Μάξιμος Σαράφης… όνομα και πράγμα!

Στην φυλακή οδηγείται μετά την απολογία του  ο Φιλίστωρ Δεστεμπασίδης -γνωστός και ως προστατευόμενος μάρτυρας “Μάξιμος Σαράφης” της υποθέσεως Novartis- κατηγορούμενος για εξαπάτηση επιχειρηματιών, τους οποίους έπειθε -από κοινού με άλλους συνεργούς του- ότι μπορούσαν να τους εξασφαλίσουν δανειοδοτήσεις από τράπεζες των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Ειλικρινώς, δεν θα μπορούσε να έχει βρεθεί πιο ταιριαστό ψευδώνυμο για τον αρχισαράφη της διεθνούς απάτης!

Η αμοιβή του κατηγορουμένου για το ρόλο του στην επίτευξη της -υποτιθέμενης- δανειοδοτήσεως κυμαίνετο από 4% έως 8% επί του ποσού αυτής, ενώ η συμφωνηθείσα προκαταβολή έφθανε -κατά περίπτωση- έως και τις εκατό χιλιάδες -100.000- ευρώ. Επίσης, με πρόσχημα άλλες δαπάνες (ασφάλιση δανείου, φόροι, πιστοποιητικά & λοιπά έξοδα υπέρ τρίτων), οι κατηγορούμενοι υπεξαιρούσαν από τους πελάτες τους ποσά μέχρι και εκατό χιλιάδες -100.000- ευρώ!

Υπήρχαν, δηλαδή, αφελείς & αδαείς, οι οποίοι δέχθηκαν να προκαταβάλουν έως και διακόσιες χιλιάδες -200.000- ευρώ(!!!) για να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από τράπεζες των Η.Α.Ε. Αυτό που δεν λένε τα ρεπορτάζ, αλλά το γνωρίζω από την εμπειρία μου, είναι ότι οι πελάτες είχαν λάβει την διαβεβαίωση ότι δεν θα χρειασθεί να αποπληρώσουν το δάνειό τους, αφού αυτό θα γινόταν αυτομάτως μέσω χρηματοπιστωτικών εργαλείων (π.χ. εγγυητικές επιστολές, letters of credit κλπ.), στα οποία θα επενδύετο μέρος της χρηματοδοτήσεως που θα ελάμβαναν. Το κόλπο είναι παλαιό, έχω αρθρογραφήσει για τέτοιες περιπτώσεις απάτης ήδη από το 2002!

Βεβαίως, το σημαντικό στην υπόθεση αυτή δεν είναι ο “Μάξιμος Σαράφης” ! Δυστυχώς, τέτοιες υποθέσεις απάτης υπάρχουν πολλές, αλλά δεν λαμβάνουν δημοσιότητα, όπως η συγκεκριμένη, η οποία έτυχε αφορά πρόσωπο εμπλεκόμενο στην υπόθεση Novartis. Ακόμη δυστυχέστερα, ουδείς αρμόδιος ενδιαφέρεται για την πρόληψη τους!

Αφέλεια

Τα σημαντικά θέματα προκύπτουν από την υπόθεση αυτή -αλλά και κάθε παρόμοια- είναι δύο:

–  Αφ’ ενός η τυπική δυνατότητα του κάθε επιτηδείου να παρουσιάζεται ως ειδικευμένος χρηματοπιστωτικός σύμβουλος και να πείθει επιχειρηματίες ότι έχει την δυνατότητα να τους εξασφαλίσει χρηματοδοτήσεις, κυριολεκτικώς, εξωτικές!

–  Αφ’ ετέρου, η απίστευτη αφέλεια & ασχετοσύνη, έμπειρων κατά τα λοιπά, επιχειρηματιών, που δίνουν βάση στις απίθανες διαβεβαιώσεις των επιτηδείων.

Το πρώτο θέμα μπορεί να λυθεί μόνον με κρατική παρέμβαση αφού η ιδιωτική μας πρωτοβουλία είναι τόσο ανώριμη & αδιάφορη που απαξιοί να βάλει τάξη στα του οίκου της. (Μόλις προ έτους ιδρύθηκε ο Σύνδεσμος Επαγγελματιών Διαπραγματευτών Οικονομικής Διοικήσεως, ο οποίος αποτελεί την πρώτη σχετική πρωτοβουλία και ευελπιστώ να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς & πιστοποιήσεως των αληθινών επαγγελματιών χρηματοπιστωτικών συμβούλων.) Η ίδρυση ενός Επιμελητηρίου Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών είναι απολύτως απαραίτητη, αφού το Οικονομικό Επιμελητήριο έχει, ουσιαστικώς, μεταβληθεί σε φορέα πιστοποιήσεως Λογιστών-Φοροτεχνικών & Ελεγκτών ενώ το “οικονομολογικό επάγγελμα” είναι σα να λέμε “ιατρός” ενώ υπάρχουν μόνον ιατρικές ειδικότητες.

Αξίζει στο σημείο αυτό να επισημάνω ότι, η επαγγελματική επάρκεια ενός χρηματοπιστωτικού συμβούλου δεν μπορεί να βασίζεται σε ένα -οιονδήποτε- τίτλο σπουδών αφού στην πραγματικότητα, πρόκειται για επάγγελμα που απαιτεί μεγάλη εμπειρία και γνώση των κανόνων & πρακτικών του χρηματοπιστωτικού συστήματος, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι άγραφοι. Εάν είχαμε ένα Χρηματοπιστωτικό Επιμελητήριο θα μπορούσε κάθε επιχειρηματίας να γνωρίζει εάν ο οποιοσδήποτε σύμβουλος είναι πιστοποιημένος για τις υπηρεσίες που παρέχει ενώ θα μπορούσε να υπάρξει και ένα ταμείο αλληλοασφαλίσεως αστικής ευθύνης για περιπτώσεις που, εξ αμελείας, οι ενέργειες του συμβούλου ζημιώσουν τον πελάτη του.

Χρηματοδοτικό κενό

Το δεύτερο, και ακόμη σημαντικότερο, ζήτημα είναι η αφέλεια των επιχειρηματιών που έπεσαν θύματα του Δεστεμπασίδη, αλλά και όσων άλλων -πολλών- έχουν, παρομοίως, εξαπατήσει άλλους επιχειρηματίες οι οποίοι αναζητούν χρηματοδότηση. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα σύνθετο ζήτημα, που αξίζει να μας προβληματίσει:

• Για να καταφύγουν οι όποιοι επιχειρηματίες στις υπηρεσίες επιτηδείων & απατεώνων, προφανώς, υπάρχει χρηματοδοτικό κενό, δηλαδή ζήτηση για χρηματοδοτήσεις, την οποία δεν ικανοποιεί το επίσημο τραπεζικό σύστημα. Επί του θέματος έχω αρθρογραφήσει στο παρελθόν και έχω επισημάνει τον κίνδυνο εξαπατήσεως, όπως συνέβη στην παρούσα υπόθεση. Επίσης, έχω εξηγήσει πως και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να χρηματοδοτηθεί μια επιχείρηση. Τέλος, έχω προτείνει τρόπους (τακτικούς & έκτακτους) για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού στην πραγματική οικονομία. Υπάρχουν και άλλες δυνατότητες, τις οποίες θα παρουσιάσω σε επόμενο άρθρο.
• Πως είναι δυνατόν επιχειρηματίας που έχει ανάγκη να χρηματοδοτηθεί να δίνει τόσο μεγάλα ποσά (έως και 200.000 ευρώ!) προκαταβολικώς;!!! Δεν αμφιβάλλω ότι, τα ποσά είναι ανάλογα του ύψους της ζητούμενης χρηματοδοτήσεως, αλλά η δυνατότητα καταβολής τους -στοιχηματίζω, άνευ αποδείξεων- δείχνει ότι πρόκειται για αδήλωτα χρήματα, προφανώς προϊόντα φοροδιαφυγής. Η εξάλειψη της φοροδιαφυγής και η εξυγίανση του συναλλακτικού κυκλώματος μπορεί να γίνει μέσω ενός λιτού, δίκαιου & διαφανούς φορολογικού συστήματος και όχι μέσω του αποκλεισμού των χιλιάδων μικρών επιχειρήσεων από το τραπεζικό σύστημα ή/και μέσω του -συνταγματικώς απαράδεκτου & εντελώς αντιδημοκρατικού- περιορισμού της χρήσεως μετρητών ή/και μέσω των κριτηρίων ESG, που φέρνουν πρόσθετες οικονομικές & γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις για τις μικρές επιχειρήσεις.
• Όσο πειστικός και αν είναι ο κάθε επιτήδειος, πως είναι δυνατόν να πεισθεί ένας έμπειρος επιχειρηματίας ότι θα χρηματοδοτηθεί από την αλλοδαπή και, μάλιστα, από αραβική χώρα;

–  Δύσκολο είναι να σκεφθεί πως οι ξένες τράπεζες δεν έχουν ενδιαφέρον να χρηματοδοτήσουν τις πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες είναι υψηλού κινδύνου σε σχέση με το προσδοκώμενο επιτοκιακό όφελος;

–  Δύσκολο είναι να παρατηρήσει ότι όσες-ελάχιστες- ξένες τράπεζες ενδιαφέρονται για την Ελλάδα έχουν εδώ υποκαταστήματα ή επίσημα γραφεία αντιπροσωπίας, στα οποία μπορεί άφοβα να απευθυνθεί κάθε ενδιαφερόμενος;

Δυστυχώς, ο χρηματοπιστωτικός αναλφαβητισμός δεν αφορά μόνον απλούς πολίτες, αλλά ακόμη και έμπειρους επιχειρηματίες. Άλλωστε, είναι χιλιάδες οι περιπτώσεις επιχειρήσεων που υπέγραψαν δανειακές συμβάσεις με όρους τόσο δυσμενείς ή/και λανθασμένους που προεξοφλούσαν την κατάπτωση του δανείου!

Συμπερασματικώς, η υπόθεση αυτή αναδεικνύει, για άλλη μια φορά, την ανάγκη ουσιαστικών παρεμβάσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

• Το ελλειμματικό & αδύναμο τραπεζικό μας σύστημα δεν επαρκεί για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας, ένας ευρύτερο -μη τραπεζοκεντρικό-  χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι απολύτως αναγκαίο.
• Η έλλειψη θεσμών, όπως ένα Χρηματοπιστωτικό Επιμελητήριο, αφήνει την αγορά έρμαιο επιτηδείων & απατεώνων ενώ οι μικρές επιχειρήσεις στερούνται βασικών υπηρεσιών, άνευ των οποίων όχι μόνον δεν θα αναπτυχθούν, αλλά ούτε θα επιβιώσουν! Επίσης, πλήττει τους έντιμους & αξιόπιστους επαγγελματίες, οι οποίο προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα σε μια θάλασσα απατεώνων, άγνοιας αλλά και σφετερισμού επαγγελματικών δικαιωμάτων από άλλους κλάδους π.χ. λογιστές, ελεγκτές, δικηγόρους, ασφαλιστές, μεσίτες κα.