Με πράσινο φως από το κράτος το πάρτι των Μ.Κ.Ο. με τα κοινοτικά κονδύλια

Είναι αληθές ότι οι Μ.Κ.Ο. ανέκαθεν θεωρούσαν την Ελλάδα “ξέφραγο αμπέλι” και δεν είχαν πολύ άδικο. Το 2015, τότε που πέρασαν από την χώρα πάνω από ένα εκατομμύριο μετανάστες-πρόσφυγες με προορισμό τη Βόρεια Ευρώπη, ο ρόλος των Μ.Κ.Ο. χαρακτηρίστηκε τουλάχιστον αμφιλεγόμενος. Ένας άγνωστος αριθμός από αυτές δρούσε στα ελληνικά νησιά κι όχι μόνο, υποκαθιστώντας το κράτος.

Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, υπήρξαν καταγγελίες ότι Μ.Κ.Ο. καθοδηγούσαν μετανάστες για να φτάσουν από τα τουρκικά παράλια στην Ελλάδα. Να θυμίσουμε ότι με την κατηγορία της διεθνούς παράνομης μεταφοράς προσφύγων και μεταναστών δικάστηκαν στη Μυτιλήνη τρεις Ισπανοί και δυο Δανοί εθελοντές. Κι αυτή ήταν σταγόνα στον ωκεανό. Υπήρξαν μέλη ΜΚΟ που ανέπτυξαν παράνομη δραστηριότητα παράλληλα με το τυπικό τους έργο, έχοντας ως κίνητρο είτε το κέρδος, είτε την ιδεοληψία. Αυτός είναι και ο λόγος που έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, το προηγούμενο μήνα, συστάθηκε μητρώο μελών των ΜΚΟ, ώστε να καταγράφονται οι υπάλληλοι και οι συνεργάτες τους.

Εκτός των προαναφερθέντων η λειτουργία των Μ.Κ.Ο. σφραγίστηκε και από οικονομικές ατασθαλίες. Το εγχώριο νομοθετικό πλαίσιο, εξάλλου, ευνοούσε την ασυδοσία. Για αρκετά χρόνια δεν υπήρχε ούτε μητρώο των Μ.Κ.Ο. που λειτουργούν στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να διακινείται χρήμα της ΕΕ σε ιδιωτικούς φορείς χωρίς να γνωρίζει κανείς τί έργο παράγουν και ποια είναι η ατζέντα τους.

Είναι αξιοσημείωτο ότι μετά από σχετική έρευνα αποδείχθηκε ότι το 2017 η αναλογία εργαζομένων σε Μ.Κ.Ο. και προσφύγων-μεταναστών ήταν 1 προς 7. Σε κάθε έναν εργαζόμενο σε Μ.Κ.Ο., αντιστοιχούσαν εφτά πρόσφυγες-μετανάστες. Πρόκειται για σκανδαλώδη αναλογία, αφού μεγάλο μέρος των χρημάτων πήγαινε σε μισθοδοσία κι όχι στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων-μεταναστών.

Το ελληνικό κράτος συνδικαιούχος με τις Μ.Κ.Ο.

Όπως και να έχει, η διακίνηση των κονδυλίων για το προσφυγικό μέσω των Μ.Κ.Ο. δεν αποτελεί κάτι νέο. Ούτε καν η κραυγαλέα σπατάλη. Προκύπτει από την απόφαση του Μαρτίου 2016 της ΕΕ που ήρθε πακέτο με τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Απόφαση που ενέκρινε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι είχε αποφασιστεί τα περισσότερα κονδύλια να πηγαίνουν όχι στο ελληνικό κράτος, αλλά στις Μ.Κ.Ο.

Η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ίλβα Γιόχανσον, μάλιστα, δήλωσε στο Ευρωκοινοβούλιο κάτι ενδιαφέρον. Πρώτον, ότι η ΕΕ έχει δεσμεύσει πάνω από 2,23 δισ. ευρώ για τη διαχείριση του μεταναστευτικού. Δεύτερον, ότι οι δυσκολίες απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων από την Ελλάδα οδήγησε στην εμπλοκή των Μ.Κ.Ο.

Ακόμα και τότε, όμως, όπως είπε, οι Μ.Κ.Ο. δεν ήταν σε θέση να λειτουργήσουν αυτόνομα. Όπως εξηγεί η επίτροπος, οι Μ.Κ.Ο. ήταν ναι μεν «επιλέξιμες ως άμεσοι δικαιούχοι αλλά μπορούν μόνο να είναι συνδικαιούχοι». Αυτό σημαίνει ότι και τα κράτη-μέλη, εν προκειμένω η Ελλάδα, ήταν υπεύθυνα για την ανάθεση και την επιλογή των έργων και των δικαιούχων στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων.

Ως εκ τούτου, η άναρχη και ανεξέλεγκτη κατάσταση που επικρατούσε τα τελευταία χρόνια δεν είναι αποκλειστική ευθύνη των Μ.Κ.Ο. που σουλατσάριζαν ανεξέλεγκτες στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και όχι μόνο. Το ελληνικό κράτος είχε την δυνατότητα να ασκήσει υψηλή εποπτεία και δεν την άσκησε, άρα υπάρχουν πολιτικές ευθύνες. Ειδικά εφόσον υπήρξαν οι πόροι για μία καλύτερη διαχείριση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών.