Κύπρος: Φαβορί ο Χριστοδουλίδης αλλά τίποτα δεν έχει κριθεί

Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, σημειώθηκε το αναμενόμενο, η πρωτιά Νίκου Χριστοδουλίδη, ενώ υπήρξαν δυο εκπλήξεις: Τα ποσοστά που εξασφάλισε ο Ανδρέας Μαυρογιάννης και το γεγονός ότι ο πρόεδρος του μεγαλύτερου κόμματος, του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, έμεινε εκτός δεύτερου γύρου. Την ίδια ώρα, το αποτέλεσμα προκάλεσε διεργασίες. Σε ρόλο γεφυροποιού ανέλαβε από χθες βράδυ ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, που επιχειρεί προφανώς να φέρει κοντά Χριστοδουλίδη και ΔΗΣΥ. Όπως θα δούμε και πιο κάτω, τίποτα δεν έχει κριθεί.

Η πρωτιά του Νίκου Χριστοδουλίδη, φαινόταν και από τις δημοσκοπήσεις και επιβεβαιώθηκε στις κάλπες. Δεν ήταν δεδομένη η πρώτη θέση, αν και είχε ρεύμα στην κοινωνία. Είναι γνωστό ότι δεν διαθέτει τους μηχανισμούς και για μια μεγάλη περίοδο πορεύθηκε μόνος. Ωστόσο, κατάφερε να διασφαλίσει την πρώτη θέση, προσπερνώντας τους υποψήφιους των δυο μεγάλων κομμάτων. Ειδικά την τελευταία περίοδο, τις τελευταίες ημέρες, δέχθηκε πίεση από τους μηχανισμούς των δυο μεγάλων κομμάτων, γεγονός που μείωσε και τη διαφορά του με τον δεύτερο. Αυτή η πίεση συρρίκνωσε και τις δυνάμεις των “μικρών” υποψηφίων.

Το αποτέλεσμα των εκλογών, η διαφορά μεταξύ των δυο μονομάχων (2,5%), παραπέμπει σε μια δύσκολη δεύτερη αναμέτρηση την ερχόμενη Κυριακή. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις διεργασίες που θα ξεκινήσουν από σήμερα Δευτέρα, μέχρι και την τελευταία ημέρα. Πρωτίστως, όμως, πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα λειτουργήσουν οι Νίκος Χριστοδουλίδης και Ανδρέας Μαυρογιάννης μέχρι την τελική μάχη.

Η προσοχή στον ΔΗΣΥ

Είναι σαφές πως η προσοχή στρέφεται προς τον ΔΗΣΥ. Τόσο επειδή ο Συναγερμός είναι ο μεγάλος χαμένος, όσο και από το γεγονός ότι οι δυο πρώτοι θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν την υποστήριξη του κόμματος αυτού. Το τι θα πράξει ο Δημοκρατικός Συναγερμός έχει σημασία, είναι όμως σαφές πως οι ψηφοφόροι του, πέραν από ένα ποσοστό, στην πλειοψηφία τους, ανεξαρτήτως των αποφάσεων, θα στηρίξουν τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Αυτό προφανώς και θα δημιουργήσει ένα πλεονέκτημα στον κ. Χριστοδουλίδη, αν και είναι σαφές πως δεν μπορεί να προεξοφληθεί οτιδήποτε σε μια εκλογική αναμέτρηση.

Τι θα πράξει, λοιπόν, ο ΔΗΣΥ; Τι επιλογές έχει; Ο πρόεδρος του κόμματος, Αβέρωφ Νεοφύτου, παρέπεμψε στα συλλογικά όργανα. Είχε συνάντηση πριν τις δηλώσεις του με τον απερχόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, με τον οποίο συζήτησε προφανώς την επόμενη ημέρα. Ο Νίκος Αναστασιάδης επικοινώνησε με τον κ. Χριστοδουλίδη, ο οποίος μίλησε με τον κ. Νεοφύτου. Αναστασιάδης και Αβέρωφ συζήτησαν τη στάση του κόμματος ενόψει του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών. Μπορεί, πάντως, με ασφάλεια κανείς να προβεί σε μια εκτίμηση για το τι θέλει ο Νίκος Αναστασιάδης. Προφανώς και θα τοποθετηθεί και θα είναι έκπληξη, εάν δεν στηρίξει τον Νίκο Χριστοδουλίδη.

Την ίδια ώρα, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, ανέφερε στις πρώτες τοποθετήσεις του πως θα λειτουργήσει θεσμικά. «Δεν θέλω να προκαταλάβω την οποιαδήποτε απόφαση ενός συλλογικού οργάνου», ανέφερε και πρόσθεσε: «Έχω άποψη και Πρόεδρος κόμματος να μην ήμουν, ως ενεργός πολίτης έχω άποψη. Θα την εκφράσω στα συλλογικά όργανα και θα σεβαστώ την οποιαδήποτε απόφαση των συλλογικών οργάνων, επαναλαμβάνω μη με συγχύζετε με άλλους».

Το μήνυμα του είναι σαφές και οι απόψεις του θα κατατεθούν στα συλλογικά όργανα, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι υπάρχει ένα δεδομένο: Ότι για πρώτη φορά το κόμμα βρίσκεται εκτός δεύτερου γύρου σε προεδρικές εκλογές. Όσο και να παρουσιάζεται το ποσοστό ως επιτυχία, αυτό που μετρά είναι το αποτέλεσμα. Δύσκολα, πάντως, σε αυτή τη φάση να γίνεται λόγος στο κόμμα για υπέρβαση και να αποτελέσει αυτή η θέση το πλειοψηφικό ρεύμα. Μια τέτοια απόφαση αναμένεται ότι θα προκαλέσει κι άλλες αναταράξεις. Είναι σαφές κι αυτό φάνηκε κι από τα όσα είπαν στελέχη του ΔΗΣΥ στα τηλεοπτικά πάνελ, πως υπάρχει μια πικρία για τον κ. Χριστοδουλίδη. Αυτή η πικρία θα αποτελέσει και τη βάση για την απόφαση του κόμματος.

Υψηλό το ποσοστό Μαυρογιάννη

Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, εξασφάλισε ένα ψηλό ποσοστό. Σχεδόν τα ίδια ποσοστά, που εξασφάλισε το 2018 ο Σταύρος Μαλάς (30,24%, ο κ. Μαλάς ελαφρώς ψηλότερα). Αυτό που λειτουργεί υπέρ του κ. Μαυρογιάννη, είναι πως έχει εξασφαλίσει υποστήριξη πέραν του ΑΚΕΛ, που με βάση τη συσπείρωση κινήθηκε στο 85%-88%. Αυτό, που προκαλεί ενθουσιασμό στο επιτελείο του υποψήφιου και του ΑΚΕΛ, είναι η απόσταση των ποσοστών του από τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Είναι σαφές πως κατάφερε αυτό που στο ΑΚΕΛ αρχικά θεωρούσαν δύσκολο, να περάσει με σχετική άνεση στο δεύτερο γύρο.

Μπορεί να υπάρξει συμφωνία συνεργασίας μεταξύ ΑΚΕΛ-ΔΗΣΥ για στήριξη του Ανδρέα Μαυρογιάννη στο δεύτερο γύρο; Ή συμφωνία του υποψήφιου Προέδρου, Ανδρέα Μαυρογιάννη και ΔΗΣΥ, χωρίς την εμπλοκή του ΑΚΕΛ, το οποίο είναι ο βασικός πυλώνας στήριξης της υποψηφιότητας του; Αυτό είναι δύσκολο εγχείρημα, αλλά στην πολιτική τίποτε δεν αποκλείεται.

Αν και υπάρχουν στελέχη του Δημοκρατικού Συναγερμού, που προκρίνουν μια τέτοια συνεργασία, αναδεικνύοντας ως “κοινό τόπο” τις συγκλίσεις τους στο Κυπριακό, αυτό φαντάζει μια κίνηση, που θα στοιχίσει πολιτικά στην Πινδάρου. Αυτή η προσέγγιση αφορά εκείνους, οι οποίοι κάνουν λόγο για υπέρβαση και θέλουν να σταθούν απέναντι στο Νίκο Χριστοδουλίδη, τον οποίον, βασικά, θεωρούν υπεύθυνο για την εκλογική ήττα. Αν και είναι σαφές πως η ηγεσία του κόμματος, δεν πήρε τα μηνύματα από τα αποτελέσματα των τελευταίων βουλευτικών εκλογών.

Διεργασίες με βάση το Κυπριακό

Οι πληροφορίες αναφέρουν πως συζητήσεις έγιναν στον ΔΗΣΥ, όχι σε όργανα, μεμονωμένα και αναπτύχθηκαν λογικές πως υπέρβαση μπορεί να γίνει προτάσσοντας το Κυπριακό.
Δεν είναι η πρώτη φορά που συζητείται αυτό το ενδεχόμενο, της αλληλοϋποστήριξης δηλαδή. Υπενθυμίζεται πως δηλώσεις για υπέρβαση είχε κάνει ο Νίκος Αναστασιάδης πριν τις προεδρικές εκλογές του 2008, όταν υποψήφιος του κόμματος του ήταν ο Γιαννάκης Κασουλίδης.

Δεν χρειάστηκε να γίνει η υπέρβαση και να στηριχθεί ο Δημήτρης Χριστόφιας έναντι του Τάσσου Παπαδόπουλου. Κι αυτό γιατί ο κ. Κασουλίδης είχε περάσει στο δεύτερο γύρο και έχασε, όπως είναι γνωστό, από τον Δημήτρη Χριστόφια. Βεβαίως είναι διαφορετικά τα δεδομένα από το 2008, καθώς ένας από τους δυο υποψήφιους προέρχεται από τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Όλα, όμως, θα κριθούν από τις συλλογικές αποφάσεις.

Σημειώνεται συναφώς ότι στη λογική της συνεργασίας των δυο κομμάτων, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, κινήθηκαν, ως γνωστό, πρόσφατες προεκλογικές δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών, Γιαννάκη Κασουλίδη (“ΑΣΤΡΑ”) ότι μπορούν να συνεννοηθούν, με βάση το Κυπριακό.
Στο χώρο του ΑΚΕΛ, επίσης υπάρχουν εκείνοι που φλερτάρουν με τη συνεργασία με ΔΗΣΥ.

Το μακρινό 1985

Τι έγινε στο… μακρινό παρελθόν; Στις 8 Δεκεμβρίου 1985, διενεργήθηκαν πρόωρες βουλευτικές εκλογές κι αυτές τις προκάλεσαν τα δύο μεγάλα κόμματα ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ, τα οποία συνεργάστηκαν εναντίον του Σπύρου Κυπριανού. Η κόντρα αφορούσε το Κυπριακό και με απόφαση της Βουλής, είχε ζητηθεί η παραίτηση του τότε Προέδρου Κυπριανού.

Στην εκλογική αναμέτρηση ο ΔΗΣΥ εξασφάλισε ποσοστό 33,56% παίρνοντας 19 έδρες, το ΔΗΚΟ πήρε την δεύτερη θέση με ποσοστό 27,65 και 16 έδρες αφήνοντας στην τρίτη θέση το ΑΚΕΛ με 27,43% με 15 έδρες, ενώ έξι έδρες κατέληξαν στην ΕΔΕΚ με ποσοστό 11,07%. Η συρρίκνωση του ΑΚΕΛ συνδέθηκε με τη συνεργασία με τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Σημειώνεται πως 1981 το ΑΚΕΛ πήρε ποσοστό 32,76%.

Είναι σαφές πως η επόμενη ημέρα θα έχει ενδιαφέρον για τις συνεργασίες. Ειδικά για τα δυο μεγάλα κόμματα, τα οποία γνωρίζουν προφανώς πως ένα τέτοιο εγχείρημα θα προκαλέσει αναταράξεις στα δυο πολιτικά σχήματα, πρωτίστως θα υπάρξουν αντιδράσεις στην εκλογική τους βάση. Προφανώς και μετά από ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα εκλείπει σε μεγάλο βαθμό ο λόγος ύπαρξης των δυο σχημάτων. Η συντήρηση των δυο πόλων, όσο αποδυναμωμένοι και να είναι, παραμένει το οξυγόνο τους.

Μπορούμε να πούμε το “πρώτη φορά”

Για πρώτη φορά, ένα από τα δυο μεγάλα κόμματα έμειναν εκτός δεύτερου γύρου. Για πρώτη φορά υποψήφιος, ο οποίος δεν στηρίζεται από ένα από τα μεγάλα κόμματα, πέρασε στο δεύτερο γύρο. Και πέρασε πρώτος. Αυτό το σκηνικό δεν οφείλεται στα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου, τα οποία στήριξαν τον κ. Νίκο Χριστοδουλίδη. Η πρωτιά του οφείλεται στη δική του παρουσία.

Ανεξάρτητα ποιος θα είναι ο νικητής, ο πολιτικός-κομματικός χάρτης θα αλλάξει. Πρώτα δείγματα δόθηκαν στις βουλευτικές εκλογές του 2021, αλλά προφανώς κάποιοι δεν το αντιλήφθηκαν. Την ίδια ώρα, ανησυχητικά τα ποσοστά του ΕΛΑΜ, ενώ οι υπόλοιποι υποψήφιοι δεν άντεξαν την πίεση των μεγάλων.