΕΕ.
Πέντε άτυποι άξονες προσδιόρισαν την προσπάθεια να αποκαλύψω την ευρωπαϊκή πτυχή του ελληνικού μέλλοντος: Η πρώτη αφορούσε ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας για το ΠΑΣΟΚ. Αφορούσε στην παραδοσιακή ιδεολογικοπολιτική σύνδεση του με τον κόσμο της εργασίας και τα εργατικά συνδικάτα στα αστικά κέντρα και, επίσης, εκείνη με την μικρομεσαία αγροτική, μεταποιητική παραγωγή και εμπορία.
Σε αυτό το πλαίσιο έφερα στη δημόσια συζήτηση το ζήτημα της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας, χωρίς μείωση των αποδοχών, στους χώρους των μεγάλων συγκεντροποιήσεων, κάτι που αντιμετωπίστηκε αρχικά με έκπληξη, αλλά, στην συνέχεια, με ανακούφιση και θέρμη από εκπροσώπους πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων εργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων. Παράλληλα προσπάθησα να αναδείξω την ανάγκη ριζικής αναδιάρθρωσης της κατανομής των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η προοπτική αναδιανομής του πλούτου ελάμβανε, με αυτόν τον τρόπο, σάρκα και οστά ως χειροπιαστό αίτημα, με πανευρωπαϊκό χαρακτήρα.
Το δεύτερο στοιχείο –ήταν το πρώτο που διατυπώθηκε χρονικώς– ήταν εκείνο της συμβολικής πολιτικής σε κρίσιμα ζητήματα πολιτικής και ιδεολογικής ηγεμονίας. Στο πλαίσιο αυτό και σε διάφορες φάσεις του προεκλογικού αγώνα διατυπώσαμε συγκεκριμένες προτάσεις, στο πλαίσιο μιας διεθνοπολιτικής αναβάθμισης της χώρας μέσω μορφών “ήπιας ισχύος”. Μερικά παραδείγματα:
Από την ανέγερση μνημείου, στον Πύργο της Ηλείας για τους αντιφασίστες Γερμανούς στρατιώτες των ταγμάτων “999” που δολοφόνησαν στην Ελλάδα οι συμπατριώτες τους χιτλεροναζιστές, την εντατικοποίηση της προσπάθειας διεθνοποίησης της γενοκτονίας των λαών της Μικράς Ασίας μέσω της ιδρύσεως του Διεθνούς Δικτύου Δικαιοσύνης για τα Εγκλήματα κατά των Λαών στη Ναμίμπια μέχρι την πρόταση για την καθιέρωση Διεθνούς Βραβείου από την Ελληνική Βουλή και το Δήμο Αθηναίων για την ενίσχυση και προώθηση παγκοσμίως της Δημοκρατίας, υπό την επωνυμία “Περικλής”. Στην ίδια κατεύθυνση και δεδομένης της παμπάλαιης πολιτιστικής παράδοσής μας και το γεγονός ότι επικοινωνούμε στην μητρική γλώσσα της φιλοσοφίας και του δυτικού πολιτισμού υποστηρίζω την πρωτοβουλία για τη θέσπιση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας.
Το κοινό μέλλον της ΕΕ
Το τρίτο στοιχείο, το οποίο δεν έτυχε ιδιαίτερης υποδοχής από το πολιτικοκομματικό προσωπικό, ήταν το ζήτημα του κοινού ευρωπαϊκού μέλλοντος για τους λαούς της σημερινής ΕΕ και το ζήτημα των διευρύνσεών της. Η ελλαδική δημοσιότητα αγνοεί το βάθος των συζητήσεων για την πολιτειακή μορφή που ενδέχεται να πάρει η μελλοντική ΕΕ. Βρισκόμαστε σε μια ιστορική περίοδο κυοφορίας πολλών πραγμάτων, από τα οποία εμείς, όχι απλώς απέχουμε, αλλά τα αγνοούμε ολοκληρωτικά, το οποίο βεβαίως είναι αποκλειστική ευθύνη του πολιτικού προσωπικού.
Το πλέγμα αυτών των συζητήσεων περιλαμβάνει, φυσικά, και τα ζητήματα της ασφάλειας, των γεωπολιτικών προσανατολισμών, τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, το ζήτημα των πυρηνικών όπλων και των εξοπλισμών. Δηλαδή το πιθανό ευρύτερο διεθνοπολιτικό πλαίσιο, εντός του οποίου θα κληθούμε να εντάξουμε τα τωρινά ή, και νέα μελλοντικά, προβλήματα ασφάλειας της χώρας. Από την άμυνα, την έρευνα, τη γεωργία, το μεταναστευτικό ως το μείγμα της ασκούμενης μακροοικονομικής πολιτικής.
Ο ευρωπαϊσμός της υποτέλειας της συντηρητικής παράταξης, όπως εκφράστηκε από τη δεκαετία του 1960 και προβλήθηκε μεταπολιτευτικά σαν η “νέα Μεγάλη Ιδέα” του έθνους, από το τότε συντηρητικό μεταβατικό καθεστώς, έχει φτάσει σήμερα στα ιστορικά του όρια. Το κρίσιμο των αποφάσεων για την προοπτική της Ευρώπης, έχει μετατραπεί, προ πολλού, σε υπαρξιακή απόφαση μέλλοντος για τον Ελληνισμό.
Διακόπτω εδώ τις σκέψεις μου, επισημαίνοντας μόνο ότι ιστορικά ήταν η πρώτη κυβέρνηση της Αλλαγής υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου που άνοιξε το δρόμο για τη θεσμική και κοινωνική “νεωτερικοποίηση” της ελληνικής κοινωνίας, σε μια ιστορική φάση, που είχαν κάνει, ήδη, την εμφάνισή τους, τα αντιδραστικά φονταμενταλιστικά ρεύματα και στον χώρο του Ελληνισμού.
Ο προσανατολισμός της χώρας
Το τέταρτο σημείο, το οποίο βρίσκεται σε άμεση σχέση με το προηγούμενο, αφορούσε τον σημερινό διεθνοπολιτικό προσανατολισμό της χώρας, τις συμμαχίες της, τον πόλεμο και το ζήτημα της ελληνικής και ευρωπαϊκής ασφάλειας. Επίσης, την εξοστρακισμένη, πλέον, από την διεθνοπολιτική ορολογία του πολιτικού προσωπικού, έννοια της δικαιοσύνης, στην οποία στηρίχθηκε και οφείλει να στηριχτεί εκ νέου, μια ανεξάρτητη εθνική πολιτική επί των διεθνών ζητημάτων και του μακροπολιτικού προσανατολισμού της χώρας.
Οι πυκνές αναφορές μου στην πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου συνοδευόταν από παραδείγματα για τη στάση της χώρας απέναντι στον πόλεμο της Ουκρανίας και την ειρήνη στο ευρασιατικό ανάπτυγμα, για τη σφαγή στη Γάζα και για τα δίκαια του παλαιστινιακού λαού, μακριά από κάθε είδους αντισημιτισμό, για τα ελληνοτουρκικά, για τη λησμονημένη, πλέον, από όλες και όλους “μεσογειακότητα” της χώρας, για τη σχέση με το εικαζόμενο next big thing του παγκόσμιου γίγνεσθαι, την αφρικανική ήπειρο.
Το πέμπτο στοιχείο αφορούσε την ανάκτηση της πρωτοβουλίας των κινήσεων του σοσιαλιστικού κινήματος στους χώρους των λαϊκών στρωμάτων και, κυρίως, εκείνων των πληθυσμιακών τμημάτων που ο νεοφιλελευθερισμός πιέζει προς το περιθώριο. Δεν μπορεί να υπάρξει αδέσμευτη και ανεξάρτητη εθνική πολιτική χωρίς τη συνδρομή ευρύτατων τμημάτων των λαϊκών στρωμάτων. Ο πατριωτισμός τους είναι μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την άσκηση ανεξάρτητης εθνικής πολιτικής.
Ειδικότερα, όταν αυτά παρασύρονται από τη ρητορεία και την παραλογία των πατριδοκάπηλων της άκρας Δεξιάς. Στην κατεύθυνση αυτή ανοίξαμε μέτωπο διαρκείας με την άκρα Δεξιά. Δεν στηλιτεύσαμε μόνο δημοσίως την καπηλεία των αγωνιών και φόβων του ελληνικού λαού από τους διάφορους τσαρλατάνους, αλλά προχωρήσαμε σε στοχευμένες προεκλογικές κινήσεις, επιλέγοντας συγκεκριμένες περιοχές στη Θεσσαλονίκη και αλλού. Είμαστε σίγουροι και σίγουρες ότι τα αποτελέσματα θα φανούν στην κάλπη.
Θέλω να κλείσω αυτήν τη συνεισφορά μου στον δημόσιο διάλογο, με έναν τόνο ανάλογο της επιλογής να είναι το παρόν κείμενο σε πρώτο ενικό πρόσωπο. Σε μια ανάρτηση μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ανάγκη να υπερασπιστούμε τα δίκαια όλων των λαών, ειδικότερα στην περιοχή μας, και ως εκ τούτου να στηρίξουμε τον παλαιστινιακό λαό απαιτώντας τον τερματισμό του γενοκτονικού εγκλήματος στη Γάζα, ακολούθησαν πολλά εκφοβιστικά και υβριστικά σχόλια των γνωστών ακροδεξιών τρόλ, είτε λόγω ηλιθιότητας είτε λόγω στράτευσης σε ξένα και άνομα συμφέροντα. Σε απάντηση αυτών ένας συμπολίτης μου έγραψε: Μην μασάς!
Ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ