Με ποιο επιχειρησιακό σχέδιο η κυβέρνηση θα δώσει τη μάχη για το μεταναστευτικό

Με το μεταναστευτικό να βρίσκεται το τελευταίο διάστημα σε έξαρση, η οποία όλα δείχνουν πως δεν είναι συγκυριακή, η κυβέρνηση Μητσοτάκη θέτει σε εφαρμογή την “εθνική στρατηγική διαχείρισης” του προβλήματος. Πρόκειται για ένα σχέδιο, στην χάραξη και υλοποίηση του οποίου έχουν συμπράξει αρκετά υπουργεία, υπό την υψηλή εποπτεία του Μεγάρου Μαξίμου. Ο συντονισμός εφαρμογής του, μάλιστα, έχει ανατεθεί στον υφυπουργό Άμυνας Αλκιβιάδη Στεφανή.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το εν λόγω σχέδιο βρίσκεται σε προχωρημένη φάση, καθώς η επεξεργασία του έχει αρχίσει παρασκηνιακά εδώ και καιρό. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, εκτός των άλλων, το σχέδιο αυτό έχει μεταξύ των άλλων ως στόχο και να στείλει το μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η Ελλάδα αλλάζει σελίδα σε ό,τι έχει να κάνει με την αντιμετώπιση του καίριου αυτού προβλήματος. Δύο είναι οι βασικές δέσμες δράσεων, οι οποίες θα «τρέχουν» παράλληλα:

Η πρώτη περιλαμβάνει την κατασκευή των νέου τύπου προαναχωρησιακών κέντρων στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, αλλά και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Επίσης, την πιο αυστηρή φύλαξη των συνόρων, θαλάσσιων και χερσαίων. Θα υπάρξουν δύο είδη κέντρων φιλοξενίας αιτούντων άσυλο. τα κλειστά και τα αυστηρώς φυλασσόμενα. Όσοι έχουν προφίλ πρόσφυγα θα πηγαίνουν σε ανοιχτά αλλά φυλασσόμενα κέντρα. Αντιθέτως, όσοι έχουν προφίλ οικονομικού μετανάστη θα στέλνονται στα κλειστά κέντρα.

Κλειστά κέντρα θα δημιουργηθούν στα πέντε νησιά πρώτης γραμμής του Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως και Λέρος). Κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ότι θα δημιουργηθούν και άλλα πέντε τουλάχιστον, ειδικά όσο συνεχίζονται οι μεταναστευτικές ροές. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι η ειδική κυβερνητική ομάδα που ασχολείται με το πρόβλημα είχε προσανατολιστεί στην κατασκευή κλειστών κέντρων σε νησίδες του Αιγαίου, οι οποίες δεν έχουν οικισμούς και βρίσκονται σε απόσταση από τις τουρκικές ακτές.

Προς ματαίωση

Στο πλαίσιο αυτό είχαν επιλεγεί οι νησίδες Λέβιθα και Κίναρος, οι οποίες βρίσκονται δυτικά της Λέρου και της Καλύμνου και ανατολικά της Αμοργού. Το σχέδιο –σύμφωνα με πληροφορίες– βαίνει  προς ματαίωση, επειδή οι δύο αυτές νησίδες είναι στον κατάλογο των 18 ελληνικών νησιών που η Τουρκία αυθαίρετα είχε στη δεκαετία του 1990 χαρακτηρίσει “γκρίζες ζώνες” και τώρα πια τα χαρακτηρίζει “τουρκικά”! Η κατασκευή προαναχωρησιακών κέντρων σ’ αυτές τις νησίδες θα έδινε λύση.

Όσοι θα κρατούνταν εκεί και η αίτησή τους για παροχή ασύλου θα απορρίπτονταν, θα μπορούσαν να επαναπροωθηθούν στην Τουρκία, σε εφαρμογή της ευρωτουρκικής συμφωνίας του 2016. Ο φόβος, όμως, της κυβέρνησης πως η κατασκευή εκεί κέντρων μπορεί να προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας και να αναζωπυρώσει την ένταση στο Αιγαίο φαίνεται πως έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά.

Στην πραγματικότητα, πάντως, τα κέντρα που θα δημιουργηθούν στα μεγάλα νησιά του ανατολικού Αιγαίου θα αντικαταστήσουν τα μέχρι τώρα ανοικτά κέντρα, που υπάρχουν εκεί. Θα μπει λουκέτο, λοιπόν, στη Μόρια της Λέσβου και στις αντίστοιχες δομές στο Βαθύ Σάμου και στη Χίο. Από τα κλειστά κέντρα οι μετανάστες θα βγαίνουν μόνο κατόπιν χορήγησης ειδικής άδειας. Επιπλέον, προβλέπεται πως στα νέα κέντρα θα υπάρχουν πτέρυγες, ώστε κάθε άτομο να αντιμετωπίζεται διαφορετικά, ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, το προφίλ και τις ανάγκες του.

Σε περίπτωση που κάποιος μετανάστης δεν τηρεί τους κανόνες, ή καταπατήσει τους όρους της άδειας που του έχει χορηγηθεί, θα βρίσκεται αντιμέτωπος με άμεση απέλαση. Θα διακόπτεται η διαδικασία εξέτασης της αίτησής του για χορήγηση ασύλου. Η κορδέλα της πρώτης κλειστής δομής θα κοπεί απ’ ότι φαίνεται στη Σάμο, πιθανότατα εντός του ερχόμενου Μαρτίου με την άνοιξη να τίθεται ως γενικό χρονοδιάγραμμα για τη λειτουργία και των υπόλοιπων προαναχωρησιακών κέντρων.

Κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα

Τα καλά φυλασσόμενα κέντρα θα βρίσκονται κυρίως σε περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Δεν θα ξεπερνούν τα δέκα στον αριθμό και θα βρίσκονται στην Ανατολική και στην Κεντρική Μακεδονία, στη Στερεά Ελλάδα, στην Πελοπόννησο και στην Κρήτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση βρίσκεται σε προετοιμασία ενός κύκλου διαλόγου και ενημέρωσης των περιφερειαρχών, ακριβώς για το συγκεκριμένο ζήτημα.

Το αρμόδιο υπουργείο έχει προεπιλέξει μη χρησιμοποιούμενους σήμερα βιομηχανικούς χώρους, οι οποίοι έχουν ήδη τη δυνατότητα ύδρευσης και ηλεκτρισμού. Έχουν, μάλιστα, γίνει και σχετικές βολιδοσκοπήσεις. Στην Αττική εξετάζεται το κτίριο της καπνοβιομηχανίας Κεράνη, εκεί που στεγαζόταν το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Αντίστοιχους χώρους αναζητούν ή έχουν ήδη βρει στη Θεσσαλονίκη, στο Ρέθυμνο, στη Φθιώτιδα, καθώς και σε νομούς της Πελοποννήσου.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εξετάζονται αντίστοιχες περιπτώσεις στη Θεσσαλία, όπου ήδη λειτουργούν μια μεγάλη και μια μικρότερη δομή σε Λάρισα και Βόλο αντίστοιχα. Το ίδιο ισχύει και για τη Δυτική Ελλάδα, η οποία –σύμφωνα με τοπικούς παράγοντες– αντιμετωπίζει το πρόβλημα των χιλιάδων μεταναστών που βρίσκονται εκτός δομών, κυρίως σε Αχαΐα και Ηλεία. Σε αντίθεση με τα κλειστά κέντρα, στα φυλασσόμενα κέντρα θα υπάρχει δυνατότητα εισόδου και εξόδου των φιλοξενούμενων εκεί.

Πύκνωση των περιπολιών

Εκτός από τις νέες δομές φιλοξενίες και τους αυστηρούς κανόνες λειτουργίας, το κυβερνητικό στρατηγικό σχέδιο περιλαμβάνει και την καλύτερη φύλαξη των θαλασσίων και χερσαίων συνόρων. Οι αρμόδιοι ψάχνουν τρόπο να σταματήσουν τα γεμάτα μετανάστες πλεούμενα, τα οποία φτάνουν το ένα μετά το άλλο στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Οι ρυθμοί αφίξεων έχουν ξεπεράσει κάθε δυνατότητα διαχείρισης. Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση στον Έβρο, ο οποίος είναι η δεύτερη πύλη εισόδου προσφύγων και μεταναστών.

Το 24% των εισροών το τελευταίο διάστημα έρχεται μέσω του Έβρου. Αναμένεται, λοιπόν, η συνοριογραμμή και στο ποτάμι και βορειότερα που γίνεται χερσαία, να επιτηρηθεί πιο αποτελεσματικά από συνοριοφύλακες. Για τον σκοπό αυτό θα πραγματοποιηθούν 400-500 προσλήψεις. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι από εκεί εισέρχονται και άτομα που είναι τζιχαντιστές ή έχουν σχέση με τζιχαντιστές.

Η κυβέρνηση θα δρομολογήσει και την πρόσληψη 500 υπαλλήλων με σκοπό να στελεχώσουν τις υπηρεσίες ασύλου στα νησιά και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Επιπροσθέτως θα προσληφθούν και 800 άτομα για τη φύλαξη των θαλασσίων συνόρων και των hotspot στα νησιά. Επίσης, ενισχύονται και τα μέσα φύλαξης των θαλασσίων συνόρων. Έχουν επιστρατευτεί 61 σκάφη διαφόρων τύπων του Λιμενικού Σώματος και του Πολεμικού Ναυτικού με σκοπό την αποτελεσματικότερη φύλαξη των θαλάσσιων περασμάτων.

Με σκοπό την πύκνωση των περιπολιών οι υπηρεσίες του Λιμενικού Σώματος στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου έχουν ενισχυθεί με 125 ακόμα στελέχη, καθώς και με 30 άνδρες των ειδικών δυνάμεων. Στην προσπάθεια επιτήρησης των θαλασσίων συνόρων χρησιμοποιούνται και θα χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο θερμικές κάμερες. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, ο σχεδιασμός βρίσκεται στην τελευταία του φάση. Οι κάμερες και ειδικά ραντάρ θα τοποθετηθούν στο ανατολικό Αιγαίο και στην Κρήτη με δυνατότητα εντοπισμού ακόμα και μικρών σκαφών μήκους δυο μέτρων σε απόσταση άνω των 50 ναυτικών μιλίων.